غاية القصوی في ترجمة العروة الوثقی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ب' به 'ی‌ب') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''غاية القصوی في ترجمة عروة الوثقی [الغاية القصوی في ترجمة العروة الوثقی]'''، اثر شیخ عباس قمی، ترجمه فارسی کتاب «العروة الوثقی»، نوشته آیت‌الله سید محمدکاظم طباطبائی یزدی است که دارای فروع فقهی بسیار زیاد و مورداحتیاج مردم می‌باشد. | |||
این کتاب به کوشش و تصحیح علیرضا اسداللهی فرد به چاپ رسیده است. | |||
==اهمیت کتاب== | |||
اثر حاضر، یکی از استوارترین و مفصل‌ترین فروع فقهی به زبان فارسی است. این کتاب، یکی دیگر از شاهکارهای محدث قمی است که با ترجمه عروة الوثقی و با چاپ‌های متعددی که از این کتاب شد، همانند «مفاتیح‌الجنان»، «منتهی الأمال» و «نفس المهموم»، احکام را در جامعه رواج داد<ref>ر.ک: بی‌نام</ref>. | |||
کتاب با دو مقدمه از مصحح و مترجم آغاز شده و مطالب در دو جلد تنظیم شده است. | |||
در مقدمه مصحح، ضمن اشاره به ارزش و اهمیت کتاب و ترجمه آن، به شیوه تصحیح، اشاره شده<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ج1، ص4</ref> و در مقدمه مترجم، به ذکر انگیزه ترجمه، پرداخته شده است<ref>ر.ک: مقدمه مترجم، همان، ص5- 6</ref>. | |||
==ویژگی‌های ترجمه== | |||
اثر حاضر، اقتصار بر صرف ترجمه نبوده، بلکه برخی از فروع فقهی مهمی که مخصوص سایر رسائل علمی آیت‌الله سید محمدکاظم طباطبائی یزدی و مطابق فتوی و رأی ایشان بوده، به قلم مترجم، به اصل کتاب افزوده شده و گاهی برخی مطالب نیز حذف شده است<ref>ر.ک: همان، پاورقی، ص6</ref>. | |||
ترجمه تمام کتاب «العروة الوثقی» بیش از نه‌صد صفحه وزیری است، که محدث قمی تقریباً یک‌سوم آن، یعنی تا باب مقارنات نماز را ترجمه کرده است. وی مقدمه کتاب «العروة الوثقی» را که شامل مباحث تقلید است و نیز اکثر کتاب طهارت و کتاب صلات تا باب چهارم، در مسائل متعلق به ستر و ساتر را ترجمه کرده است. بقیه ترجمه کتاب، که تقریباً دوسوم کتاب را شامل می‌شود، توسط سید ابوالقاسم اصفهانی ترجمه شده است<ref>ر.ک: بی‌نام</ref>. | |||
مرحوم دوانی در کتاب «مفاخر اسلام»، گزارشی از این ترجمه داده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | |||
مترجم، تلاش فراوانی نموده تا حق مطلب را در ترجمه «العروة الوثقی» ادا نماید و خوب از عهده آن برآمده است. اما ازآنجاکه ترجمه این کتاب، به فارسی قدیم بوده، مصحح ضمن حفظ اسلوب آن، سعی کرده است با استفاده از علائم ویرایشی، نکاتی را که مبهم بوده، تا حدی روشن سازد و توضیح یا درج کلمات را در میان [] آورده است<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، ج1، ص4</ref>. | |||
==زمان ترجمه== | |||
محدث قمی در کتاب «الفوائد الرضوية» تصریح می‌کند که «غاية القصوی» تا سال 1333ق، هنوز به چاپ نرسیده، ولذا به‌طور مفصل فهرستی از تألیفات چاپ شده، چاپ نشده و آماده به چاپ خود را بیان می‌کند که می‌توان از آن چنین نتیجه گرفت که بعد از چاپ اول «العروة الوثقی» به سال 1328ق (توسط کاشف الغطاء) تا سال 1333ق، ترجمه کتاب به پایان رسیده و چاپ اول آن در بغداد بین سال‌های 1333ق، تا 1336ق، صورت پذیرفته است<ref>ر.ک: بی‌نام</ref>. | |||
==چاپ‌های غاية القصوی== | |||
مرحوم شیخ آقابزرگ تهرانی در کتاب «الذريعة»، می‌نویسد: «الغاية القصوی... طبع جميعه ببغداد 1339ق» و نیز به تبع ایشان در تمامی منابع - حتی مرحوم دوانی در «مفاخر اسلام» - سال 1339ق، را اولین چاپ «غاية القصوی» برشمرده‌اند و حال‌آنکه در بعضی منابع، چاپ اول آن را به سال 1328ق، در «مطبعه دارالسلام» بغداد معرفی کرده‌اند که هر دو تاریخ اشتباه است. اینکه نوشته‌اند «غاية القصوی در ترجمه عروة الوثقی»، به سال 1328ق، در «مطبعه دارالسلام» بغداد چاپ اول شده است، این تاریخ قطعاً اشتباه و غلط است؛ زیرا کتاب «العروة الوثقی» برای اولین بار توسط شیخ محمدحسین کاشف الغطاء به سال 1328ق، در «مطبعه دارالسلام» بغداد به زیور طبع آراسته شده است. پس «غاية القصوی» به سال 1328ق، هنوز نوشته نشده، چه رسد به اینکه چاپ شده باشد. البته این اشتباه ناشی می‌شود از اینکه کتاب «العروة الوثقی» در آن سال در آن مطبعه چاپ شده بود و کلیشه کتاب «العروة الوثقی» را برای ترجمه آن، یعنی کتاب «غاية القصوی» استفاده کرده‌اند و تنها جمله «رساله غاية القصوی در ترجمه» را بر بالای کلیشه کتاب «العروة الوثقی» اضافه کرده و آن را به دست چاپ سپردند؛ بدون اینکه جمله «طبعت في مطبعة دارالسلام ببغداد 1328» را حذف کرده باشند. پس به‌طورقطع و یقین، کتاب «غاية القصوی» در سال 1328ق، تألیف نشده است، چه رسد به اینکه چاپ اول آن سال 1328ق، باشد. اما اینکه اولین چاپ کتاب «غاية القصوی» قبل از سال 1339ق، می‌باشد، به چند جهت است: اولاً اینکه در زمان حیات سید یزدی (م 1337ق) تألیف و به چاپ رسیده چون در مقدمه کتاب، «أدام الله ظلّه العالي» آمده است؛ دوم اینکه، قبل از سال 1336ق، در چاپ سنگی تبریز، تصریح شده که این کتاب قبلاً چاپ شده است و سوم اینکه بنا بر تصریح محدث قمی در «الفوائد الرضوية»، کتاب «غاية القصوی» تا سال 1333ق، هنوز به طبع نرسیده، اگرچه تألیف آن تمام شده است؛ یعنی تألیف کتاب «غاية القصوی» مابین اولین چاپ کتاب «العروة الوثقی» (یعنی سال 1328ق) که توسط شیخ محمدحسین کاشف الغطاء صورت پذیرفت، تا سال 1333ق، یعنی در بین این پنج سال، تألیف شده و اولین چاپ «غاية القصوی» باید بین سال‌های 1334ق، تا 1336ق (که چاپ سنگی تبریز بود)، بوده باشد<ref>ر.ک: همان</ref>. | |||
==وضعیت کتاب== | |||
فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد آمده و در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع<ref>مثلاً ر.ک: پاورقی، ج2، ص410</ref>، به ارائه توضیح پیرامون برخی از مطالب متن پرداخته شده است<ref>مثلاً ر.ک: همان، ج1، ص6</ref>. | |||
توجه: از نظر ادبی، نام درست کتاب، «الغاية القصوی في ترجمة العروة الوثقی» است، نه «غاية القصوی في ترجمة عروة الوثقی»، ولی متأسفانه در همه جای کتاب حتی در مقدمه مترجم، شکل نادرست آن آمده و با کمال تأسف مصحح محترم نیز هیچ عنایتی به این مطلب نفرموده‌اند و حتی خود نیز در مقدمه خویش همین شکل نادرست را به‌کاربرده‌اند. | |||
==پانویس == | |||
<references/> | |||
==منابع مقاله== | |||
# مقدمه و متن کتاب. | |||
# بی‌نام، «گستره فروع فقهی غاية القصوی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، مجله پگاه حوزه، آذرماه سال 1389، شماره 292، به آدرس اینترنتی: | |||
https://hawzah.net/fa/magazine/view/3814/7574/94541 | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
| خط ۴۲: | خط ۷۳: | ||
[[رده: فقه مذاهب]] | [[رده: فقه مذاهب]] | ||
[[رده: فقه شیعه]] | [[رده: فقه شیعه]] | ||
[[رده:آماده برای غنی سازی]] | |||
نسخهٔ ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۵۴
| غایه القصوی في ترجمه العروة الوثقی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم (نویسنده)
قمی، عباس (مترجم) اسداللهی‌فرد، علیرضا (مصحح) |
| عنوان‌های دیگر | عروه الوثقی. فارسی |
| ناشر | صبح پيروزی |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1423 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | فقه جعفری - قرن 14 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | BP 183/5 /ی4 ع4041 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
غاية القصوی في ترجمة عروة الوثقی [الغاية القصوی في ترجمة العروة الوثقی]، اثر شیخ عباس قمی، ترجمه فارسی کتاب «العروة الوثقی»، نوشته آیت‌الله سید محمدکاظم طباطبائی یزدی است که دارای فروع فقهی بسیار زیاد و مورداحتیاج مردم می‌باشد.
