محصل المطالب في تعليقات المكاسب: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR13791J1.jpg | | تصویر =NUR13791J1.jpg | ||
| عنوان =محصل المطالب | | عنوان =محصل المطالب فی تعلیقات المکاسب | ||
| عنوان‌های دیگر =موسوعة | | عنوان‌های دیگر =موسوعة فقهیة تشتمل علی متن المکاسب و تعلیقات هامة رشیقة للعلماء الأعاظم (الآخوند الخراسانی، الطباطبایی الیزدی، الایروانی، النائینی، الاصفهانی.) | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[طهوری، صادق]] (گردآورنده) | ||
[[ | [[انصاری، مرتضی بن محمدامین]] (نویسنده) | ||
[[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین]] (شارح) | [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین]] (شارح) | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
[[اصفهانی، محمدحسین]] (شارح) | [[اصفهانی، محمدحسین]] (شارح) | ||
| زبان = | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =/الف8 م7026 190/1 BP | | کد کنگره =/الف8 م7026 190/1 BP | ||
| موضوع = | | موضوع =انصاری، مرتضی بن محمد امین، 1214 - 1281ق. المکاسب - نقد و تفسیر | ||
خرید و فروش (فقه) | |||
معاملات (فقه) | معاملات (فقه) | ||
| ناشر = أنوار | | ناشر = أنوار الهدی -جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامی-مؤسسه فرهنگی سماء- کلیدر | ||
| مکان نشر = | | مکان نشر =ایران - قم | ||
| سال نشر = مجلد1: 1419ق | | سال نشر = مجلد1: 1419ق | ||
مجلد2: 1378ش , 1420ق | مجلد2: 1378ش , 1420ق | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =5 | | تعداد جلد =5 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =13791 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
}} | }} | ||
'''محصل المطالب | '''محصل المطالب فی تعلیقات المكاسب'''، اثر [[طهوری، صادق|صادق طهوری]]، متن کتاب [[المكاسب (طبع قدیم)|مکاسب]] [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شیخ انصاری]] به‌همراه شرح و تعلیقه چند تن از علما بر این کتاب ارزشمند می‌باشد. | ||
کتاب مکاسب یکى از مهم‌ترین کتب فقهى استدلالى در حوزه‌هاى علمى شیعى است که در نحوه ورود به مسئله و کیفیت استدلال، در نوع خود بى‌نظیر است و سهم عمده‌اى در پرورش ذهن و قوه استنباط دارد. در اهمیت این کتاب همین بس که از بدو تألیفش، کتاب درسى در دوره سطح و محور بحث در خارج فقه تجارت بوده است. به دلیل همین اهمیت، شروح و حواشى متعددى بر آن نگاشته شده است که از مهم‌ترین آنها، حواشى مرحوم آخوند | کتاب مکاسب یکى از مهم‌ترین کتب فقهى استدلالى در حوزه‌هاى علمى شیعى است که در نحوه ورود به مسئله و کیفیت استدلال، در نوع خود بى‌نظیر است و سهم عمده‌اى در پرورش ذهن و قوه استنباط دارد. در اهمیت این کتاب همین بس که از بدو تألیفش، کتاب درسى در دوره سطح و محور بحث در خارج فقه تجارت بوده است. به دلیل همین اهمیت، شروح و حواشى متعددى بر آن نگاشته شده است که از مهم‌ترین آنها، حواشى [[آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین|مرحوم آخوند خراسانى]]، [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|سید محمدکاظم طباطبایى]]، [[ایروانی، علی|میرزاى ایروانى]]، [[نائینی، محمدحسین|میرزاى نائینى]] و [[اصفهانی، محمدحسین بن محمدباقر|شیخ محمدحسین اصفهانى]] است<ref>ر.ک: ذکاوتی قراگزلو، علی رضا و دیگران، ص66</ref>. | ||
