بغية المحتاج في المجرب من العلاج: تفاوت میان نسخه‌ها

[[انطاکی، داود بن عمر]] (نويسنده)

ناگفته نماند كه در ميانه‌هاى كتاب گاه با اين عبارت روبه‌رو مى‌شويم: «قال الشيخ [[انطاکی، داود بن عمر|داود الانطاكى]]» <ref>بغية المحتاج، ص15</ref> و «قال الشيخ داود» (همان، ص32) كه شايد اين عبارت از تصرفات ناسخ كتاب باشد و ممكن است اين كتاب، جمع‌آورى تحقيقات [[انطاکی، داود بن عمر|داود انطاكى]] به دست يكى از شاگردانش باشد و اين شاگرد اين اثر را - بدون آنكه نامى از خود ببرد - به [[انطاکی، داود بن عمر|انطاكى]] نسبت داده است.

از جمله مؤيدات اين احتمال، عبارتى است كه در خاتمه كتاب هنگام توصيف «كينه» كه از گياهانى است كه پزشکان پيشين ذكر نكرده‌اند، آمده است؛ عبارت مذكور چنين است: «هى قشر شجرة تجلب من ينكى دنيا من بلدة تسمى لوكسة و كان ظهورها في سنة الف و اربعة و ستين. <ref>بغية المحتاج، ص413</ref>

كتاب «بغية المحتاج» همانند بسيارى ديگر از كتاب‌هايى كه پيرامون درمان بيمارى‌ها نگاشته شده، به همان ترتيب و شيوه تدوين يافته است، البته يك فرق بين اين اثر و مبحث بيمارى در كتاب‌هايى مثل «قانون» و «كامل الصناعة» وجود دارد و آن اين است كه مؤلف، اين كتاب را به‌صورت مستقل نگاشته تا كسى كه به اين اثر مراجعه مى‌كند كمتر نيازى به مراجعه به آثار ديگر داشته باشد. تدوين قرابادين به‌عنوان باب آخر كتاب و نيز بيان ساختن بعضى از ادويه مركبه (قرص و معجون و مرهم و شربت و...) در خاتمه كتاب، شايد به همين انگيزه باشد.

ويژگى ديگر اين اثر، ذكر تجربيات مؤلف در مداواى امراض است. مؤلف در بسيارى از مواضع، تصريح مى‌كند كه اين شيوه درمان را خود تجربه نموده است. <ref>بغية المحتاج، ص15 و 17 و 18 و 19 و...</ref> و اين باعث آرامش خاطر خواننده و اطمينان او در استفاده از مطالب كتاب مى‌شود.