۵۳٬۳۲۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
در اصل، ناظم كتاب، بيان حقايق احوال مصطفى(ص) را مشتمل بر هفت مثنوى رقم زده است كه عبارتند از: «مصباح الأرواح»، «أحكام المحبين»، «نهاية الحكمة»، «هداية الحكمة»، «هداية المعرفة»، «فتح الابواب» و «شرح الواصلين». | در اصل، ناظم كتاب، بيان حقايق احوال مصطفى(ص) را مشتمل بر هفت مثنوى رقم زده است كه عبارتند از: «مصباح الأرواح»، «أحكام المحبين»، «نهاية الحكمة»، «هداية الحكمة»، «هداية المعرفة»، «فتح الابواب» و «شرح الواصلين». | ||
بعضى از مآخذ، مانند نظم و نثر سعيد نفيسى، اين هفت قسمت [را] دو قسمت مصباح و شرح الواصلين دانستهاند | بعضى از مآخذ، مانند نظم و نثر سعيد نفيسى، اين هفت قسمت [را] دو قسمت مصباح و شرح الواصلين دانستهاند <ref>سجادى، 1353، ص 70</ref>. | ||
اين كتاب، از مجموعههاى باارزش زبان و ادب و عرفان فارسى است و «مصباح الأرواح»، نخستين مثنوى اين مجموعه است كه به كوشش دكتر ميرعابدينى مورد تصحيح قرار گرفته است. | اين كتاب، از مجموعههاى باارزش زبان و ادب و عرفان فارسى است و «مصباح الأرواح»، نخستين مثنوى اين مجموعه است كه به كوشش دكتر ميرعابدينى مورد تصحيح قرار گرفته است. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
سبك بيان وى در مثنوىها چنين است: با آيه يا حديثى آغاز مىكند و به تفسير تعليمى آن مىپردازد و يا با شعر سخن آغاز مىكند و پس از ذكر حكايتى، به نثر مىپردازد. | سبك بيان وى در مثنوىها چنين است: با آيه يا حديثى آغاز مىكند و به تفسير تعليمى آن مىپردازد و يا با شعر سخن آغاز مىكند و پس از ذكر حكايتى، به نثر مىپردازد. | ||
«مصباح الأرواح»، داراى چهار هزار و چهار صد و پنجاه بيت است | «مصباح الأرواح»، داراى چهار هزار و چهار صد و پنجاه بيت است <ref>سجادى، 1353، ص 70</ref> و در مجموع به 26 آيه قرآن و قريب به 20 روايت و 11 حكايت پرداخته است. | ||
ستونبندى سخنان وى، آيه و حديث و مسائل عرفانى است. از ويژگىهاى قلم وى، نرمى و روان بيان كردن مطالب است. وى هر جا آيهاى يا حديثى مىآورد يا به شعر تازى استناد مىكند، براى رعايت حال خواننده آن را به فارسى برمىگرداند. | ستونبندى سخنان وى، آيه و حديث و مسائل عرفانى است. از ويژگىهاى قلم وى، نرمى و روان بيان كردن مطالب است. وى هر جا آيهاى يا حديثى مىآورد يا به شعر تازى استناد مىكند، براى رعايت حال خواننده آن را به فارسى برمىگرداند. | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
محتواى «مصباح الأرواح»، ناظر به دو مسئله بنيادين عرفانى مىباشد و آن عبارت است از توحيد چيست؟ و موحد كيست؟ وى در بيان هر دو مسئله از آيات و روايات مدد مىگيرد؛ ازاينروى، توحيد را بر اساس كريمه نور تبيين مىكند كه عبارت است از: '''اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكاة فيها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فى زُجاجَة الزُّجاجَة كَأَنَّها كَوْكَبٌ دُرِّىٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَة مُبارَكَة زَيْتُونَة لا شَرْقِيَّة وَ لا غَرْبِيَّة يَكادُ زَيْتُها يُضىءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلى نُورٍ يَهْدِى اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ وَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَىْءٍ عَليمٌ''' | محتواى «مصباح الأرواح»، ناظر به دو مسئله بنيادين عرفانى مىباشد و آن عبارت است از توحيد چيست؟ و موحد كيست؟ وى در بيان هر دو مسئله از آيات و روايات مدد مىگيرد؛ ازاينروى، توحيد را بر اساس كريمه نور تبيين مىكند كه عبارت است از: '''اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكاة فيها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فى زُجاجَة الزُّجاجَة كَأَنَّها كَوْكَبٌ دُرِّىٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَة مُبارَكَة زَيْتُونَة لا شَرْقِيَّة وَ لا غَرْبِيَّة يَكادُ زَيْتُها يُضىءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلى نُورٍ يَهْدِى اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ وَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ اللَّهُ بِكُلِّ شَىْءٍ عَليمٌ''' <ref>النور: 35</ref>. | ||
در مسئله دوم، در افق مقامات حضرت خاتم الانبيا(ص) بحث را پيگيرى مىكند و اين مهم را بر پايه نبوى: «أَوَّلُ مَا خَلَقَ اللَّهُ نُورِى» بنيان مىنمايد. | در مسئله دوم، در افق مقامات حضرت خاتم الانبيا(ص) بحث را پيگيرى مىكند و اين مهم را بر پايه نبوى: «أَوَّلُ مَا خَلَقَ اللَّهُ نُورِى» بنيان مىنمايد. | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
<ref>سجادى،1353،ص72</ref>. | |||
بر اين اساس، محتواى كتاب در مورد نور سخن مىگويد و آن را در جايگاههاى مختلف پياده مىكند و از آن، مراد خود را روشن مىسازد و اگر چنين ادعا كنيم كه «مصباح الأرواح» يك دوره تفسير موضوعى آيات نور قرآن بر اساس احاديث است، ادعايى بهگزاف نكردهايم. | بر اين اساس، محتواى كتاب در مورد نور سخن مىگويد و آن را در جايگاههاى مختلف پياده مىكند و از آن، مراد خود را روشن مىسازد و اگر چنين ادعا كنيم كه «مصباح الأرواح» يك دوره تفسير موضوعى آيات نور قرآن بر اساس احاديث است، ادعايى بهگزاف نكردهايم. | ||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
اين اثر درسال 1380ش، به همت انجمن آثار مفاخر فرهنگى به هدف گردآورى آثار و مقدمهسازى براى تدوين سير تاريخى انديشههاى عرفانى منتشر شده است. | اين اثر درسال 1380ش، به همت انجمن آثار مفاخر فرهنگى به هدف گردآورى آثار و مقدمهسازى براى تدوين سير تاريخى انديشههاى عرفانى منتشر شده است. | ||
==پانويس == | |||
<references /> | |||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
1. جمالى اردستانى جمال الدين محمد، «مصباح الأرواح»، چاپ اول، مصحح: ميرعابدينى سيد ابوطالب، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى. | 1. جمالى اردستانى جمال الدين محمد، «مصباح الأرواح»، چاپ اول، مصحح: ميرعابدينى سيد ابوطالب، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى. | ||