اهمیت این حواشى به‌قدرى است که محققین در زمینه فقه معاملات از مراجعه به کتب این بزرگان بى‌نیاز نیستند و دو صد حیف که مشکلات عدیده (علاوه بر کیفیت چاپ این کتب) استفاده از آنها را به حداقل رسانیده است. مهم‌ترین این مشکلات به قرار زیر است: | اهمیت این حواشى به‌قدرى است که محققین در زمینه فقه معاملات از مراجعه به کتب این بزرگان بى‌نیاز نیستند و دو صد حیف که مشکلات عدیده (علاوه بر کیفیت چاپ این کتب) استفاده از آنها را به حداقل رسانیده است. مهم‌ترین این مشکلات به قرار زیر است: | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
# از آوردن مطالب مربوط به توضیح مکاسب و یا مطالب استطرادى خوددارى نموده است و همچنین از آوردن نظرات استادان ایشان و یا نقد و رد آنها خوددارى کرده و تنها به آرا و نظرات و ادله مخصوص به هرکدام اکتفا نموده است. مؤلف در به دست آوردن آرا و نظرات محشین سعى فراوان نموده است و براى تحصیل آنها، بسیار موشکافانه، به تدقیق و تعمق پرداخته است؛ تا جایى که مطالب مربوط، ولو در ذیل عبارات و کلمات مکاسب را نیز از نظر دور نداشته است. جالب اینکه حتى از مطالب و آراى این بزرگان تحت عنوان «فتأمل‌هاى» مکاسب درنگذشته است. به‌خاطر آنکه از وجاهت علمى کتاب کاسته نشود و به‌عنوان کتابى منبع و مرجع براى محققین مفید باشد، مؤلف از دخل و تصرف در کلمات و عبارات خوددارى نموده است. مگر در موارد ضرورت که نشانى عبارات و کلمات را در همه موارد ذکر نموده است. | # از آوردن مطالب مربوط به توضیح مکاسب و یا مطالب استطرادى خوددارى نموده است و همچنین از آوردن نظرات استادان ایشان و یا نقد و رد آنها خوددارى کرده و تنها به آرا و نظرات و ادله مخصوص به هرکدام اکتفا نموده است. مؤلف در به دست آوردن آرا و نظرات محشین سعى فراوان نموده است و براى تحصیل آنها، بسیار موشکافانه، به تدقیق و تعمق پرداخته است؛ تا جایى که مطالب مربوط، ولو در ذیل عبارات و کلمات مکاسب را نیز از نظر دور نداشته است. جالب اینکه حتى از مطالب و آراى این بزرگان تحت عنوان «فتأمل‌هاى» مکاسب درنگذشته است. به‌خاطر آنکه از وجاهت علمى کتاب کاسته نشود و به‌عنوان کتابى منبع و مرجع براى محققین مفید باشد، مؤلف از دخل و تصرف در کلمات و عبارات خوددارى نموده است. مگر در موارد ضرورت که نشانى عبارات و کلمات را در همه موارد ذکر نموده است. | ||
# مؤلف همان طور که شیوه کلاسیک در تدوین کتب است، تنها آراى مختار محشین را آورده است و از جولان‌هاى ذهنى این بزرگان که گاهى بر مطلبى استدلال کرده و سپس آن را رد نموده‌اند، درگذشته است. | # مؤلف همان طور که شیوه کلاسیک در تدوین کتب است، تنها آراى مختار محشین را آورده است و از جولان‌هاى ذهنى این بزرگان که گاهى بر مطلبى استدلال کرده و سپس آن را رد نموده‌اند، درگذشته است. | ||
# ازآنجاکه درس خارج مکاسب میرزاى نائینى در دو دوره تقریر شده و در دو کتاب چاپ شده و در تقریر دوم گاهى آرا و نظرات جدیدى اختیار نموده است، در مواردى که دو تقریر با هم اختلاف داشته، مؤلف از هر دو تقریر استفاده کرده است (البته به‌جز مواردى که مرحوم نائینى به بطلان رأى اول خود تصریح کرده باشد). طرفه آنکه در مواردى که دو تقریر در اصل مطلب و استدلال یکى هستند و در استدلال و یا مطلب کوتاهى با هم اختلاف دارند، آن مقدار اختلاف را با اشاره به نام