۸۲
ویرایش
افزودن تصحیح نو
جز (جایگزینی متن - 'ه‌و' به 'ه‌و') |
Azizalizad (بحث | مشارکتها) (افزودن تصحیح نو) |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
گاه شماری | گاه شماری | ||
گاه | گاه نامه‌ها | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
امیر کبير | امیر کبير | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =17519 | | کتابخانۀ دیجیتال نور =17519 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۴: | ||
}} | }} | ||
'''الآثار الباقية عن القرون الخالية''' اثر | '''الآثار الباقية عن القرون الخالية''' اثر ابوريحان بيرونى با موضوع نجوم و تاريخ به زبان عربى و احتمالاً در حدود سال 391ق نگاشته شده است. البته تا سال 427ق، تغييراتى در آن صورت داد و مطالبى را نيز بدان افزود. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۴: | ||
بيرونى در این کتاب برای رفع ملال خواننده، مطالب و مسائل پراكنده و در عين حال بسيار جالبى را ذكر مى‌كند. تحقيقات بيرونى درباره تاريخ و آداب و رسوم ملل مختلف در آثار الباقية، از بارزترين و نخستين نمونه‌هاى اين‌گونه تحقيقات به شمار مى‌رود. وى در این کتاب تعصب و پيروى كوركورانه از عقايد رايج را رد مى‌كند؛ زيرا از نظر وى تعصب چشمهاى بينا را كور و گوش‌هاى شنوا را كر مى‌كند و انسان را به كارى وا مى‌دارد كه خرد و دانش آن را گواهى نمى‌دهد. | بيرونى در این کتاب برای رفع ملال خواننده، مطالب و مسائل پراكنده و در عين حال بسيار جالبى را ذكر مى‌كند. تحقيقات بيرونى درباره تاريخ و آداب و رسوم ملل مختلف در آثار الباقية، از بارزترين و نخستين نمونه‌هاى اين‌گونه تحقيقات به شمار مى‌رود. وى در این کتاب تعصب و پيروى كوركورانه از عقايد رايج را رد مى‌كند؛ زيرا از نظر وى تعصب چشمهاى بينا را كور و گوش‌هاى شنوا را كر مى‌كند و انسان را به كارى وا مى‌دارد كه خرد و دانش آن را گواهى نمى‌دهد. | ||
نام‌آورى بيرونى در شاخه‌هاى مختلف علم از قبيل رياضيات، نجوم، جغرافيا و... موجب غفلت از مقام وى در فلسفه شده است. اما شواهد موجود از آثار وى آشكار مى‌سازد كه بيرونى در این شاخه از معرفت نيز جايگاه درخور توجهى دارد. مثلاًبيرونى در این کتاب، نتيجه مطالعات خود را درباره ماهيت زمان و ادوار تاريخ و منشأ نظمى كه در طبيعت مشاهده مى‌شود بيان كرده است. در این کتاب با اينكه بارها تأكيد كرده است كه هنگام گزارش آداب و رسوم ملل به نفى يا اثبات نظرات مختلف كارى ندارد، اما باز هم آن دسته از روايات را كه با عقل سليم و اصول روش علمى سازگار نباشد، به یک سو مى‌نهد. بيرونى حتى رواياتى را كه از نظر وى مردود است نقل كرده، زيرا چه‌بسا خود وى نيز در داورى درباره این گزارشها | نام‌آورى بيرونى در شاخه‌هاى مختلف علم از قبيل رياضيات، نجوم، جغرافيا و... موجب غفلت از مقام وى در فلسفه شده است. اما شواهد موجود از آثار وى آشكار مى‌سازد كه بيرونى در این شاخه از معرفت نيز جايگاه درخور توجهى دارد. مثلاًبيرونى در این