این کتاب به کوشش و تصحیح علیرضا اسداللهی فرد به چاپ رسیده است.
اهمیت کتاب
اثر حاضر، یکی از استوارترین و مفصل‌ترین فروع فقهی به زبان فارسی است. این کتاب، یکی دیگر از شاهکارهای محدث قمی است که با ترجمه عروة الوثقی و با چاپ‌های متعددی که از این کتاب شد، همانند «مفاتیح‌الجنان»، «منتهی الأمال» و «نفس المهموم»، احکام را در جامعه رواج داد[۱].
کتاب با دو مقدمه از مصحح و مترجم آغاز شده و مطالب در دو جلد تنظیم شده است.
در مقدمه مصحح، ضمن اشاره به ارزش و اهمیت کتاب و ترجمه آن، به شیوه تصحیح، اشاره شده[۲] و در مقدمه مترجم، به ذکر انگیزه ترجمه، پرداخته شده است[۳].
ویژگی‌های ترجمه
اثر حاضر، اقتصار بر صرف ترجمه نبوده، بلکه برخی از فروع فقهی مهمی که مخصوص سایر رسائل علمی آیت‌الله سید محمدکاظم طباطبائی یزدی و مطابق فتوی و رأی ایشان بوده، به قلم مترجم، به اصل کتاب افزوده شده و گاهی برخی مطالب نیز حذف شده است[۴].
ترجمه تمام کتاب «العروة الوثقی» بیش از نه‌صد صفحه وزیری است، که محدث قمی تقریباً یک‌سوم آن، یعنی تا باب مقارنات نماز را ترجمه کرده است. وی مقدمه کتاب «العروة الوثقی» را که شامل مباحث تقلید است و نیز اکثر کتاب طهارت و کتاب صلات تا باب چهارم، در مسائل متعلق به ستر و ساتر را ترجمه کرده است. بقیه ترجمه کتاب، که تقریباً دوسوم کتاب را شامل می‌شود، توسط سید ابوالقاسم اصفهانی ترجمه شده است[۵].
مرحوم دوانی در کتاب «مفاخر اسلام»، گزارشی از این ترجمه داده است[۶].
مترجم، تلاش فراوانی نموده تا حق مطلب را در ترجمه «العروة الوثقی» ادا نماید و خوب از عهده آن برآمده است. اما ازآنجاکه ترجمه این کتاب، به فارسی قدیم بوده، مصحح ضمن حفظ اسلوب آن، سعی کرده است با استفاده از علائم ویرایشی، نکاتی را که مبهم بوده، تا حدی روشن سازد و توضیح یا درج کلمات را در میان [] آورده است[۷].
زمان ترجمه
محدث قمی در کتاب «الفوائد الرضوية» تصریح می‌کند که «غاية القصوی» تا سال 1333ق، هنوز به چاپ نرسیده، ولذا به‌طور مفصل فهرستی از تألیفات چاپ شده، چاپ نشده و آماده به چاپ خود را بیان می‌کند که می‌توان از آن چنین نتیجه گرفت که بعد از چاپ اول «العروة الوثقی» به سال 1328ق (توسط کاشف الغطاء) تا سال 1333ق، ترجمه کتاب به پایان رسیده و چاپ اول آن در بغداد بین سال‌های 1333ق، تا 1336ق، صورت پذیرفته است[۸].
