خلل الصلاة و أحكامه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''خلل الصلاة و أحكامه''' | '''خلل الصلاة و أحكامه'''، اثر [[حائری، مرتضی|آیت‌الله شيخ مرتضى حائرى]] (متوفی 1406ق)، است که با تصحیح و تحقیق شاگرد مؤلف، شیخ محمدحسین امراللهى، به چاپ رسیده است. | ||
این کتاب حاصل تحقیقات مؤلف در زمان تدریس درس خارج فقه در حوزه علمیه‌ی قم بوده و در آن حکم مواردى که صحت نماز را دچار اشکال می‌کند موردبحث دقیق علمى قرار گرفته است. | |||
==ساختار== | |||
کتاب با مقدمه ناشر آغاز و مطالب در دو بخش کلی، عرضه شده است. | |||
==گزارش محتوا== | |||
در مقدمه، به معرفی آیت‌الله شیخ مرتضى حائرى و محقق کتاب، پرداخته شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص3</ref>. | |||
در بخش نخست، در یک‌فصل، در چهار قسمت و یک خاتمه به شرح ذیل، به شرح مبحث خلل در نماز، در کتاب «الشرائع» پرداخته شده است: | |||
در قسمت اول، به بحث پیرامون خللی که عمداً در واجبات نماز واقع می‌گردد، پرداخته شده است؛ چنین خللی باعث بطلان نماز می‌شود. در کتاب «الجواهر»، این حکم اجماعی دانسته شده و در «نهاية الإحكام» ادعای عدم خلاف پیرامون آن گردیده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص9</ref>. | |||
در قسمت دوم، خللی که از روی سهو واقع شده باشد، مورد بررسی قرار گرفته است، مانند فراموش کردن رکوع، اضافه کردن رکعت یا رکوع یا سجده، اضافه کردن تکبیر، فراموش کردن و ترک سلام، فراموش کردن قرائت، فراموش کردن ذکر رکوع یا سجود، ترک یکی از سجده‌ها و...<ref>ر.ک: همان، ص32- 215</ref> و در قسمت سوم، خللی که به خاطر شک، در نماز ایجاد شده باشد، موردبحث قرار گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص221</ref>. | |||
در خاتمه، ضمن تشریح مواقعی که سجده سهو واجب می‌شود، مانند تکلم سهوی در اثنای نماز<ref>ر.ک: همان، ص589</ref>، سلام در غیر موضع خود<ref>ر.ک: همان، ص599</ref>، شک بین رکعت چهارم و پنجم<ref>ر.ک: همان، ص604</ref>، به توضیح موضع آن<ref>ر.ک: همان، ص619</ref> و لزوم نیت تقرب در آن<ref>ر.ک: همان، ص627</ref> و استحباب تکبیر پیش از آن<ref>ر.ک: همان، ص641</ref> پرداخته شده است. | |||
در بخش دوم، در ضمن شصت‌وپنج مسئله، به شرح مبحث خلل در نماز، از کتاب «العروة الوثقی» پرداخته شده است که به‌عنوان نمونه، به برخی از این مسائل، اشاره می‌شود: | |||
# حکم شک در اینکه نمازی که در حال خواندن آن است، نماز ظهر است یا عصر<ref>ر.ک: همان، ص671</ref>؛ همچنین حکم شک در اینکه نمازی که در حال خواندن آن است، نماز مغرب است یا عشاء<ref>ر.ک: همان، ص679</ref>. | |||
# موردی که بعد از نماز یا در حین نماز، متوجه شود که دو سجده از دو رکعت نماز را ترک کرده است<ref>ر.ک: همان، ص686</ref>. | |||
# اینکه مثلاً در رکعت چهارم، شک کند که شک سابقش، بین رکعت دو و سه، قبل از اکمال دو سجده بوده یا بعدازآن<ref>ر.ک: همان</ref>. | |||
# موردی که در اثنای نماز عصر، متوجه شود که رکعتی از نماز ظهر را ترک کرده است<ref>ر.ک: همان، ص704</ref>. | |||
# موردی که یکی از شک‌های صحیح برایش پیش آید، سپس شک کند که رکعتی که به آن مشغول است، رکعت آخر نمازش است یا رکعت اول نماز احتیاط<ref>ر.ک: همان، ص714</ref>. | |||
# موردی که شک کند رکعتی که مشغول آن است، رکعت چهارم از نماز مغرب است یا اینکه نماز مغرب را سه رکعتی تمام کرده و رکعت مزبور، رکعت اول نماز عشاست<ref>ر.ک: همان، ص717</ref>. | |||
# شک بعد از نشستن پس از دو سجده، بین رکعت دوم و سوم<ref>ر.ک: همان، ص725</ref>. | |||
# اینکه پس از اتمام نماز، متوجه شود دو سجده را ترک کرده است، اما نداند که دو سجده از یک رکعت بوده یا از دو رکعت<ref>ر.ک: همان، ص736</ref>. | |||
# اینکه پس از دخول در سجده دوم، متوجه شود که یا سجده‌ای از رکعت پیشین را ترک کرده و یا رکوع همین رکعت را<ref>ر.ک: همان، ص738</ref>. | |||
==وضعیت کتاب== | |||
فهرست مطالب، به همراه فهرست منابع مورداستفاده محقق، در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع<ref>مثلاً ر.ک: پاورقی، ص24</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است<ref>مثلاً ر.ک: همان، ص28</ref>. | |||
==پانویس == | |||
<references/> | |||
==منابع مقاله== | |||
مقدمه و متن کتاب. | |||
| خط ۴۲: | خط ۷۰: | ||
[[رده:مباحث خاص فقه]] | [[رده:مباحث خاص فقه]] | ||
[[رده:عبادات]] | [[رده:عبادات]] | ||
[[رده:آماده برای غنی سازی]] | |||
نسخهٔ ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۳:۰۸
| خلل الصلاة و أحکامه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | امراللهی، محمدحسین (محقق) حائری، مرتضی (نویسنده) |
| ناشر | جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامي |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1420 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | فقه جعفری - قرن 14 نماز - شکیات |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 186/8 /ح2خ8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
خلل الصلاة و أحكامه، اثر آیت‌الله شيخ مرتضى حائرى (متوفی 1406ق)، است که با تصحیح و تحقیق شاگرد مؤلف، شیخ محمدحسین امراللهى، به چاپ رسیده است.
این کتاب حاصل تحقیقات مؤلف در زمان تدریس درس خارج فقه در حوزه علمیه‌ی قم بوده و در آن حکم مواردى که صحت نماز را دچار اشکال می‌کند موردبحث دقیق علمى قرار گرفته است.
ساختار
کتاب با مقدمه ناشر آغاز و مطالب در دو بخش کلی، عرضه شده است.
گزارش محتوا
در مقدمه، به معرفی آیت‌الله شیخ مرتضى حائرى و محقق کتاب، پرداخته شده است[۱].
در بخش نخست، در یک‌فصل، در چهار قسمت و یک خاتمه به شرح ذیل، به شرح مبحث خلل در نماز، در کتاب «الشرائع» پرداخته شده است: در قسمت اول، به بحث پیرامون خللی که عمداً در واجبات نماز واقع می‌گردد، پرداخته شده است؛ چنین خللی باعث بطلان نماز می‌شود. در کتاب «الجواهر»، این حکم اجماعی دانسته شده و در «نهاية الإحكام» ادعای عدم خلاف پیرامون آن گردیده است[۲].
در قسمت دوم، خللی که از روی سهو واقع شده باشد، مورد بررسی قرار گرفته است، مانند فراموش کردن رکوع، اضافه کردن رکعت یا رکوع یا سجده، اضافه کردن تکبیر، فراموش کردن و ترک سلام، فراموش کردن قرائت، فراموش کردن ذکر رکوع یا سجود، ترک یکی از سجده‌ها و...[۳] و در قسمت سوم، خللی که به خاطر شک، در نماز ایجاد شده باشد، موردبحث قرار گرفته است[۴].
در خاتمه، ضمن تشریح مواقعی که سجده سهو واجب می‌شود، مانند تکلم سهوی در اثنای نماز[۵]، سلام در غیر موضع خود[۶]، شک بین رکعت چهارم و پنجم[۷]، به توضیح موضع آن[۸] و لزوم نیت تقرب در آن[۹] و استحباب تکبیر پیش از آن[۱۰] پرداخته شده است.
در بخش دوم، در ضمن شصت‌وپنج مسئله، به شرح مبحث خلل در نماز، از کتاب «العروة الوثقی» پرداخته شده است که به‌عنوان نمونه، به برخی از این مسائل، اشاره می‌شود:
- حکم شک در اینکه نمازی که در حال خواندن آن است، نماز ظهر است یا عصر[۱۱]؛ همچنین حکم شک در اینکه نمازی که در حال خواندن آن است، نماز مغرب است یا عشاء[۱۲].
- موردی که بعد از نماز یا در حین نماز، متوجه شود که دو سجده از دو رکعت نماز را ترک کرده است[۱۳].
- اینکه مثلاً در رکعت چهارم، شک کند که شک سابقش، بین رکعت دو و سه، قبل از اکمال دو سجده بوده یا بعدازآن[۱۴].
- موردی که در اثنای نماز عصر، متوجه شود که رکعتی از نماز ظهر را ترک کرده است[۱۵].
- موردی که یکی از شک‌های صحیح برایش پیش آید، سپس شک کند که رکعتی که به آن مشغول است، رکعت آخر نمازش است یا رکعت اول نماز احتیاط[۱۶].
- موردی که شک کند رکعتی که مشغول آن است، رکعت چهارم از نماز مغرب است یا اینکه نماز مغرب را سه رکعتی تمام کرده و رکعت مزبور، رکعت اول نماز عشاست[۱۷].
- شک بعد از نشستن پس از دو سجده، بین رکعت دوم و سوم[۱۸].
- اینکه پس از اتمام نماز، متوجه شود دو سجده را ترک کرده است، اما نداند که دو سجده از یک رکعت بوده یا از دو رکعت[۱۹].
- اینکه پس از دخول در سجده دوم، متوجه شود که یا سجده‌ای از رکعت پیشین را ترک کرده و یا رکوع همین رکعت را[۲۰].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب، به همراه فهرست منابع مورداستفاده محقق، در انتهای کتاب آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع[۲۱]، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است[۲۲].
پانویس
- ↑ ر.ک: مقدمه، ص3
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ص9
- ↑ ر.ک: همان، ص32- 215
- ↑ ر.ک: همان، ص221
- ↑ ر.ک: همان، ص589
- ↑ ر.ک: همان، ص599
- ↑ ر.ک: همان، ص604
- ↑ ر.ک: همان، ص619
- ↑ ر.ک: همان، ص627
- ↑ ر.ک: همان، ص641
- ↑ ر.ک: همان، ص671
- ↑ ر.ک: همان، ص679
- ↑ ر.ک: همان، ص686
- ↑ ر.ک: همان
- ↑ ر.ک: همان، ص704
- ↑ ر.ک: همان، ص714
- ↑ ر.ک: همان، ص717
- ↑ ر.ک: همان، ص725
- ↑ ر.ک: همان، ص736
- ↑ ر.ک: همان، ص738
- ↑ مثلاً ر.ک: پاورقی، ص24
- ↑ مثلاً ر.ک: همان، ص28
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.