محاسن الوسائل في معرفة الأوائل مع تعليقات «السوبيني» عليه

محاسن الوسائل في معرفة الاوائل مع تعليقات "السوبيني" عليه
پدیدآوران	شبلی، محمد بن عبد‌الله (نویسنده) تونجی، محمد (محقق)
ناشر	دار النفائس
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1412 ق
چاپ	1
موضوع	احادیث اهل سنت - قرن 8ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏‎‏BP‎‏ ‎‏124‎‏ ‎‏/‎‏ش‎‏2‎‏م‎‏3
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

محاسن الوسائل في معرفة الاوائل مع تعليقات "السوبيني" عليه تأليف محمد بن عبدالله شبلى دمشقى (712-769ق) به زبان عربى است. موضوع كتاب بيان «اولين‌ها» در موضوعات مختلف است.

ساختار

كتاب مشتمل بر دو مقدمه از محقق و مؤلف كتاب و متن است كه در بيست و دو بخش تنظيم شده است. شيوه نگارش مطالب بدين‌گونه است كه ناقل و منبع مطلب در ابتدا و يا اينكه در آخر با «قاله فلان» ذكر شده است.

گزارش محتوا

نویسنده كتاب علم الاوايل (علمى كه اولين‌ها را در امور و موضوعات گوناگون بيان مى‌كند) را يكى از علوم مهم اسلامى مى‌داند. كتاب از حوادث و وقايعى كه در زمينه‌هاى مذهبى، اجتماعى، سياسى، تاريخى، تكوينى و عقيدتى براى اولين بار رخ داده است سخن مى‌گويد.

كتاب با مقدمه محقق محمد تونجى آغاز مى‌شود. محقق در اين مقدمه، شرح مختصرى از زندگى مؤلف و مقام علمى او، اساتيد مؤلف، تأليفات و تصنيفات وى، مضمون و محتواى مطالب كتاب، توصيف نسخه خطى كتاب، سلسله کتاب‌هايى كه در موضوع اوايل تأليف شده است و رموز و علائم اختصارى موجود در كتاب را بيان كرده است.

در مقدمه مؤلف نيز مطالبى پيرامون كتاب، موارد مشابه از کتاب‌هايى با اين موضوع و اقوال علما در اين موضوع مورد بررسى قرار گرفته است.

متن كتاب در بيست و دو بخش ذكر شده است كه مؤلف در اين بخش‌ها به توضيح امورى مى‌پردازد كه براى اولين مرتبه واقع شده است. اولين‌ها درباره غزوات، احكام فقهى، قرآن كريم، بنى عباس، لباس و زينت بدن از جمله عناوين فصول كتاب است. به عنوان مثال در بخشى با عنوان خلفاى راشدين در قسمت چهارم على(ع) به عنوان اولين كودك و اولين مردى كه با پيامبر(ص) اسلام آورد معرفى شده است. در بخش ديگرى نيز معاويه اولين كسى دانسته شده كه خلافت را به پادشاهى تغيير داد.

وضعيت كتاب

فهرست موضوعات و مطالب و همچنين فهرست اولين‌ها، به تريب حروف الفبا در آخر كتاب ذكر شده است. محقق كتاب، آدرس آيات و روايات، معرفى برخى اعلام و توضيحات لازم را در پاورقى بيان كرده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.