کتاب، نتيجه مطالعات خود را درباره ماهيت زمان و ادوار تاريخ و منشأ نظمى كه در طبيعت مشاهده مى‌شود بيان كرده است. در این کتاب با اينكه بارها تأكيد كرده است كه هنگام گزارش آداب و رسوم ملل به نفى يا اثبات نظرات مختلف كارى ندارد، اما باز هم آن دسته از روايات را كه با عقل سليم و اصول روش علمى سازگار نباشد، به یک سو مى‌نهد. بيرونى حتى رواياتى را كه از نظر وى مردود است نقل كرده، زيرا چه‌بسا خود وى نيز در داورى درباره این گزارشها گه‌گاه به خطا رفته باشد. | ||
==وضعيت کتاب== | ==وضعيت کتاب== | ||
اولين بار خواجه رشيد‌الدين فضل‌للّه همدانى وزير (متوفى718ق) در تاريخ «جامع» خود نسخه‌اى خوش خط و زيبا متضمن بيست‌وپنج مجلس از آن فراهم آورد. در نيمه دوم سده سيزدهم هجرى قمرى كه عليقلى میرزا اعتضاد السلطنة (متوفى1298ق) وزير مشهور علوم ناصرى به ترجمه و شرح بهرى از آن پرداخت. بنياد ترجمه آثار شرقى لندن در سال 1869 عزم بر طبع و ترجمه کتاب كرد و این امر به دانشمند زبان شناس آلمانى (استاد رشته ادب عربى) زاخائو محوّل شد. وى هم متن عربى را ویراست و با عنوان آلمانى «تاريخ‌شناسى ملت‌هاى مشرق زمین» چاپ كرد و یک سال بعد هم ترجمه انگليسى کتاب را با همان عنوان طبع و نشر نمود. | |||
هفت «نمايه» از برای متن کتاب، و هم از برای تعليقات (با نشانه: ت) در پایان کتاب آمده است: 1. فهرست مراجع، 2. نامهاى كسان (اعلام)، 3.نام جايها، 4. تيره‌ها و پيوندها، 5. واژگان نهادين، 6.کتاب‌ها و نامگ‌ها. | هفت «نمايه» از برای متن کتاب، و هم از برای تعليقات (با نشانه: ت) در پایان کتاب آمده است: 1. فهرست مراجع، 2. نامهاى كسان (اعلام)، 3.نام جايها، 4. تيره‌ها و پيوندها، 5. واژگان نهادين، 6.کتاب‌ها و نامگ‌ها. | ||
== تصحیح نو == | |||
آثارالباقیه عن قرون الخالیه (اثرهای باقیمانده از سده‌های گذشته) اثر [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوریحان بیرونی]] (362-440 ق) در سال 1390 توسط [[علیزاده، عزیزالله|عزیزالله علیزاده]]، تصحیح و در انتشارات فردوس ِتهران منتشر شده است. قطع این کتاب، وزیری و 560 صفحه است. کتاب حاضر علاوه بر مطلبی تحت عنوان ستایش از شمس‌المعالی و تقدیم کتاب به او و سبب تالیف کتاب، دارای بیسست و یک فصل است. مصحح در آغاز کتاب، مقدمه‌ای در معرفی ابوریحانی بیرونی و در انتهای کتاب نیز 65 صفحه ضمایم اضافه نموده است: ضمیمه اول فهرست اعلام است که در آن اسامی اشخاص، انساب، اماکن جغرافیایی، فِرَق و کتاب‌ها ذکر شده و ضمیمه دوم شامل لغت‌نامه‌ایست که 350 واژه و عبارت مشکل در 13 صفحه تشریح شده است. مصحح باورمند است ده جدول در این نسخه آمده که در تصحیح‌های پیشین نیامده است. | |||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۶۸: | خط ۷۰: | ||
#دانشنامه جهان اسلام، ج 5، ص164-186 | #دانشنامه جهان اسلام، ج 5، ص164-186 | ||
#مقدمه ویراستار، صفحات ح-ى | #مقدمه ویراستار، صفحات ح-ى | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||