ابن ضیاء، محمد بن احمد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ولي' به 'ولی') |
جز (جایگزینی متن - 'رده:25 اردیبهشت الی 24 خرداد' به '') |
||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
نسخهٔ ۸ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۹:۳۵
| نام | ابن ضیاء، محمد بن احمد |
|---|---|
| نام‌های دیگر | ابن ضیاء مکی، محمد بن احمد
خیفی، محمد بن احمد مکی، ابی‌البقاء محمد بن احمد بن محمد |
| نام پدر | احمد |
| متولد | 789ق |
| محل تولد | صاغان مرو |
| رحلت | 854 ق یا 1450 م |
| اساتید | احمد بن محمد عمری (پدرش)
احمد بن ابى الفضل نویرى على بن احمد نویرى |
| برخی آثار | تاريخ مكة المشرفة و المسجد الحرام و المدينة الشريفة و القبر الشريف |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00520AUTHORCODE |
ابن ضياء ابوالبقا محمد بن احمد بن محمد عمرى قرشى (789-854ق)، ملقب به بهاءالدين، فقيه حنفى. خاندان وى در اصل در صاغان (روستایى در مرو) مى‌زيسته‌اند، لیکن تولد و زندگى او در مكه بوده است.
کسب علم و دانش
وى تحصيل علم را در زادگاهش آغاز كرد و از محضر درس علماى آن ديار همچون پدرش و نيز احمد بن ابى الفضل نویرى، على بن احمد نویرى، ابن صديق و زين‌الدين مراغى بهره برد. او سفرهاى متعددى به قاهره كرد و در مجلس درس جمال‌الدين حنبلى، شمس‌الدين زرايبى و ديگران حاضر شد. نحو را از شمس‌الدين معيد، معانى و بيان و اصول را از عزالدين ابن جماعه، نجم‌الدين سكاكينى، نجم‌الدين واعظى و شهاب‌الدين‌احمد غزى، فقه را از قارى الهداية و مباحث كلامى را از شمس‌الدين ابن ضياء فراگرفت و برخى از استادانش نيز به او اجازه تدريس و فتوا دادند. از میان راویان وى مى‌توان از محيوى عبدالقادر مالكى و سخاوى نام برد.
رغبت او به مطالعه و تأليف چنان بود كه ابوالخير بن عبدالقوى در طول 50 سال آشنايى با وى، هرگز او را از نوشتن کتاب و يا مطالعه كردن فارغ نديده بود. ابن ضياء به گفته سيوطى در آن روزگار، در سرزمین حجاز، استاد منحصر به فرد مذهب حنفى شناخته مى‌شد. پدرش قاضى القضاة مكه بود و وى در غياب پدر و به نيابت از او، قضاوت مى‌كرد و پس از فوت پدر بر مسند او نشست. پس از چندى با حفظ همین سمت، مسئولیت نظارت بر مسجد الحرام و امور حسبيه آنجا را نيز بر عهده گرفت، ولى ديرى نپاييد كه از این سمت عزل شد و فقط به كار قضا پرداخت و این منصب را تا هنگام مرگ حفظ كرد. سخاوى در الضوء اللامع از ابن ابى عذيبه نقل مى‌كند كه ابن ضياء بسيار مسافرت مى‌كرد، اما با این همه در هيچ سالى از زمان بلوغ تا وفات، مناسك حج از او فوت نشد.
آثار
الف - خطى
البحر العمیق في مناسك المعتمر و الحاج الى البيت العتيق، تاريخ مكة المشرقة و المسجد الحرام و المدينء الشريفة و القبر الشريف، الشافى في مختصر الكافى، الضياء المعنوى على مقدمة الغزنوى، مختصر المسند لابى حنيفة و المشرع في شرح المجمع.
منسوب
تنزية المسجد الحرام عن بدعة (بدع) جهلة العوام، شرح اصول على بن محمد بزدوى، شرح الوافى في الفروع از ابوالبركات نسفى كه به دو صورت مبسوط و مختصر تأليف شده است، المتدارکعلى المدارك.
وفات
وى در مكه وفات يافت و در معلاة (در نزدیکى مكه) به خاک سپرده شد[۱].
پانویس
- ↑ بخش علوم قرآنی و حدیث، ج4، ص128
منابع مقاله
بخش علوم قرآنی و حدیث، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377