۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '== وابسته‌ها == ' به '==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} '
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها == ' به '==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} ') |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =15730 | ||
| کتابخوان همراه نور =15730 | |||
| کد پدیدآور =08324 | | کد پدیدآور =08324 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۱: | ||
با تمام احترامی که برای کتاب‌های اصولی پیشین قائلیم و با اعترافی که به نفع آن آثار و خدمت فراموش‌نشدنی‌شان در پیشبرد هرچه بیشتر مباحث فقهی و اصولی داریم، باید بگوییم در هر دورانی باید کتاب متناسب خودش نوشته شود و این امر مسلسل‌وار در طول ادوار تاریخی ادامه یابد تا با روش‌های تدریس و مناهج علمی روزگاران تناسب یابد؛ یعنی این مباحث باید از پیچیدگی درآمده و به زبان ساده بیان شوند و در عین ساده شدن باید به عمقشان افزوده شود؛ البته این امر باید به‌تدریج، روشمند و علمی صورت بگیرد تا دستیابی به مباحث عمیق‌تر امکان‌پذیر باشد و در دسترس معاصران اصولی باشد که بتوانند به عمق این مباحث بیفزایند. بنا بر آنچه گفتیم اگر مراعات چنین امری نشود، فهم و استفاده از این فن و علم الهی مهم، امکان‌پذیر نخواهد بود. | با تمام احترامی که برای کتاب‌های اصولی پیشین قائلیم و با اعترافی که به نفع آن آثار و خدمت فراموش‌نشدنی‌شان در پیشبرد هرچه بیشتر مباحث فقهی و اصولی داریم، باید بگوییم در هر دورانی باید کتاب متناسب خودش نوشته شود و این امر مسلسل‌وار در طول ادوار تاریخی ادامه یابد تا با روش‌های تدریس و مناهج علمی روزگاران تناسب یابد؛ یعنی این مباحث باید از پیچیدگی درآمده و به زبان ساده بیان شوند و در عین ساده شدن باید به عمقشان افزوده شود؛ البته این امر باید به‌تدریج، روشمند و علمی صورت بگیرد تا دستیابی به مباحث عمیق‌تر امکان‌پذیر باشد و در دسترس معاصران اصولی باشد که بتوانند به عمق این مباحث بیفزایند. بنا بر آنچه گفتیم اگر مراعات چنین امری نشود، فهم و استفاده از این فن و علم الهی مهم، امکان‌پذیر نخواهد بود. | ||
[[مرتضي، بسام|بسام مرتضی]] در پایان مقدمه‌اش بر کتاب می‌نویسد: در پایان باید بگویم که از روی علاقه‌ام به این علم و گرایشم به نوشتن در این رابطه، به تلاش مختصری در | [[مرتضي، بسام|بسام مرتضی]] در پایان مقدمه‌اش بر کتاب می‌نویسد: در پایان باید بگویم که از روی علاقه‌ام به این علم و گرایشم به نوشتن در این رابطه، به تلاش مختصری در این مجال دست زده‌ام و از خدای متعال خواستارم که این امر را ذخیره آخرتم قرار دهد و بتوانم نفعی به خوانندگان آن رسانده باشم....<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34569/1/7 ر.ک: مقدمه کتاب، ص7-9]</ref> | ||
نویسنده پس از بیان مقدمه، در تمهید کتاب به بیان تفاوت‌های مباحث فقهی و اصولی می‌پردازد و پس‌ازآن با ارائه تعریف علم اصول و... وارد مباحث اصولی می‌گردد. وی در بیان تفاوت مباحث فقهی با اصولی می‌نویسد: هنگامی‌که می‌گوییم «نماز واجب است (الصلوة واجبة)» یک قضیه فقهی را بیان کرده‌ایم که موضوعش نماز و محمولش حکم شرعی واجب است. دلیل این حکم نیز سخن خود شارع مبنی بر وجوب نماز با خطاب امری: «أقیموا الصلوة» است. هنگامی‌که می‌گوییم: «امر دلالت بر وجوب می‌کند (الامر یدل علی الوجوب)» یک قضیه اصولی را بیان کرده‌ایم که موضوعش امر، محمولش دلالت بر وجوب و طریقه علم به این دلالت، فهم عرفی ظواهر الفاظ است؛ یعنی بر اساس سیره عقلای عالم، بر فهم عرفی آن‌ها از ظاهر لفظ امر، تکیه کرده و حکم بر وجوب امر در موارد خالی از قرینه می‌کنیم. | نویسنده پس از بیان مقدمه، در تمهید کتاب به بیان تفاوت‌های مباحث فقهی و اصولی می‌پردازد و پس‌ازآن با ارائه تعریف علم اصول و... وارد مباحث اصولی می‌گردد. وی در بیان تفاوت مباحث فقهی با اصولی می‌نویسد: هنگامی‌که می‌گوییم «نماز واجب است (الصلوة واجبة)» یک قضیه فقهی را بیان کرده‌ایم که موضوعش نماز و محمولش حکم شرعی واجب است. دلیل این حکم نیز سخن خود شارع مبنی بر وجوب نماز با خطاب امری: «أقیموا الصلوة» است. هنگامی‌که می‌گوییم: «امر دلالت بر وجوب می‌کند (الامر یدل علی الوجوب)» یک قضیه اصولی را بیان کرده‌ایم که موضوعش امر، محمولش دلالت بر وجوب و طریقه علم به این دلالت، فهم عرفی ظواهر الفاظ است؛ یعنی بر اساس سیره عقلای عالم، بر فهم عرفی آن‌ها از ظاهر لفظ امر، تکیه کرده و حکم بر وجوب امر در موارد خالی از قرینه می‌کنیم. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۱: | ||
