بطلیوسی، عبدالله بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
(←آثار) |
(←آثار) |
||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
{{ستون-شروع|2}} | {{ستون-شروع|2}} | ||
الحدائق في المطالب العالية الفلسفية العويصة. | # الحدائق في المطالب العالية الفلسفية العويصة. | ||
الحلل في شرح ابيات الجمل. | # الحلل في شرح ابيات الجمل. | ||
الإقتضاب في شرح أدب الكتّاب. | # الإقتضاب في شرح أدب الكتّاب. | ||
الإنتصار ممن عدل عن الإستبصار. | # الإنتصار ممن عدل عن الإستبصار. | ||
الإنصاف في التنبيه على المعانى و الإسباب التى اوجبت الإختلاف بين المسلمين في آرائهم. | # الإنصاف في التنبيه على المعانى و الإسباب التى اوجبت الإختلاف بين المسلمين في آرائهم. | ||
الإسم و المسمى. | # الإسم و المسمى. | ||
شروح سقط الزند. | # شروح سقط الزند. | ||
شرح المختار من لزوميات ابى‌العلاء. | # شرح المختار من لزوميات ابى‌العلاء. | ||
الفرق بين الأحرف الخمسة. | # الفرق بين الأحرف الخمسة. | ||
المثلث في اللغة بغداد. | # المثلث في اللغة بغداد. | ||
المسائل و الأجوبة. | # المسائل و الأجوبة. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
نسخهٔ ۱ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۲۲:۰۶
| نام | بطلیوسی، عبدالله بن محمد |
|---|---|
| نامهای دیگر | |
| نام پدر | محمد |
| متولد | 444ق |
| محل تولد | اندلس |
| رحلت | 521 ق |
| اساتید | برادرش ابوالحسن على
ابوالفضل بغدادى ابوسعيد وراق عبدالدائم قيروانى ابوعلى غسانى |
| برخی آثار | الحدائق في المطالب العالية الفلسفية العويصة |
| کد مؤلف | AUTHORCODE00780AUTHORCODE |
ابومحمد عبدالله بن محمد بن سيد بطليوسى (444 –521 ق)، نحوى، اديب، لغوى، شاعر و فيلسوف اندلسى
ولادت
در سال 444ق /1052م به دنيا آمد.
نياكان وى از شِلْب به بطليوس كوچيدند و ابومحمد در آنجا ديده به جهان گشود و همان‌جا رشد يافت. وى را به سبب انتساب به جدش، ابن سيد نيز خوانده‌اند.
تحصیلات
بطليوسى در ايام جوانى، تجارت پيشه ساخت، اما ديرى نپاييد كه راه تحصيل و دانش‌اندوزى در پيش گرفت؛ بدين‌منظور، نخست نزد برادر خود، ابوالحسن على (د488ق1095/م) علوم مقدماتى را آموخت. آن‌گاه رهسپار المريه و سپس قرطبه شد كه در آن ايام، كانون علمى و ادبى غرب جهان اسلام به‌شمار مى‌رفت.
او در اين دوران، از محضر مشاهيرى چون ابوالفضل بغدادى، ابوسعيد وراق، عبدالدائم قيروانى و ابوعلى غسانى مقدمات دانش‌هایى همچون لغت، شعر و حديث را فرا گرفت و رفته‌رفته بر بيشتر علوم زمان از جمله عروض، فقه، فلسفه، منطق و علم هيئت، تسلط يافت.
بطليوسى به مدد فضل و كمال خود، مقرب امرا و كارگزاران ملوك الطوايف اندلس گشت و به دربار آنان راه يافت. او چندى در طليطله در كنف حمايت ابن ذى‌النون زيست. آن‌گاه از الطاف ابن رزين اميرسهله، بهره‌مند شد و دبير دربار او گرديد، اما پس از چندى ميان آن‌دو به‌هم خورد و به زندانى شدن بطليوسى در شنتمريه انجاميد.
سرانجام وى از زندان گريخت و با سرودن قصيده‌اى ستايش‌آميز، به دربار المستعين بالله ابن هود در سرقسطه پناه برد.
بطليوسى پس از سقوط ملوك الطوايف، گويا بر اثر اوضاع آشفته‌اى كه در پى تاخت و تازهاى مسيحيان از يك‌سو و به قدرت رسيدن مرابطون از سوى ديگر، بر آن ديار حاكم شده بود، از خدمت به امرا و سلاطين روى برتافت و از آن پس، در بلنسيه سكنى گزيد و تا پايان عمر در همان‌جا زيست و به تأليف، تصنيف و تربيت دانش‌پژوهان همت گماشت.
در ميان شاگردان برجسته وى، مى‌توان به قاضى عياض و ابن اقليشى مقرى، اشاره كرد.
وى با بيشتر مشاهير علم و ادب روزگار خود دوستى و مجالست داشت و مكاتباتى ميان آنان رد و بدل مى‌شد.
بطليوسى را به فضل و دانش، خاصه در نحو و لغت بسيار ستوده و به شيوه اندلسيان او را «استاد» لقب داده‌اند؛ برخى، او را از جمله فقيهان و دانشمندان مالكى مذهب نيز شمرده‌اند.
بطليوسى شعر نيز مى‌سرود و گزيده‌هایى از اشعار او را به‌طور پراكنده در منابع مختلف مى‌توان يافت. وى در سخنورى به سبک ابوالعلاء معرى و متنبى دلبستگى تام داشت، چندان كه برخى از تشبيهات و تركيبات آنان را در اشعار خود تكرار كرده است. او در اكثر موضوعات شعرى از مدح، وصف و رثا گرفته، تا غزل و زهد، شعر سروده است.
وفات
وى سرانجام در 15 رجب 521ق27/ ژوئيه1127م ديده از جهان فروبست.
آثار
از جمله آثار بطليوسى است:
- الحدائق في المطالب العالية الفلسفية العويصة.
- الحلل في شرح ابيات الجمل.
- الإقتضاب في شرح أدب الكتّاب.
- الإنتصار ممن عدل عن الإستبصار.
- الإنصاف في التنبيه على المعانى و الإسباب التى اوجبت الإختلاف بين المسلمين في آرائهم.
- الإسم و المسمى.
- شروح سقط الزند.
- شرح المختار من لزوميات ابى‌العلاء.
- الفرق بين الأحرف الخمسة.
- المثلث في اللغة بغداد.
- المسائل و الأجوبة.
منابع مقاله
دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، زير نظر كاظم موسوى بجنوردى، تهران، 1383، ج12، ص270، نوشته: عزت ملاابراهیمى.