قرآن: ساخت شکنی و بازگشت نشانه

قرآن ساخت شکنی و بازگشت نشانه
پدیدآوران	قیطوری، عامر (نویسنده)
ناشر	کتاب طه
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1382 ش
چاپ	1
شابک	‎964-7019-41-6
موضوع	قرآن - بررسی و شناخت قرآن - مسایل ادبی قرآن - مسایل لغوی قرآن - مطالعات تطبیقی
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏82‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏9‎‏ق‎‏4
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

قرآن:ساخت‌شكنى و بازگشت نشانه نوشتۀ آقاى عامر قيطورى و به زبان فارسى است.

نویسنده در اين كتاب به تشريح پيوند زيباى نشانه و ساخت‌شكنى در قرآن كريم مى‌پردازد.«ساخت‌شكنى» طرحى است كه از جانب «ژاك دريدا» ارائه شده و به منزلۀ پلى است كه فلسفه را به زبان‌شناسى و ادبيات و زمينه‌هاى ديگر انسانى و علمى مرتبط مى‌سازد.آنچه اين زمينه‌هاى مختلف را تحت عنوان «ساخت‌شكنى» يا «نوشتارشناسى» به يكديگر پيوند مى‌دهد، زبان به منزله نظامى رابطه‌اى از نشانه‌هاست كه بر «تفاوت» بنا شده است. دريدا با طرح«ساخت‌شكنى» و ضديت با مفهوم «نشانه» تفكر متافیزیکى را با «ديگر» خود مواجه ساخت. بدين لحاظ مى‌توان ساخت‌شكنى را غيردينى دانست.

اما از سويى، اين ساخت‌شكنى، متون كليدى تفكر بنيان‌ستيز را نيز با «ديگر» خود يعنى دين، روبه‌رو مى‌سازد.پذيرش اين حقيقت كه ساخت‌شكنى به دين راه دارد بدان‌جا رهنمون مى‌سازد كه رابطۀ ذاتى ميان ساخت‌شكنى و نفى نشانه را انكار كنيم.

به اعتقاد نویسنده، ساخت‌شكنى دريدا هيچ‌گونه ملازمه‌اى با حذف معنا و نشانه ندارد و اين نظريه هرچند گاه ايده‌اى غيردينى و حتى الحادى معرفى شده، اما اين حقيقت را نمى‌توان ناديده انگاشت كه آشكار شدن قابليت‌هاى متن آسمانى در گرو به‌كار گرفتن چنين نظريه‌اى است.نمونۀ جمع بين ساخت‌شكنى و توجه به معنا و نشانه را مى‌توان در قرآن كريم مشاهده كرد.به اعتقاد نویسنده، طرح ساخت‌شكنى دريدا، خواسته يا ناخواسته، متن را به سوى نظريه‌اى توحيدى سوق داده است هرچند از جهات بسيارى نيز با انديشه توحيدى تفاوت دارد.

ساختار

كتاب مشتمل بر سخن ناشر، پيشگفتار و مقدمه‌اى از نویسنده و پنج فصل مى‌باشد:مقدمه، بافت فكرى‌اى را معرفى مى‌كند كه به پيدايش اين شيوۀ توجه به متن و محورى شدن زبان انجاميد و نيز دلايل و ضرورت انجام اين مطالعه را بازگو مى‌كند.عناوين فصول كتاب عبارتند از:

فصل نخست: «نشانه‌ها و دو مفهوم كلى ارتباط» در اين فصل دو مفهوم «ارتباط» مطرح مى‌شود كه نمايانگر دو ديدگاه متباين در تفكر غرب است.

فصل دوم: «دريدا و ساخت‌شكنى» ساخت‌شكنى را به اختصار معرفى مى‌كند.

فصل سوم: «قرآن به منزله نوشتار» وحى را به منزله نوشتارى كه بر تمامى قيود زبان عرفى غلبه كرده مورد توجه قرار مى‌دهد.

فصل چهارم: «قرآن به منزله گفتار»

فصل پنجم: «نوشتار و يگانگى».

در پايان هم كتاب‌نامه فارسى و كتاب‌نامه انگليسى و نيز نمايه و واژه‌نامه فارسى-انگليسى و انگليسى-فارسى كتاب درج شده است.

نسخه‌شناسى

نویسنده كتاب آقاى دكتر عامر قيطورى، دكتراى زبان‌شناسى از دانشگاه تهران و عضو هيئت علمى دانشگاه رازى کرمانشاه است.

اين كتاب در قطع رقعى با جلد شوميز در 183 صفحه نخستين‌بار در سال 1382 شمسى از سوى انتشارات «كتاب طه» تهران به چاپ رسيده است.