۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - '==وابستهها== ' به '==وابستهها== {{وابستهها}} ') |
||
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۴: | خط ۴: | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد]] (نویسنده) | [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد]] (نویسنده) | ||
[[ | [[مؤسسه فقه الثقلين الثقافيه]] (محقق) | ||
|- | |- | ||
| data-type="language" | عربی | | data-type="language" | عربی | ||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| شابک =978-600-5280-14-2 | | شابک =978-600-5280-14-2 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =34170 | ||
| کتابخوان همراه نور =34170 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
خط ۳۷: | خط ۳۸: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
مصحح (یا مصححان) گمنام «قسم إحياء التراث الفقهي لمؤسّسة فقه الثقلين الثقافية»، در مقدمه تحقیق – که در تاریخ جمادیالثانی سال 1432ق، در قم نوشته شده - چنین آورده است: «اثر حاضر، کتاب جواهر الفرائض است که برخی آن را «الفرائض النصيرية» نامیدهاند و آن رساله مختصری است که در زمینه اصول علم فرائض و مواریث جامع است و به نظر میرسد که تنها کتاب [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیر]] در موضوع فقه است و در همین رساله، [[طوسی، محمد بن حسن|محقق طوسی]] از کتاب «التحرير» استادش معینالدین سالم بن بدران مصری در باب ذوالقرابات الأربع یاد میکند و مثالی میآورد که او مطرح کرده است... و آنچه امتیاز این رساله از سایر کتابهای تألیفشده در این فنّ، بشمار میرود، تأسیس اصولی از علم فرائض است؛ بهطوریکه خواننده حافظ ضابط بهراحتی میتواند به تفریع و تفصیل و حلّ آشکارترین مشکلات در باب حساب الفرائض و تقسیم ترکه بر ورثه بپردازد و همین از مهمترین موضوعات در علم فرائض است. افزون بر آنکه نویسنده، آن را در نهایت ایجاز نوشته و مثالهای گوناگون در ابواب ارث و مسائل فرعی آورده است و به همین جهات تحقیق و چاپ این اثر را برگزیدیم...» <ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص86-87</ref>. | مصحح (یا مصححان) گمنام «قسم إحياء التراث الفقهي لمؤسّسة فقه الثقلين الثقافية»، در مقدمه تحقیق – که در تاریخ جمادیالثانی سال 1432ق، در قم نوشته شده - چنین آورده است: «اثر حاضر، کتاب جواهر الفرائض است که برخی آن را «الفرائض النصيرية» نامیدهاند و آن رساله مختصری است که در زمینه اصول علم فرائض و مواریث جامع است و به نظر میرسد که تنها کتاب [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیر]] در موضوع فقه است و در همین رساله، [[طوسی، محمد بن حسن|محقق طوسی]] از کتاب «التحرير» استادش معینالدین سالم بن بدران مصری در باب ذوالقرابات الأربع یاد میکند و مثالی میآورد که او مطرح کرده است... و آنچه امتیاز این رساله از سایر کتابهای تألیفشده در این فنّ، بشمار میرود، تأسیس اصولی از علم فرائض است؛ بهطوریکه خواننده حافظ ضابط بهراحتی میتواند به تفریع و تفصیل و حلّ آشکارترین مشکلات در باب حساب الفرائض و تقسیم ترکه بر ورثه بپردازد و همین از مهمترین موضوعات در علم فرائض است. افزون بر آنکه نویسنده، آن را در نهایت ایجاز نوشته و مثالهای گوناگون در ابواب ارث و مسائل فرعی آورده است و به همین جهات تحقیق و چاپ این اثر را برگزیدیم...»<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ص86-87</ref>. | ||
مصحح، مباحث متعددی را درباره زندگی [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] مطرح کرده است، مانند منزلت او در دوران مغول، خدمات علمی او، حکمت و اخلاق در نظر او، خصوصیات علمی و اخلاقی او، آثار او در زمینه حکمت عملی، نظریات او، اولاد و وفات وی. سپس به معرفی کتاب حاضر و روش خودش در تحقیق آن پرداخته و تصاویری از صفحات اول و آخر نسخههای خطی مورد استفاده را آورده است <ref>ر.ک: همان، ص9-106</ref>. | مصحح، مباحث متعددی را درباره زندگی [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]] مطرح کرده است، مانند منزلت او در دوران مغول، خدمات علمی او، حکمت و اخلاق در نظر او، خصوصیات علمی و اخلاقی او، آثار او در زمینه حکمت عملی، نظریات او، اولاد و وفات وی. سپس به معرفی کتاب حاضر و روش خودش در تحقیق آن پرداخته و تصاویری از صفحات اول و آخر نسخههای خطی مورد استفاده را آورده است<ref>ر.ک: همان، ص9-106</ref>. | ||
