رسالة تياسر القبلة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '==منابع==' به '==منابع مقاله==') |
جز (جایگزینی متن - 'رده:25آذر الی 24 دی' به '') |
||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR00166J1.jpg | |||
| عنوان =الرسائل التسع | |||
| پدیدآوران = | |||
[[حلی، جعفر بن حسن]] (نویسنده) | |||
| | |||
[[استادی، رضا]] (محقق) | [[استادی، رضا]] (محقق) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 182 /م3ر5 | ||
| موضوع = | |||
فقه جعفری - قرن 7ق. | |||
|کد کنگره | | ناشر = | ||
کتابخانه عمومی آیت‌الله‌مرعشی نجفی(ره) | |||
| مکان نشر =قم - ایران | |||
|موضوع | | سال نشر = 1413 ق | ||
|ناشر | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
'''رسالة تياسر القبلة''' رسالۀ مختصر و كوچكى است كه [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] در جواب به اعتراضى كه محقق طوسى (م 672 ق) در مجلس درس وى بيان نموده نوشته است. این کتاب به همراه هشت رساله دیگر و با نام | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00166AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00166 | |||
| کتابخوان همراه نور =00166 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''رسالة تياسر القبلة''' رسالۀ مختصر و كوچكى است كه [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] در جواب به اعتراضى كه محقق طوسى (م 672 ق) در مجلس درس وى بيان نموده نوشته است. این کتاب به همراه هشت رساله دیگر و با نام [[الرسائل التسع]] منتشر شده است. | |||
==انگيزۀ نگارش== | ==انگيزۀ نگارش== | ||
آنطور كه در كتب بسيارى از بزرگان از اصحاب اماميه در مورد علت نگارش اين رساله آمده است، روزى [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه | آنطور كه در كتب بسيارى از بزرگان از اصحاب اماميه در مورد علت نگارش اين رساله آمده است، روزى [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير‌الدين طوسى]] پس از فتح بغداد توسط هلاكوخان به حلّه رفته و وارد مجلس درس محقق حلّى شد. | ||
[[حلی، جعفر بن حسن|محقّق حلّى]] به خاطر احترام وى به تدريس ادامه نداده ولى به علت اصرار خواجه | [[حلی، جعفر بن حسن|محقّق حلّى]] به خاطر احترام وى به تدريس ادامه نداده ولى به علت اصرار خواجه نصير‌الدين به ادامه درس، وى كه در مورد مسألۀ تياسر قبلۀ اهل عراق بحث مى‌كرد آن را ادامه داد، در اين هنگام خواجه نصير‌الدين از وى سؤال نمود كه اين استحباب وجهى ندارد زيرا اگر تياسر از قبله به غير قبله باشد كه حرام است و اگر به سوى قبله هم باشد كه واجب است. | ||
در جواب محقق حلّى فرمودند: كه تياسر از قبله به خود قبله است و محقق طوسى ساكت مى‌شود. پس از اين مباحثه، [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] در اين زمينه كتابى نوشته و براى محقق طوسى مى‌فرستد كه وى آن را پسنديده و از آن تعريف مى‌كند. | در جواب محقق حلّى فرمودند: كه تياسر از قبله به خود قبله است و محقق طوسى ساكت مى‌شود. پس از اين مباحثه، [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] در اين زمينه كتابى نوشته و براى محقق طوسى مى‌فرستد كه وى آن را پسنديده و از آن تعريف مى‌كند. | ||
اين رسالۀ كوچك بعدها در كتب فقهى همچون مهذّب البارع [[ابن فهد حلی، احمد بن محمد|ابن فهد حلّى]] (م 841 ق)، روض الجنان شهيد دوم (م 966 ق)، حاشية الإرشاد [[قطیفی بحرانی، ابراهیم بن سلیمان|شيخ ابراهيم قطيفى]] (م 945 ق)، محبوب القلوب قطب‌الدين اشكورى، [[مدارك الأحكام في شرح شرائع الإسلام| | اين رسالۀ كوچك بعدها در كتب فقهى همچون مهذّب البارع [[ابن فهد حلی، احمد بن محمد|ابن فهد حلّى]] (م 841 ق)، روض الجنان شهيد دوم (م 966 ق)، حاشية الإرشاد [[قطیفی بحرانی، ابراهیم بن سلیمان|شيخ ابراهيم قطيفى]] (م 945 ق)، محبوب القلوب قطب‌الدين اشكورى، [[مدارك الأحكام في شرح شرائع الإسلام|مدارک الأحكام]] [[موسوی عاملی، محمد بن علی|سيد محمد عاملى]] (م 1009 ق)، [[بحار الأنوار]] علامۀ مجلسى (م 1111ق) آورده شده است. | ||
در كتاب «[[بحار الأنوار]]» علت اين نحوه تصحيح قبلۀ بعضى از مساجد نظير مسجد سهله و مسجد يونس را اين گونه بيان نموده كه آنها در زمان خلفاى جور ساخته شده بوده‌اند و به علت تقيه و فشار حكومت عباسى، محقق حلّى اين | در كتاب «[[بحار الأنوار]]» علت اين نحوه تصحيح قبلۀ بعضى از مساجد نظير مسجد سهله و مسجد يونس را اين گونه بيان نموده كه آنها در زمان خلفاى جور ساخته شده بوده‌اند و به علت تقيه و فشار حكومت عباسى، محقق حلّى اين سبک خطابى را براى تصحيح اين اشتباه انتخاب نموده است،([[بحار الأنوار]] /81 53). | ||
==تاريخ تأليف== | ==تاريخ تأليف== | ||
پس از اين كه در سال 656ق شهر بغداد توسط هلاكوخان فتح شد و [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه | پس از اين كه در سال 656ق شهر بغداد توسط هلاكوخان فتح شد و [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير‌الدين طوسى]] چند سالى را به حل مشكلات مردم و تثبيت حكومت مى‌پردازد براى ملاقات علماى شهر حلّه به آن شهر رفته و در آنجا ملاقات‌هايى با محقق حلّى و بزرگان ديگرى داشته و همان طور كه گفته شد در جلسۀ درس وى شركت نموده است و بعدها [[حلی، جعفر بن حسن|محقق حلى]] اين رسالۀ كوچك را نوشته و براى وى فرستاده است. | ||
بنابراین احتمالا اين كتاب بين سال‌هاى 662 تا 675ق تأليف شده است. | |||
==تاريخ انتشار== | ==تاريخ انتشار== | ||
| خط ۸۵: | خط ۷۳: | ||
- [[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] /2 48 تا 50 | - [[أمل الآمل في علماء جبل عامل|أمل الآمل]] /2 48 تا 50 | ||
== وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۹۴: | ||
[[المقصود من الجمل و العقود]] | [[المقصود من الجمل و العقود]] | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
| خط ۱۱۳: | خط ۱۰۰: | ||
[[رده: فقه مذاهب]] | [[رده: فقه مذاهب]] | ||
[[رده: فقه شیعه]] | [[رده: فقه شیعه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۹ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۸:۳۳
| الرسائل التسع | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حلی، جعفر بن حسن (نویسنده) استادی، رضا (محقق) |
| ناشر | کتابخانه عمومی آیت‌الله‌مرعشی نجفی(ره) |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1413 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | فقه جعفری - قرن 7ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 182 /م3ر5 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
رسالة تياسر القبلة رسالۀ مختصر و كوچكى است كه محقق حلى در جواب به اعتراضى كه محقق طوسى (م 672 ق) در مجلس درس وى بيان نموده نوشته است. این کتاب به همراه هشت رساله دیگر و با نام الرسائل التسع منتشر شده است.
انگيزۀ نگارش
آنطور كه در كتب بسيارى از بزرگان از اصحاب اماميه در مورد علت نگارش اين رساله آمده است، روزى خواجه نصير‌الدين طوسى پس از فتح بغداد توسط هلاكوخان به حلّه رفته و وارد مجلس درس محقق حلّى شد.
محقّق حلّى به خاطر احترام وى به تدريس ادامه نداده ولى به علت اصرار خواجه نصير‌الدين به ادامه درس، وى كه در مورد مسألۀ تياسر قبلۀ اهل عراق بحث مى‌كرد آن را ادامه داد، در اين هنگام خواجه نصير‌الدين از وى سؤال نمود كه اين استحباب وجهى ندارد زيرا اگر تياسر از قبله به غير قبله باشد كه حرام است و اگر به سوى قبله هم باشد كه واجب است.
در جواب محقق حلّى فرمودند: كه تياسر از قبله به خود قبله است و محقق طوسى ساكت مى‌شود. پس از اين مباحثه، محقق حلى در اين زمينه كتابى نوشته و براى محقق طوسى مى‌فرستد كه وى آن را پسنديده و از آن تعريف مى‌كند.
اين رسالۀ كوچك بعدها در كتب فقهى همچون مهذّب البارع ابن فهد حلّى (م 841 ق)، روض الجنان شهيد دوم (م 966 ق)، حاشية الإرشاد شيخ ابراهيم قطيفى (م 945 ق)، محبوب القلوب قطب‌الدين اشكورى، مدارک الأحكام سيد محمد عاملى (م 1009 ق)، بحار الأنوار علامۀ مجلسى (م 1111ق) آورده شده است.
در كتاب «بحار الأنوار» علت اين نحوه تصحيح قبلۀ بعضى از مساجد نظير مسجد سهله و مسجد يونس را اين گونه بيان نموده كه آنها در زمان خلفاى جور ساخته شده بوده‌اند و به علت تقيه و فشار حكومت عباسى، محقق حلّى اين سبک خطابى را براى تصحيح اين اشتباه انتخاب نموده است،(بحار الأنوار /81 53).
تاريخ تأليف
پس از اين كه در سال 656ق شهر بغداد توسط هلاكوخان فتح شد و خواجه نصير‌الدين طوسى چند سالى را به حل مشكلات مردم و تثبيت حكومت مى‌پردازد براى ملاقات علماى شهر حلّه به آن شهر رفته و در آنجا ملاقات‌هايى با محقق حلّى و بزرگان ديگرى داشته و همان طور كه گفته شد در جلسۀ درس وى شركت نموده است و بعدها محقق حلى اين رسالۀ كوچك را نوشته و براى وى فرستاده است.
بنابراین احتمالا اين كتاب بين سال‌هاى 662 تا 675ق تأليف شده است.
تاريخ انتشار
كتاب موجود در ضمن «روض الجنان» شهيد در سال 1307ق چاپ شده است (به نقل از ص 106، مقدمه‌اى بر فقه شيعه).
و همان طور كه گذشت در ضمن كتب فقهى ديگرى نيز چاپ شده است.
كتاب موجود در ضمن «الرسائل التسع» در سال 1413ق در قم چاپ شده است و مصحح و محقق آن فاضل ارجمند شيخ رضا استادى مى‌باشد.
نسخه‌ها
در كتابِ مقدمه‌اى بر فقه شيعه (صفحۀ 106)، به 6 نسخه از آن اشاره نموده است كه سه نسخۀ آن تحت تملك كتابخانۀ دانشگاه تهران، يك نسخه كتابخانۀ مجلس شوراى اسلامى، يك نسخه كتابخانۀ آستان قدس رضوى و يك نسخه شيخ رضا استادى بوده است.
در صفحۀ 24، مقدمۀ ناشر آمده است «و من رسالة تياسر القبلة نسخ كثيرة جدا، رأينا عدة منها و حصّلنا بعضها...»
در ابتداى كتاب نيز تصوير دو نسخۀ خطى كه مربوط به قرن هشتم و يازدهم بوده‌اند آورده شده است.
منابع مقاله
- الذريعة/2 18
- أعيان الشيعة /3 148، /4 90 تا 92، /9 418
- أمل الآمل /2 48 تا 50