محمد نعیم

محمد نعيم

نام	محمد نعيم
نام‌های دیگر
نام پدر
متولد
محل تولد	پنجاب
رحلت	1180ق
اساتید
برخی آثار	شرح مثنوی (نعیم)
کد مؤلف	AUTHORCODE08451AUTHORCODE

محمد نعیم (متوفی 1180ق)، عارفی بلندپایه، شاعری پارسی‌گو، اما گمنام و یکی از شارحان مثنوی است که متأسفانه اطلاعات دقیقی از زندگانی وی در دست نیست.

«محمد نعیم»، عارفی بلندپایه، اما گمنام و یکی از شارحان مثنوی است. علی‌رغم جستجوهاى فراوان تا زمان نگارش این سطور، هیچ اطلاعى از وی به ‌دست نیامده است. در تذکره شعراى پنجاب، به نقل از مقالات الشعراء میر علی‏شیر قانع تتوى، از شخصیتى به نام «محمد نعیم پنجابى» چنین یاد شده است: «محمد نعیم، از مردم پنجاب بوده، دو سه روزى در بلده تته (سند) اقامت داشت».

در «منتخب‌ اللطائف» نیز از شخصیتى به نام نعیم شاه‏‌جهان‌‏آبادى، این‌گونه یاد شده است: «میر محمد نعیم، نعیم تخلص، از سادات شاه‏‌جهان‌‏آباد است. در ملک کتهر آمده پیش نواب عنایت‌الله‌خان خلف‌الرشید حافظ رحمت‌خان بهادر می‌ماند. در آن ایام چند رسایل عروض و قافیه و غیره از فقیر سند کرده. در سنه یک‏هزارویک‏صدوهشتاد فوت شد و شعر ریخته که عبارت از زبان اردو باشد، اکثر مى‌گفت و گاهى شعر فارسى نیز موزون مى‌کرد. منه:

چو شمع جمله بدن صرف سوختن کردم

هنوز در دلِ من ذوق سوختن باقى است

.

همان‌ گونه که ملاحظه می‌کنید، صاحب «منتخب‌ اللطائف» تاریخ درگذشت محمد نعیم را 1180ق، دانسته است. از سوى دیگر تاریخ کتابت نسخه مجلس 1091ق و کتابخانه موزه بریتانیا 1104ق، است. از اینجا می‌توان دریافت که شارح مثنوى پیش از 1091ق، مى‏زیسته است. اگر قرار باشد او همان محمد نعیم معرفى‌شده در «منتخب‌ اللطائف» باشد، سن او هنگام تألیف باید بیش از 89 سال باشد و در سنین بالاتر درگذشته باشد و این قدرى بعید به نظر می‌رسد.

منابع مقاله

نعیم، محمد، «شرح مثنوی»، تصحیح و تحقیق علی اوجبی، تهران، کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، 1387.

وابسته‌ها

شرح مثنوی (نعیم)