الدرّ النظيم في خواص القرآن العظيم

الدر النظیم فی خواص القرآن العظیم
پدیدآوران	یافعی، عبدالله بن اسعد (نویسنده)
ناشر	دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1424 ق
چاپ	2
شابک	‎2-7451-2923-6
موضوع	قرآن - سوره‌ها و آیه‌ها، خواص قرآن - فضایل
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏‎‏BP‎‏ ‎‏71‎‏/‎‏9‎‏ ‎‏/‎‏ی‎‏2‎‏د‎‏4‎‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الدر النظيم في خواصّ القرآن العظيم نوشتۀ علامه ابومحمد عبداللّه بن اسعد بن على اليمنّى اليافعى الشافعى متوفاى 768 هجرى است كه به زبان عربى نگاشته شده است.وى جزء عارفان و شاعران و نيز بكار مشايخ وقت و عالم به علوم ظاهرى و باطنى بود.منسوب به طايفۀ بنى يافع در حمير.نسبت طريقت او با چند واسطه به عبدالقادر گيلانى مى‌رسد.از او تأليفات فراوانى به جاى مانده است از جمله:الدر النظيم في خواص القرآن العظيم است.

نویسنده در اين كتاب بين دو كتاب: «البرق اللامع» و الغيث الهامع تأليف قاضى ابوبكر غسانى و كتابى كه در آن به خواص قرآن كريم و فواتح سور پرداخته شده نوشته غزالى، جمع كرده است.در ابتداى كتاب مؤلف قدرى دربارۀ فضائل قرآن كريم و ثواب تلاوت آن، دعاهاى وارده در هنگام ختم قرآن، بعضى فضائل«بسملة»، آداب قرآن و مسائلى كه قارى قرآن مى‌بايست آنها را مراعات نمايد بيان و سپس به بيان خواص هريك از سوره‌هاى قرآن از «فاتحة الكتاب» تا «الناس» مى‌پردازد.در خلال بيان خواص سوره بقره بحثى هم دربارۀ حروف معجمه يا مقطعه قرآن مطرح و دربارۀ معناى آنها دو نظريه را مطرح مى‌كند.

خواص 14 حرف نورانى و ساير حروفى كه همگى جزء اسماء اللّه الحسنى هستند:(الف، باء، جيم، دال، هاء، واو، زاى، حاء، طاء، ياء،

كاف، لام، ميم، نون و....، چگونگى به‌كارگيرى حروف و اسماء به عنوان رقيه و دعا و تمائم و...، بحثى ويژه سه اسم الكريم، الوهاب و ذو الطول، بحثى در باب اجابت دعا از جمله مباحثى است كه ضمن بيان خواص سورۀ بقره بدان پرداخته مى‌شود.

در بيان ويژگى‌ها و خواص سورۀ آل عمران، بحثى درباره اسم اعظم خداوند و ديدگاه‌هاى گوناگون عالمان در اين‌باره مطرح و آداب، اوقات و فضيلت دعا و نيز شرايط آن بيان مى‌شود.پس از آن به بيان خواص تك‌تك سور قرآنى پرداخته مى‌شود.

ساختار

كتاب مشتمل بر مقدمۀ مؤلف و چندين فصل مى‌باشد:

فصل فيه نبذة مما جاء في فضائل القرآن العظيم و تلاوته

فصل في الدعاء عند ختم القرآن

نبذة من بعض فضل البسملة

فصل في آداب القرآن و فيه مسائل ينبغى للقارئ الاعتناء بها

خواص سورة الفاتحة،

خواص سورة البقرة

خواص سورة آل عمران.در اين قسمت به تفصيل به بيان خواص«اسماء الحسنى» پرداخته شده و اين خواص ضمن ده نمط بيان مى‌شود.

نسخه‌شناسى

كتاب به قلم الامام العلامة ابومحمد عبداللّه بن اسعد بن علىّ اليمنّى اليافعى الشافعى متوفاى 768 ه‍ نگاشته شده است.اين كتاب در قطع وزيرى با جلد شوميز در 119 صفحه براى بار دوّم از سوی «دار الكتب العلمية» بيروت در سال 1424 هجرى منتشر شده است.

منابع مقاله

1. بهاء‌الدين خرمشاهى، دانشنامه قرآن، ج دوم، ص2366
2. متن كتاب