۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
←گزارش محتوا
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
محقق کتاب در مقدمه به ارتباط محقق کرکی (متوفی 940ق) و فاضل قطیفی اشاره کرده و نوشته است: «کم پیش می‌آید که محققی به زندگی یکی از این دو شخصیت، بدون اشاره به دیگری پرداخته باشد؛ علت این امر کشمکش‌های علمی این دو شخصیت است. بیشتر نوشته‌های فاضل قطیفی رد یا ناظر بر تولیدات علمی محقق کرکی، به‌ویژه در مسئله «خراج سلطان و جوایز آن» است»<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص12-11</ref>. | محقق کتاب در مقدمه به ارتباط محقق کرکی (متوفی 940ق) و فاضل قطیفی اشاره کرده و نوشته است: «کم پیش می‌آید که محققی به زندگی یکی از این دو شخصیت، بدون اشاره به دیگری پرداخته باشد؛ علت این امر کشمکش‌های علمی این دو شخصیت است. بیشتر نوشته‌های فاضل قطیفی رد یا ناظر بر تولیدات علمی محقق کرکی، به‌ویژه در مسئله «خراج سلطان و جوایز آن» است»<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص12-11</ref>. | ||
محقق کرکی نماینده جریان رسمی سنت فـقهی تـشیع بوده و سیطره داشتن میراث فقهی او تا پایان دوره صفوی نشانگر این حقیقت است. نـظرات فـقهی او که در اکثر موارد بیانگر همان سنّت رسـمی شـیعه اسـت، از سوی عالم معاصرش، قطیفی با انتقادهایی روبه‌رو بـود؛ امـا نظرات قطیفی بیانگر نظرات شاذ فقه شیعه بشمار می‌رفت و با دیدگاه‌های رسمی سـنت فـقهی شیعه همخوان نبوده است. بـه هـمین گونه، پیـوستن مـحقق کـرکی به دربار صفوی و بی‌اشکال شمردن نـزدیکی بـا قدرت دنیوی بر اساس الگو و مبنای فقهی متداول در سنت شیعی بوده؛ درحالی‌کـه عـدم پیوستن قطیفی نیز بر اساس رویه دیگر مـتداول در سنت اسلامی به‌نـحو عـام، یعنی لزوم پرهیز از قدرت‌های دنیوی بـوده اسـت؛ نه آنکه بر این مبنا بتوان آن را نشانی از نادرستی تشیع صفویان دانست<ref>ر.ک: رحمتی، محمدکاظم، ص73-72</ref>. | |||
کرکی با انتقادهای تند و گستاخانه از سوی فقیهان نجف و شاگردان درس خود روبه‌رو گردید. اینان انتقاد می‌کردند که: چرا به دولت صفویان مشروعیت بخشیده؛ کاری که تنها از عهده امام معصوم برمی‌آید<ref>ر.ک: باغستانی، محمد، ص386</ref>. در همان زمان گروه دیگری از علمای شیعه، کرکی را به سبب اهتمامش به مصالح والای اسلامی پرهیزکار دانسته‌اند؛ لذا این اختلاف، «مبنایی» است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص14</ref>. | کرکی با انتقادهای تند و گستاخانه از سوی فقیهان نجف و شاگردان درس خود روبه‌رو گردید. اینان انتقاد می‌کردند که: چرا به دولت صفویان مشروعیت بخشیده؛ کاری که تنها از عهده امام معصوم برمی‌آید<ref>ر.ک: باغستانی، محمد، ص386</ref>. در همان زمان گروه دیگری از علمای شیعه، کرکی را به سبب اهتمامش به مصالح والای اسلامی پرهیزکار دانسته‌اند؛ لذا این اختلاف، «مبنایی» است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص14</ref>. | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
# «الأربعون حديثاً»: مشتمل بر چهل‌وپنج حدیث از پیامبر(ص) و دیگر معصومین(ع) با حذف سند است<ref>ر.ک: متن کتاب، جلد 4، ص175</ref>. | # «الأربعون حديثاً»: مشتمل بر چهل‌وپنج حدیث از پیامبر(ص) و دیگر معصومین(ع) با حذف سند است<ref>ر.ک: متن کتاب، جلد 4، ص175</ref>. | ||
# «أدعية لسعة الرزق و أداء الدين»: نویسنده این رساله را با یک مقدمه و طرح این پرسش آغاز کرده که اگر رزق از سوی خداوند مقسوم و مکتوب است، طلب آن چه معنایی دارد؟ سپس پاسخ داده که طلب رزق اسراری دارد که از آن جمله است: تذلل نفس، عدم غفلت، دوام ذکر و مناجات با حق تعالی و...<ref>ر.ک: همان، ص182-181</ref>. | # «أدعية لسعة الرزق و أداء الدين»: نویسنده این رساله را با یک مقدمه و طرح این پرسش آغاز کرده که اگر رزق از سوی خداوند مقسوم و مکتوب است، طلب آن چه معنایی دارد؟ سپس پاسخ داده که طلب رزق اسراری دارد که از آن جمله است: تذلل نفس، عدم غفلت، دوام ذکر و مناجات با حق تعالی و...<ref>ر.ک: همان، ص182-181</ref>. | ||
# «الإجازات»: مشتمل بر اجازات قطیفی به شاگردانش است که با اجازه به شمس‌الدین محمد بن ترکی آغاز شده است. چهارمین این اجازات به قاضی نورالله شوشتری داده شده و قطیفی آن را بعد از آنکه وی کتاب «ارشاد» در فقه را در حضورش قرائت کرده برایش صادر کرده است<ref>ر.ک: همان، ص264</ref>. | # «الإجازات»: مشتمل بر اجازات قطیفی به شاگردانش است که با اجازه به شمس‌الدین محمد بن ترکی آغاز شده است. چهارمین این اجازات به قاضی نورالله شوشتری داده شده و قطیفی آن را بعد از آنکه وی کتاب «ارشاد» در فقه را در حضورش قرائت کرده برایش صادر کرده است<ref>ر.ک: همان، ص264</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
معرفی برخی اعلام، مستند روایات و اختلاف نسخه‌ها در پاورقی‌های کتاب ذکر شده است. | معرفی برخی اعلام، مستند روایات و اختلاف نسخه‌ها در پاورقی‌های کتاب ذکر شده است. | ||