نویسنده، در مقدمهاش که زمان و مکان و سایر مشخصات نگارشش معلوم نیست، نوشته است: «... اینها اصول و جملاتی از علم الفرائض (ارث از نظر فقهی) است و آنچه به آن متعلق است، مانند تعلق عوارض که به ترتیب ابواب منظم شده و بدون تکرار و اطناب بهصورتی که حافظ ضابط بهراحتی بتواند فروعش را به دست آورد و برای زرنگ و هوشیار تفصیلش آشکار گردد و آن دو قسم است: اول در فقه المواريث و مسائل و احکام مرتبط به آن و دوم در کیفیت تفکیک سهام ارث همراه با تصحیح مسئله...»<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص109</ref>. | نویسنده، در مقدمهاش که زمان و مکان و سایر مشخصات نگارشش معلوم نیست، نوشته است: «... اینها اصول و جملاتی از علم الفرائض (ارث از نظر فقهی) است و آنچه به آن متعلق است، مانند تعلق عوارض که به ترتیب ابواب منظم شده و بدون تکرار و اطناب بهصورتی که حافظ ضابط بهراحتی بتواند فروعش را به دست آورد و برای زرنگ و هوشیار تفصیلش آشکار گردد و آن دو قسم است: اول در فقه المواريث و مسائل و احکام مرتبط به آن و دوم در کیفیت تفکیک سهام ارث همراه با تصحیح مسئله...»<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص109</ref>. | ||
خط ۵۴: | خط ۵۵: | ||
#طبقه دوم: در آن دو صنف است: | #طبقه دوم: در آن دو صنف است: | ||
#:الف)- جدها و جدهها، هرچند که بالا بروند؛ | #:الف)- جدها و جدهها، هرچند که بالا بروند؛ | ||
#:ب)- برادران و خواهران و اولادشان هرگاه خود آنان موجود نباشند و... <ref>ر.ک: متن کتاب، ص114-115</ref>. | #:ب)- برادران و خواهران و اولادشان هرگاه خود آنان موجود نباشند و...<ref>ر.ک: متن کتاب، ص114-115</ref>. | ||
وصیت، بر هر مسلمانی واجب است و آن بر تقسیم میراث، مقدم است و وصیتکننده حق ندارد که بهوسیله وصیت در بیشتر از ثلث مالش تصرف کند؛ پس اگر چنین کرد، تصرّف به اندازه ثلث قبول است و در بیشتر از آن، موقوف و مشروط به اجازه ورثه بعد از مرگ او است و همچنین آنان نمیتوانند از آن وصیت برگردند و همچنین وصیتکننده نمیتواند به نفع مخالف اعتقادیاش وصیت کند، مگر آنکه از ارحامش باشد که در این صورت جایز است هرچند کراهت دارد. | وصیت، بر هر مسلمانی واجب است و آن بر تقسیم میراث، مقدم است و وصیتکننده حق ندارد که بهوسیله وصیت در بیشتر از ثلث مالش تصرف کند؛ پس اگر چنین کرد، تصرّف به اندازه ثلث قبول است و در بیشتر از آن، موقوف و مشروط به اجازه ورثه بعد از مرگ او است و همچنین آنان نمیتوانند از آن وصیت برگردند و همچنین وصیتکننده نمیتواند به نفع مخالف اعتقادیاش وصیت کند، مگر آنکه از ارحامش باشد که در این صورت جایز است هرچند کراهت دارد. | ||
آنچه به آن وصیت شده، اگر چیز معینی یا سهمی از مال باشد، از آن جدا میگردد و باقی بر ورثه تقسیم میشود و اگر بهمانند بهره برخی از ورثه باشد، مثل سهامشان، به سهام جمیع ورثه، اضافه و بر مبلغ تقسیم میشود؛ پس اگر با زیادت یا نقصان باشد، با حساب استخراج میگردد <ref>ر.ک: همان، ص129-130</ref>. | آنچه به آن وصیت شده، اگر چیز معینی یا سهمی از مال باشد، از آن جدا میگردد و باقی بر ورثه تقسیم میشود و اگر بهمانند بهره برخی از ورثه باشد، مثل سهامشان، به سهام جمیع ورثه، اضافه و بر مبلغ تقسیم میشود؛ پس اگر با زیادت یا نقصان باشد، با حساب استخراج میگردد<ref>ر.ک: همان، ص129-130</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
خط ۶۵: | خط ۶۶: | ||
برای تصحیح اثر حاضر از منابع معتبر و متعددی (79 منبع) به زبان فارسی و عربی استفاده شده است. | برای تصحیح اثر حاضر از منابع معتبر و متعددی (79 منبع) به زبان فارسی و عربی استفاده شده است. | ||
نویسنده برای تسهیل فهم مطالب پیچیده ارث و طبقات آن و چگونگی ارثبری، از نمودار نیز بهره برده است <ref>ر.ک: همان، ص154</ref>. | نویسنده برای تسهیل فهم مطالب پیچیده ارث و طبقات آن و چگونگی ارثبری، از نمودار نیز بهره برده است<ref>ر.ک: همان، ص154</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
خط ۷۵: | خط ۷۶: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
خط ۸۷: | خط ۸۸: | ||
[[رده:آثار کلامی امامیه اثناعشریه (قرن 7 – 10)]] | [[رده:آثار کلامی امامیه اثناعشریه (قرن 7 – 10)]] | ||
ویرایش