معجم الأدباء (ترجمه): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۶: خط ۴۶:




«معجم الأدباء (ترجمه)»، اثر ياقوت حموى رومى است كه به خامه اديب و مترجم توانا، عبدالمحمد آيتى، از عربى به فارسى درآمده و اين، نخستين ترجمه اين اثر به زبان فارسى است <ref>س. س، ك، ص 193</ref>.
'''معجم الأدباء (ترجمه)'''، اثر [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبد الله |ياقوت حموى رومى]] است كه به خامه اديب و مترجم توانا، [[آیتی، عبدالمحمد|عبدالمحمد آيتى]]، از عربى به فارسى درآمده و اين، نخستين ترجمه اين اثر به زبان فارسى است <ref>س. س، ك، ص 193</ref>.


اين اثر، تذكره‌اى است مفصل در شرح احوال اهل ادب، اعم از شاعران، نحويان، لغت‌شناسان، نسب‌شناسان، اخباريون، مورخان، مفسران، قراء، وراقان، كاتبان و خطاطان مشهور، از قرون اوليه هجرى تا زمان حيات مؤلف در 626ق <ref>دسترنجى، حكيمه، ص 201</ref>.
اين اثر، تذكره‌اى است مفصل در شرح احوال اهل ادب، اعم از شاعران، نحويان، لغت‌شناسان، نسب‌شناسان، اخباريون، مورخان، مفسران، قراء، وراقان، كاتبان و خطاطان مشهور، از قرون اوليه هجرى تا زمان حيات مؤلف در 626ق <ref>دسترنجى، حكيمه، ص 201</ref>.
خط ۵۸: خط ۵۸:
در بررسى اجمالى كتاب، نكته‌اى چند به نظر مى‌رسد كه عبارتند از:
در بررسى اجمالى كتاب، نكته‌اى چند به نظر مى‌رسد كه عبارتند از:


1. در مقدمه مترجم (ص 1) آمده است: «ياقوت، ابن خلكان را رودررو نديد؛ زيرا وقتى وارد حلب شد، دو ماه و چند روز از وفات او گذشته بود». با توجه به تاريخ درگذشت ياقوت (626ق) و ابن خلكان (681ق) صورت صحيح عبارت ظاهرا چنين بوده است: «ابن خلكان، ياقوت را رودررو نديد...» <ref>همان</ref>.
#در مقدمه مترجم (ص 1) آمده است: «ياقوت، ابن خلكان را رودررو نديد؛ زيرا وقتى وارد حلب شد، دو ماه و چند روز از وفات او گذشته بود». با توجه به تاريخ درگذشت ياقوت (626ق) و ابن خلكان (681ق) صورت صحيح عبارت ظاهرا چنين بوده است: «ابن خلكان، ياقوت را رودررو نديد...» <ref>همان</ref>.
 
#در ترجمه اين ابيات: {{شعر}}
2. در ترجمه اين ابيات: {|  class="wikitable poem"
{{ب|''من كان ذا عقل و لم يك ذا غنى''|2=''يكون كذى رجل و ليس له نعل''}}
|-
{|''و من يك ذا مال و لم يك ذا حجى''|2=''يكون كذى نعل و ليس له رجل''}}{{پایان شعر}}
!«من كان ذا عقل و لم يك ذا غنى !! يكون كذى رجل و ليس له نعل»
#:آمده است: «هركه را خرد باشد و مال نباشد، چون پايى است كه آن را كفش نبود و هر كه را مال باشد و عقل نباشد، چون كفشى است بدون پا» (ص 18). ترجمه دقيق‌تر چنين است: «هركه را خرد باشد و مال نباشد، چون كسى است كه پا دارد و كفش ندارد و هركه را مال باشد و خرد نباشد، چون كسى است كه كفش دارد و پا ندارد» <ref>همان</ref>.
|}؛ {| class="wikitable poem"
#غلطهايى چاپى در تورق پيش چشم آيد، از جمله: «ناشر» <ref>ص 8، سطر 20</ref> به‌جاى «مصحح»؛ تبويت <ref>ص 13، سطر 22</ref> به‌جاى «تبويب» و «نمى‌داندنش» <ref>ص 17، سطر 4</ref> به‌جاى «نمى‌دادنش» <ref>همان</ref>.
|-
#ذكر مشخصات چاپى مأخذ ترجمه و تبيين علايم اختصارى نسخه‌ها و مشخصات چاپى منابعى كه احسان عباس بدان‌ها ارجاع داده و در پانوشت‌هاى اين ترجمه هم آمده است، بر فوايد ترجمه خواهد افزود <ref>همان</ref>.
!«و من يك ذا مال و لم يك ذا حجى !! يكون كذى نعل و ليس له رجل»
|}، آمده است: «هركه را خرد باشد و مال نباشد، چون پايى است كه آن را كفش نبود و هر كه را مال باشد و عقل نباشد، چون كفشى است بدون پا» (ص 18). ترجمه دقيق‌تر چنين است: «هركه را خرد باشد و مال نباشد، چون كسى است كه پا دارد و كفش ندارد و هركه را مال باشد و خرد نباشد، چون كسى است كه كفش دارد و پا ندارد» <ref>همان</ref>.
 
3. غلطهايى چاپى در تورق پيش چشم آيد، از جمله: «ناشر» <ref>ص 8، سطر 20</ref> به‌جاى «مصحح»؛ تبويت <ref>ص 13، سطر 22</ref> به‌جاى «تبويب» و «نمى‌داندنش» <ref>ص 17، سطر 4</ref> به‌جاى «نمى‌دادنش» <ref>همان</ref>.
 
4. ذكر مشخصات چاپى مأخذ ترجمه و تبيين علايم اختصارى نسخه‌ها و مشخصات چاپى منابعى كه احسان عباس بدان‌ها ارجاع داده و در پانوشت‌هاى اين ترجمه هم آمده است، بر فوايد ترجمه خواهد افزود <ref>همان</ref>.


==پانويس ==
==پانويس ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش