۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
| data-type="authorBirthPlace" |منطقه حران | | data-type="authorBirthPlace" |منطقه حران ترکیه | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
| data-type="authorDeathDate" | | | data-type="authorDeathDate" |28 صفر سال 288ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
</div> | </div> | ||
'''أبوالحسن ثابت بن قرة بن مروان بن ثابت بن كرايا بن ابراهیم بن كرايا بن مارينوس حرانى''' (211-288ق)، مشهور به صابى، از | '''أبوالحسن ثابت بن قرة بن مروان بن ثابت بن كرايا بن ابراهیم بن كرايا بن مارينوس حرانى''' (211-288ق)، مشهور به صابى، پزشک و فيلسوف و ریاضی‌دان، موسیقی‌دان، از بزرگترین مترجمان زبان یونانی و سریانی دوره‌ى عباسى، | ||
== ولادت == | == ولادت == | ||
در پنج شنبه 21 ماه صفر سال 211ق، در منطقه حران، ديده به جهان گشود. | در پنج شنبه 21 ماه صفر سال 211ق، در منطقه حران، ديده به جهان گشود. | ||
== تحصیلات == | |||
او در ابتداء در زادگاهش به پيشه صرافى اشتغال داشت، ولى پس از مدتى به بغداد رفته و با پيوستن به حلقه درسى محمّد بن موسى كه از ديار روم بازگشته بود، به تحصيل علوم همت گماشت، به گونه‌اى كه در علوم طبيعى- خصوصاً طب و نجوم- سرآمد هم‌روزگاران خود شد. | او در ابتداء در زادگاهش به پيشه صرافى اشتغال داشت، ولى پس از مدتى به بغداد رفته و با پيوستن به حلقه درسى محمّد بن موسى كه از ديار روم بازگشته بود، به تحصيل علوم همت گماشت، به گونه‌اى كه در علوم طبيعى- خصوصاً طب و نجوم- سرآمد هم‌روزگاران خود شد. | ||
وى به زبان‌هاى يونانى و سريانى مسلط بوده و از اين رو بسيارى از آثار يونانيان- خصوصاً [[جالینوس]] - را پس از جمع‌آورى، به عربى ترجمه نموده است كه از آن جمله مى‌توان به جمع‌آورى كتاب سوء مزاج مختلف [[جالینوس]] و يا كتاب أدويه مفرده [[جالینوس]] اشاره كرد. | وى به زبان‌هاى يونانى و سريانى مسلط بوده و از اين رو بسيارى از آثار يونانيان- خصوصاً [[جالینوس]] - را پس از جمع‌آورى، به عربى ترجمه نموده است كه از آن جمله مى‌توان به جمع‌آورى كتاب سوء مزاج مختلف [[جالینوس]] و يا كتاب أدويه مفرده [[جالینوس]] اشاره كرد. | ||
وى صابى مذهب بوده، هر چند به سبب پاره‌اى از انديشه‌هاى انحرافى‌اش از سوى هم‌كيشانش طرد شد و اين باعث شد تا وى مدتى در ظاهر اظهار توبه و پشيمانى | وى صابى مذهب بوده، هر چند به سبب پاره‌اى از انديشه‌هاى انحرافى‌اش از سوى هم‌كيشانش طرد شد و اين باعث شد تا وى مدتى در ظاهر اظهار توبه و پشيمانى كند، ولى گويا اين پشيمانى‌ها تنها زبانى بوده، از اين رو رديه‌هايى بر انديشه‌هاى انحرافى او از سوى علماى اسلامى تأليف شد. | ||
از شاگردان او مى‌توان به عيسى بن أسيد نصرانى اشاره كرد كه نزد ثابت ارج و قرب ويژه‌اى داشت. همچنين از ابن يوسف معروف به ابن أبى الثناء به عنوان شاگرد او در فلسفه و طب ياد شده است. | از شاگردان او مى‌توان به عيسى بن أسيد نصرانى اشاره كرد كه نزد ثابت ارج و قرب ويژه‌اى داشت. همچنين از ابن يوسف معروف به ابن أبى الثناء به عنوان شاگرد او در فلسفه و طب ياد شده است. | ||
| خط ۴۹: | خط ۵۰: | ||
وى در دربار عباسيان- خصوصاً معتضد عباسى- جايگاه ارزنده‌اى داشته است، به گونه‌اى كه در دربار معتضد منصب منجمى به او اعطاء شده بود. | وى در دربار عباسيان- خصوصاً معتضد عباسى- جايگاه ارزنده‌اى داشته است، به گونه‌اى كه در دربار معتضد منصب منجمى به او اعطاء شده بود. | ||
بیشترین شهرت ثابت بن قره به واسطه طرح نظریه «حرکت نوسانی اعتدالین» است که برای توضیح این حرکت، فلک تازه‌ای بر هشت فلک نجوم بطلمیوس افزود و منجمان پس از او نیز این نظریه را پذیرفتند. | |||
ابن ابى اصبيعه درباره او مى‌نويسد: «كسى در روزگار ثابت بن قره در طب و فلسفه هم شأن او نبود». | ابن ابى اصبيعه درباره او مى‌نويسد: «كسى در روزگار ثابت بن قره در طب و فلسفه هم شأن او نبود». | ||
این دانشمند نقش مهمی را در پر بار کردن فرهنگ اسلامی از طریق ترجمه آثار یونانی و سریانی به زبان عربی داشت. وی آثار جاودانی در طب، فلسفه و نجوم از خود برجا گذاشته است و نوشته‌های او در رشته ریاضی، تأثیر بسیار زیادی در دانشمندان مسلمان داشته و علاوه بر مسلمین، نظریات علمی او در سراسر قرون وسطی در مغرب زمین شنیده می‌شد. | |||
== وفات == | == وفات == | ||
وى در سال 288ق در حالى كه 77 سال داشت، در بغداد درگذشت. | وى در 28 صفر سال 288ق در حالى كه 77 سال داشت، در بغداد درگذشت. | ||
== آثار == | == آثار == | ||
| خط ۱۱۳: | خط ۱۱۸: | ||
البته از انبوه اين آثار- جز نقل اقوالى در آثار ديگران- اكنون چيزى به دست ما نرسيده است. | البته از انبوه اين آثار- جز نقل اقوالى در آثار ديگران- اكنون چيزى به دست ما نرسيده است. | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
[[الذخیرة في علم الطب]] | [[الذخیرة في علم الطب]] | ||