قضیه اصولی عمومیت دارد و تمام یا اکثر ابواب فقهی را در بر می‌گیرد ولی قضیه فقهی، تنها مختص به یک باب از ابواب فقه است. مثلاً وقتی می‌گوییم «خوردن گوشت مردار حرام است (أکل لحم المیتة حرام)» یک قضیه فقهی را بیان کرده‌ایم که مختص به باب اطعمه در فقه است و وقتی می‌گوییم «نهی دلالت بر حرمت می‌کند (النهی یدل علی الحرمة)» یک قضیه اصولی را بیان کرده‌ایم که در همه ابواب فقه جریان می‌یابد. | قضیه اصولی عمومیت دارد و تمام یا اکثر ابواب فقهی را در بر می‌گیرد ولی قضیه فقهی، تنها مختص به یک باب از ابواب فقه است. مثلاً وقتی می‌گوییم «خوردن گوشت مردار حرام است (أکل لحم المیتة حرام)» یک قضیه فقهی را بیان کرده‌ایم که مختص به باب اطعمه در فقه است و وقتی می‌گوییم «نهی دلالت بر حرمت می‌کند (النهی یدل علی الحرمة)» یک قضیه اصولی را بیان کرده‌ایم که در همه ابواب فقه جریان می‌یابد. | ||
نتیجه قاعده اصولی کلی است و نتیجه قاعده فقهی، جزئی.<ref>ر.ک: تمهید کتاب، ص10</ref> | نتیجه قاعده اصولی کلی است و نتیجه قاعده فقهی، جزئی.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34569/1/10 ر.ک: تمهید کتاب، ص10]</ref> | ||
نویسنده در یک تقسیم، مباحث علم اصول را به لفظی و عملی تقسیم می‌کند. مباحث اصول لفظیه شامل صیغه امر و نهی، عام و خاص، مطلق و مقید، منطوق و مفهوم، وجوب مقدمه امر وجوبی، جواز اجتماع امر و نهی، استنباط وجوب و تحریم از خطابات شرعی، می‌شود. اصول عملیه شامل اصولی می‌شود که فقیه هنگام فقدان نص به آن رجوع می‌کند مانند اباحه و استصحاب که از اصول شرعی است و احتیاط و تخییر که از اصول عقلی به شمار می‌رود<ref>ر.ک: متن کتاب، ص11-12</ref>. مؤلف هرکدام از این مباحث را به‌صورت مختصر توضیح و شرح داده است. | نویسنده در یک تقسیم، مباحث علم اصول را به لفظی و عملی تقسیم می‌کند. مباحث اصول لفظیه شامل صیغه امر و نهی، عام و خاص، مطلق و مقید، منطوق و مفهوم، وجوب مقدمه امر وجوبی، جواز اجتماع امر و نهی، استنباط وجوب و تحریم از خطابات شرعی، می‌شود. اصول عملیه شامل اصولی می‌شود که فقیه هنگام فقدان نص به آن رجوع می‌کند مانند اباحه و استصحاب که از اصول شرعی است و احتیاط و تخییر که از اصول عقلی به شمار می‌رود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34569/1/11 ر.ک: متن کتاب، ص11-12]</ref>. مؤلف هرکدام از این مباحث را به‌صورت مختصر توضیح و شرح داده است. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب در انتهای اثر ذکر شده، ارجاعات به آیات و ... در داخل متن صورت گرفته است. پاورقی‌های کتاب کم‌تعداد، بلکه انگشت‌شمارند و به‌عنوان نمونه می‌توان به پاورقی صفحه 90 اشاره کرد. | فهرست مطالب در انتهای اثر ذکر شده، ارجاعات به آیات و... در داخل متن صورت گرفته است. پاورقی‌های کتاب کم‌تعداد، بلکه انگشت‌شمارند و به‌عنوان نمونه می‌توان به پاورقی صفحه 90 اشاره کرد. | ||
کتاب به علمای نیک‌کرداری که عمرشان را در راه برپایی شریعت صرف کردند، کسانی که پیامبر(ص) درباره‌شان فرمود: «مداد العلماء افضل من دماء الشهداء» و به مجاهدانی که در راه تحقیق و نشر این رساله، سخاوتمندانه پایداری کردند، تقدیم شده است.<ref>ر.ک: تقدیمیه کتاب، ص5</ref> | کتاب به علمای نیک‌کرداری که عمرشان را در راه برپایی شریعت صرف کردند، کسانی که پیامبر(ص) درباره‌شان فرمود: «مداد العلماء افضل من دماء الشهداء» و به مجاهدانی که در راه تحقیق و نشر این رساله، سخاوتمندانه پایداری کردند، تقدیم شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/34569/1/5 ر.ک: تقدیمیه کتاب، ص5]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه، تمهید و متن کتاب. | مقدمه، تمهید و متن کتاب. | ||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||