چاپ‌های غاية القصوی
مرحوم شیخ آقابزرگ تهرانی در کتاب «الذريعة»، می‌نویسد: «الغاية القصوی... طبع جميعه ببغداد 1339ق» و نیز به تبع ایشان در تمامی منابع - حتی مرحوم دوانی در «مفاخر اسلام» - سال 1339ق، را اولین چاپ «غاية القصوی» برشمرده‌اند و حال‌آنکه در بعضی منابع، چاپ اول آن را به سال 1328ق، در «مطبعه دارالسلام» بغداد معرفی کرده‌اند که هر دو تاریخ اشتباه است. اینکه نوشته‌اند «غاية القصوی در ترجمه عروة الوثقی»، به سال 1328ق، در «مطبعه دارالسلام» بغداد چاپ اول شده است، این تاریخ قطعاً اشتباه و غلط است؛ زیرا کتاب «العروة الوثقی» برای اولین بار توسط شیخ محمدحسین کاشف الغطاء به سال 1328ق، در «مطبعه دارالسلام» بغداد به زیور طبع آراسته شده است. پس «غاية القصوی» به سال 1328ق، هنوز نوشته نشده، چه رسد به اینکه چاپ شده باشد. البته این اشتباه ناشی می‌شود از اینکه کتاب «العروة الوثقی» در آن سال در آن مطبعه چاپ شده بود و کلیشه کتاب «العروة الوثقی» را برای ترجمه آن، یعنی کتاب «غاية القصوی» استفاده کرده‌اند و تنها جمله «رساله غاية القصوی در ترجمه» را بر بالای کلیشه کتاب «العروة الوثقی» اضافه کرده و آن را به دست چاپ سپردند؛ بدون اینکه جمله «طبعت في مطبعة دارالسلام ببغداد 1328» را حذف کرده باشند. پس به‌طورقطع و یقین، کتاب «غاية القصوی» در سال 1328ق، تألیف نشده است، چه رسد به اینکه چاپ اول آن سال 1328ق، باشد. اما اینکه اولین چاپ کتاب «غاية القصوی» قبل از سال 1339ق، می‌باشد، به چند جهت است: اولاً اینکه در زمان حیات سید یزدی (م 1337ق) تألیف و به چاپ رسیده چون در مقدمه کتاب، «أدام الله ظلّه العالي» آمده است؛ دوم اینکه، قبل از سال 1336ق، در چاپ سنگی تبریز، تصریح شده که این کتاب قبلاً چاپ شده است و سوم اینکه بنا بر تصریح محدث قمی در «الفوائد الرضوية»، کتاب «غاية القصوی» تا سال 1333ق، هنوز به طبع نرسیده، اگرچه تألیف آن تمام شده است؛ یعنی تألیف کتاب «غاية القصوی» مابین اولین چاپ کتاب «العروة الوثقی» (یعنی سال 1328ق) که توسط شیخ محمدحسین کاشف الغطاء صورت پذیرفت، تا سال 1333ق، یعنی در بین این پنج سال، تألیف شده و اولین چاپ «غاية القصوی» باید بین سال‌های 1334ق، تا 1336ق (که چاپ سنگی تبریز بود)، بوده باشد[۹].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب هر جلد، در انتهای همان جلد آمده و در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع[۱۰]، به ارائه توضیح پیرامون برخی از مطالب متن پرداخته شده است[۱۱].
توجه: از نظر ادبی، نام درست کتاب، «الغاية القصوی في ترجمة العروة الوثقی» است، نه «غاية القصوی في ترجمة عروة الوثقی»، ولی متأسفانه در همه جای کتاب حتی در مقدمه مترجم، شکل نادرست آن آمده و با کمال تأسف مصحح محترم نیز هیچ عنایتی به این مطلب نفرموده‌اند و حتی خود نیز در مقدمه خویش همین شکل نادرست را به‌کاربرده‌اند.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- بی‌نام، «گستره فروع فقهی غاية القصوی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، مجله پگاه حوزه، آذرماه سال 1389، شماره 292، به آدرس اینترنتی: