گلچینی از معارف تشیع: تفاوت میان نسخه‌ها

'''گلچینی از معارف تشیع'''، اثر [[طباطبایی، محمدحسین|محمدحسین طباطبایی]] (متوفی 1360ش)، کتابی است که در اصل به‌منظور معرفی مذهب تشیع در جهان غرب، تدوین شده و به کوشش [[خسروشاهی، هادی|سید هادی خسروشاهی]] به‌صورت حاضر چاپ شده است.

طبق طرح پیشنهادی یکی از اساتید مغرب‌زمین، قرار می‌شود که [[طباطبایی، محمدحسین|مرحوم علامه طباطبایی]] برای معرفی تشیع در دنیای خارج، یک سلسله کتاب‌های علمی - تحقیقی بنویسد که با ترجمه آن‌ها به زبان انگلیسی و سپس تدریس در دانشگاه هاروارد و دیگر محافل اکادمی غرب، غربیان با منابع و معارف دست‌ اول تشیع که به قلم یکی از عالمان بزرگ مذهب، تحریر می‌یابند، آشنا شوند.

دو جلد این مجموعه با نام «شیعه در اسلام» و «قرآن در اسلام» توسط دکتر [[نصر، حسین|سید حسین نصر]] به انگلیسی ترجمه شده است. جلد سوم این مجموعه، «گلچینی از معارف تشیع» است مشتمل بر متونی از دعاها و معنویات ائمه تشیع، همراه با شرح‌ حال مختصری از امامان شیعه و متن عهدنامه مالک اشتر که با ترجمه استاد آمریکایی [[چیتیک، ویلیام سی|ویلیام چیتیک]] [[چیتیک، ویلیام سی|William.c.chiltick]] و مقدمه [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبایی]] و نظارت و مقدمه دکتر [[نصر، حسین|سید حسین نصر]] آماده شده و ترجمه آن توسط [[ثقفی، محمد|محمد ثقفی]] و دختر ایشان مهیا شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33888/1/21 ر.ک: درباره این کتاب، ص21-22]</ref>.

[[نصر، حسین|سید حسین نصر]] در پیشگفتار، به منابع مورد استفاده [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبایی]]، یعنی احادیث پیامبر و ائمه اشاره کرده و می‌گوید: حدیث از منظر شیعیان یکی از شالوده‌های اسلام است، انشا و زبانش به بیش از دو قرن نمی‌رسد. در مذهب تسنن، حدیث به سخنان پیامبر گرامی اسلام محدود می‌شود. در حقیقت کلمه حدیث به سخنان شخص پیامبر اشاره دارد، نه شخص دیگری؛ اما در تشیع اگرچه تمایز مشخصی بین احادیث پیامبر و سخنان ائمه، وجود دارد، هر دو در یک مجموعه قرار می‌گیرند؛ به این معنا که از منظر تشیع عصر تبلیغی اسلامی از دوره‌ای نسبتاً کوتاهی از دوران تبلیغی ادیان فراتر رفته است. البته دلیل این دیدگاه به‌خاطر مفهوم امام در اندیشه تشیع است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33888/1/28 ر.ک: پیشگفتار، ص28-29]</ref>. سپس به مفهوم امام از منظر شیعه اشاره می‌کند و بعد از کوتاه کردن سخن درباره امام می‌گوید: مفهوم واقعی حدیث در متون اهل سنت و شیعیان بسیار نزدیک است؛ زیرا هر دو نوع، به یک واقعیت معنوی مشابهی می‌پردازند... بنابراین احادیث ائمه به احادیث پیامبر اضافه می‌شود و سخنان ائمه نوعی تفسیر و توضیح احادیث پیامبر با هدف استخراج آموزه‌های درونی اسلام است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33888/1/29 ر.ک: همان، ص29]</ref>. سپس از دامنه وسیع احادیث ائمه می‌گوید. او معتقد است که احادیث شیعه از مشکلات دنیوی زندگی روزمره تا عمق حقیقت مکاتبی همچون عرفان، تصوف و فقه شیعه بحث کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33888/1/29 ر.ک: همان، ص29-30]</ref>.

[[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبایی]] در «یادداشت» خویش به این مطلب اشاره می‌کند که با مطالعه عقاید و تعلیمات اسلامی پی به موضوعات متنوع و گسترده‌ای می‌بریم. شبکه‌ای از قوانین و قواعد فقهی، محدوده وسیعی از بیانات معنوی و اخلاقی و دیدگاه کلی اسلام به اصل هستی، سه موضوعی است که ایشان به آن اشاره کرده است. علامه در ادامه می‌گوید: سخنان و نوشته‌های شریفی که در کار موجود ارائه می‌شود، از سخنان برجای‌مانده از برترین شخصیت‌های اسلام و بزرگان از امامان انتخاب و ترجمه شده است. این سخنان شامل بیاناتی است که اصول توحید را توضیح می‌دهد و پایه‌های بنیادی همه علوم اسلامی و فروعات آن را روشن می‌سازد. این کتاب به‌طور هم‌زمان شامل اشاراتی دقیق و بسیار خوب به روشی است که علوم باقی‌مانده مهم تنظیم شده و پیرامون توحید سازمان‌دهی می‌شوند و اینکه چگونه فضایل اخلاقی بر اساس آن بنا می‌شوند و در آخر بیان اینکه چگونه جنبه‌های عملی اسلام از این حقیقت (توحید) مشتق و بر اساس آن بنا، نهاده شده‌اند. در پایان، آموزه‌های [[امام على(ع)|امام علی(ع)]] به مالک اشتر، موقعیت کلی جامعه اسلامی نسبت به کاربرد عملی اسلامی، روشن می‌سازد... همه سخنانی را که در کتاب حاضر ترجمه و نقل می‌شود در دو جمله زیر خلاصه می‌گردد: «اسلام دینی است که همه‌ چیز را آن‌طور که هستند می‌بیند» و «اسلام یعنی تسلیم حق شدن و از او در عقاید و اعمال اطاعت کردن»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33888/1/47 ر.ک: یادداشت، ص47-48]</ref>.

[[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبایی]] در بخش اول کتاب، مطالبی را درباره خداوند آورده است. ایشان با نقل روایاتی از پیامبر(ص)، امام علی(ع)، امام باقر(ع)، [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]]، امام کاظم(ع) و امام رضا(ع)، از یگانگی خداوند سخن گفته است. نوع احادیث از خود پیامبر تا امام هشتم که برخی از آنها متواتر است، کمی متفاوت می‌باشند. این روایات، بر غیر قابل قیاس بودن و یا تنزیه و برتری خداوند بر مخلوقات، تأکید دارند. علاوه بر این، این روایات بر ناتوانی انسان از درک خداوند با استفاده از چیزهایی مثل قدرت عقل و احساس نیز تأکید می‌ورزند. نویسنده برای روشن کردن این معانی سعی نموده برای این روایات تفسیر مناسب و کافی ارائه کند. این تفاسیر شامل تفاسیر عالمان قدیم همچون علامه مجلسی و مفسرین اخیر است. برخی از این جملات توضیحی در جهت درک و فهم متن ارائه شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33888/1/50 ر.ک: متن کتاب، ص50-51]</ref>.

بخش سوم کتاب با عنوان «زندگی معنوی: دعا و تضرع به درگاه خداوند»، به دعای عرفه، دو دعا از امام سجاد(ع) و توقیع ناحیه مقدسه اختصاص یافته است. [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبایی]] دعا را به چهار قسم تقسیم می‌کند: دعای شرعی (نماز)، استدعا (دعا)، مناجات و عبادت تهلیل‌دار (ورد) و نیایش (ذکر)<ref>ر.ک: همان، ص119</ref>. سپس به توضیح این چهار قسم می‌نشیند، پس ‌از آن، آن چهار دعای یادشده را ذکر می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33888/1/121 ر.ک: همان، ص121-157]</ref>.

در ابتدای اثر تصویری از دست‌نوشته [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبایی]] به معرض نمایش گذاشته شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33888/1/18 ر.ک: کتاب، قبل از «یادداشت»، ص18-20]</ref>.