مأخذ در تقریر دیگر گنجانیده است. نکته مهمى که نشان‌دهنده پژوهش و تلاش فراوان مؤلف است، این است که این دو تقریر در واقع حالت شرح بر مکاسب را دارد و تبدیل شرح به تعلیقه و پیدا کردن موارد اختلاف نظر مرحوم نائینى با صاحب مکاسب کارى بس دشوار است که مؤلف بر آن فائق آمده است. خلاصه اینکه مؤلف از میان سنگلاخ‌هاى کتب چاپ سنگى (که چشم را بس مى‌آزارد) و از دهلیزهاى تاریک آراى غیر منقح و عبارات پیچیده این بزرگان، به ابتکارى بزرگ دست یازیده و توانسته است هفت کتاب را در کتاب واحدى گرد آورد که خود مى‌تواند زمینه‌اى مناسب براى افزودن نظرات علماى متأخر و افزودن حواشى جدید به آنها باشد<ref>ر.ک: همان</ref>. | # ازآنجاکه درس خارج مکاسب [[نائینی، محمدحسین|میرزاى نائینى]] در دو دوره تقریر شده و در دو کتاب چاپ شده و در تقریر دوم گاهى آرا و نظرات جدیدى اختیار نموده است، در مواردى که دو تقریر با هم اختلاف داشته، مؤلف از هر دو تقریر استفاده کرده است (البته به‌جز مواردى که [[نائینی، محمدحسین|مرحوم نائینى]] به بطلان رأى اول خود تصریح کرده باشد). طرفه آنکه در مواردى که دو تقریر در اصل مطلب و استدلال یکى هستند و در استدلال و یا مطلب کوتاهى با هم اختلاف دارند، آن مقدار اختلاف را با اشاره به نام مأخذ در تقریر دیگر گنجانیده است. نکته مهمى که نشان‌دهنده پژوهش و تلاش فراوان مؤلف است، این است که این دو تقریر در واقع حالت شرح بر مکاسب را دارد و تبدیل شرح به تعلیقه و پیدا کردن موارد اختلاف نظر [[نائینی، محمدحسین|مرحوم نائینى]] با [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|صاحب مکاسب]] کارى بس دشوار است که مؤلف بر آن فائق آمده است. خلاصه اینکه مؤلف از میان سنگلاخ‌هاى کتب چاپ سنگى (که چشم را بس مى‌آزارد) و از دهلیزهاى تاریک آراى غیر منقح و عبارات پیچیده این بزرگان، به ابتکارى بزرگ دست یازیده و توانسته است هفت کتاب را در کتاب واحدى گرد آورد که خود مى‌تواند زمینه‌اى مناسب براى افزودن نظرات علماى متأخر و افزودن حواشى جدید به آنها باشد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
به‌هرحال این کتاب دایرةالمعارف کوچکى از نظرات مستدل علماى بزرگ و فقهاى ارجمندى است که آراى آنها همواره مورد توجه محققین بوده است و براى دستیابى سریع به نظرات و ادله آنها کار را سهل و آسان نموده است؛ به‌خصوص افراد و مراکزى که درصدد مجموعه‌سازى و گردآورى نظرات فقهایند، مى‌توانند از این کتاب استفاده کنند<ref>ر.ک: همان</ref>. | به‌هرحال این کتاب دایرةالمعارف کوچکى از نظرات مستدل علماى بزرگ و فقهاى ارجمندى است که آراى آنها همواره مورد توجه محققین بوده است و براى دستیابى سریع به نظرات و ادله آنها کار را سهل و آسان نموده است؛ به‌خصوص افراد و مراکزى که درصدد مجموعه‌سازى و گردآورى نظرات فقهایند، مى‌توانند از این کتاب استفاده کنند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[عمدة المطالب فی التعلیق علی المكاسب]] | |||
[[غایة إیضاح المطالب فی شرح المكاسب]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
| خط ۷۷: | خط ۸۱: | ||
[[رده: مباحث خاص فقه]] | [[رده: مباحث خاص فقه]] | ||
[[رده: معاملات]] | [[رده: معاملات]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۸ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۰:۵۱
| محصل المطالب فی تعلیقات المکاسب | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | طهوری، صادق (گردآورنده)
انصاری، مرتضی بن محمدامین (نویسنده) آخوند خراسانی، محمدکاظم بن حسین (شارح) یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم (شارح) ایروانی، علی (شارح) نائینی، محمدحسین (شارح) اصفهانی، محمدحسین (شارح) |
| عنوان‌های دیگر | موسوعة فقهیة تشتمل علی متن المکاسب و تعلیقات هامة رشیقة للعلماء الأعاظم (الآخوند الخراسانی، الطباطبایی الیزدی، الایروانی، النائینی، الاصفهانی.) |
| ناشر | أنوار الهدی -جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم. مؤسسة النشر الإسلامی-مؤسسه فرهنگی سماء- کلیدر |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | مجلد1: 1419ق
مجلد2: 1378ش , 1420ق مجلد3-4-5: 1421ق |
| موضوع | انصاری، مرتضی بن محمد امین، 1214 - 1281ق. المکاسب - نقد و تفسیر
خرید و فروش (فقه) معاملات (فقه) |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 5 |
| کد کنگره | /الف8 م7026 190/1 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
محصل المطالب فی تعلیقات المكاسب، اثر صادق طهوری، متن کتاب مکاسب شیخ انصاری به‌همراه شرح و تعلیقه چند تن از علما بر این کتاب ارزشمند می‌باشد.
کتاب مکاسب یکى از مهم‌ترین کتب فقهى استدلالى در حوزه‌هاى علمى شیعى است که در نحوه ورود به مسئله و کیفیت استدلال، در نوع خود بى‌نظیر است و سهم عمده‌اى در پرورش ذهن و قوه استنباط دارد. در اهمیت این کتاب همین بس که از بدو تألیفش، کتاب درسى در دوره سطح و محور بحث در خارج فقه تجارت بوده است. به دلیل همین اهمیت، شروح و حواشى متعددى بر آن نگاشته شده است که از مهم‌ترین آنها، حواشى مرحوم آخوند خراسانى، سید محمدکاظم طباطبایى، میرزاى ایروانى، میرزاى نائینى و شیخ محمدحسین اصفهانى است[۱].
اهمیت این حواشى به‌قدرى است که محققین در زمینه فقه معاملات از مراجعه به کتب این بزرگان بى‌نیاز نیستند و دو صد حیف که مشکلات عدیده (علاوه بر کیفیت چاپ این کتب) استفاده از آنها را به حداقل رسانیده است. مهم‌ترین این مشکلات به قرار زیر است:
- اختلاط مباحث مربوط به توضیح مکاسب، به مباحث انتقادى و آرا و نظرات مخصوص این بزرگان؛ به‌طورى‌که شخص محقق براى یافتن آراى محشین باید وقت زیادى صرف نماید و دقت فراوانى نماید تا بتواند این دو را از هم تفکیک کند. این امر در حاشیه مرحوم اصفهانى بیشتر به چشم مى‌خورد.
- متن مکاسب در این کتب، به‌طور ناقص و به‌صورت: (قوله... إلخ أقول...)، مطرح شده که این امر باعث شده است که جایگاه کلمات محشین و ارتباط حواشى با متن مشخص نباشد.
- نظرات محشین در کنار هم نیست و هرکدام در کتابى جداگانه تألیف شده است و تفاوت آراى آنها با یکدیگر و تطبیق و مقایسه نظرات مختلف، مشکل و محتاج صرف وقت است[۲].
ازاین‌رو، با توجه به مشکلات مذکور، ضرورت طرح و ارائه امروزین «مکاسب محرمه» با توضیحات و حواشى بایسته، هرچه بیشتر احساس مى‌شد، لذا پدیدآورنده اثر حاضر، با درک چنین نیازى، بدین کار همت گماشته و آن را به انجام رسانده است[۳].
مؤلف در این کتاب، سعى در برطرف کردن نواقص و کاستى‌هاى یادشده، نموده است. کتاب وى مزایا و محاسن متعددى دارد که از جمله آنها موارد زیر است:
- نظرات محشین در کنار هم ذکر شده؛ به‌طورى‌که مقایسه بین آنها و به دست آوردن اختلاف دیدگاه‌ها و نقطه‌نظرات آسان گردیده است.
- متن مکاسب کاملا در این کتاب آمده و مؤلف در هر صفحه سعى نموده است که مطلبى تقریباً مستقل و وافى به مطلب بیاورد که این روش از نظر آموزشى بسیار مفید و مطلوب است.
- از آوردن مطالب مربوط به توضیح مکاسب و یا مطالب استطرادى خوددارى نموده است و همچنین از آوردن نظرات استادان ایشان و یا نقد و رد آنها خوددارى کرده و تنها به آرا و نظرات و ادله مخصوص به هرکدام اکتفا نموده است. مؤلف در به دست آوردن آرا و نظرات محشین سعى فراوان نموده است و براى تحصیل آنها، بسیار موشکافانه، به تدقیق و تعمق پرداخته است؛ تا جایى که مطالب مربوط، ولو در ذیل عبارات و کلمات مکاسب را نیز از نظر دور نداشته است. جالب اینکه حتى از مطالب و آراى این بزرگان تحت عنوان «فتأمل‌هاى» مکاسب درنگذشته است. به‌خاطر آنکه از وجاهت علمى کتاب کاسته نشود و به‌عنوان کتابى منبع و مرجع براى محققین مفید باشد، مؤلف از دخل و تصرف در کلمات و عبارات خوددارى نموده است. مگر در موارد ضرورت که نشانى عبارات و کلمات را در همه موارد ذکر نموده است.
- مؤلف همان طور که شیوه کلاسیک در تدوین کتب است، تنها آراى مختار محشین را آورده است و از جولان‌هاى ذهنى این بزرگان که گاهى بر مطلبى استدلال کرده و سپس آن را رد نموده‌اند، درگذشته است.
- ازآنجاکه درس خارج مکاسب میرزاى نائینى در دو دوره تقریر شده و در دو کتاب چاپ شده و در تقریر دوم گاهى آرا و نظرات جدیدى اختیار نموده است، در مواردى که دو تقریر با هم اختلاف داشته، مؤلف از هر دو تقریر استفاده کرده است (البته به‌جز مواردى که مرحوم نائینى به بطلان رأى اول خود تصریح کرده باشد). طرفه آنکه در مواردى که دو تقریر در اصل مطلب و استدلال یکى هستند و در استدلال و یا مطلب کوتاهى با هم اختلاف دارند، آن مقدار اختلاف را با اشاره به نام مأخذ در تقریر دیگر گنجانیده است. نکته مهمى که نشان‌دهنده پژوهش و تلاش فراوان مؤلف است، این است که این دو تقریر در واقع حالت شرح بر مکاسب را دارد و تبدیل شرح به تعلیقه و پیدا کردن موارد اختلاف نظر مرحوم نائینى با صاحب مکاسب کارى بس دشوار است که مؤلف بر آن فائق آمده است. خلاصه اینکه مؤلف از میان سنگلاخ‌هاى کتب چاپ سنگى (که چشم را بس مى‌آزارد) و از دهلیزهاى تاریک آراى غیر منقح و عبارات پیچیده این بزرگان، به ابتکارى بزرگ دست یازیده و توانسته است هفت کتاب را در کتاب واحدى گرد آورد که خود مى‌تواند زمینه‌اى مناسب براى افزودن نظرات علماى متأخر و افزودن حواشى جدید به آنها باشد[۴].
به‌هرحال این کتاب دایرةالمعارف کوچکى از نظرات مستدل علماى بزرگ و فقهاى ارجمندى است که آراى آنها همواره مورد توجه محققین بوده است و براى دستیابى سریع به نظرات و ادله آنها کار را سهل و آسان نموده است؛ به‌خصوص افراد و مراکزى که درصدد مجموعه‌سازى و گردآورى نظرات فقهایند، مى‌توانند از این کتاب استفاده کنند[۵].
مطالب کتاب، در پنج جلد تنظیم گردیده و در ابتدای جلد نخست، مقدمه‌ای از مؤلف جای گرفته که در آن، به تعریف کتاب پرداخته شده است[۶].
فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد آمده است.