۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
| data-type="authorbirthDate" | | | data-type="authorbirthDate" |سده دهم | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
| data-type="authorBirthPlace" | | | data-type="authorBirthPlace" |نیشابور | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
| data-type="authorDeathDate" | | | data-type="authorDeathDate" |1021ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
</div> | </div> | ||
'''میرزا محمدحسین نظیری نیشابوری''' (1021ق/ 1612م)، از شاعران بلندآوازه سده دهم و اوایل سده یازدهم هجری است که دیوان او شامل قصاید، ترکیبات، ترجیعات، مقطعات، رباعیات در حدود 10 هزار بیت دارد. وی غزل‌سرای و قصیده‌گوی مقتدری بوده که بر شاعران پس از خود و شعر آنان تأثیر ژرف و بسزایی گذارده است. او در ایجاد ترکیبات و تعبیرات جدید و به کار انداختن خیال باریک، مهارت داشته است. | '''میرزا محمدحسین نظیری نیشابوری''' (وفات:1021ق/ 1612م)، از شاعران بلندآوازه سده دهم و اوایل سده یازدهم هجری است که دیوان او شامل قصاید، ترکیبات، ترجیعات، مقطعات، رباعیات در حدود 10 هزار بیت دارد. وی غزل‌سرای و قصیده‌گوی مقتدری بوده که بر شاعران پس از خود و شعر آنان تأثیر ژرف و بسزایی گذارده است. او در ایجاد ترکیبات و تعبیرات جدید و به کار انداختن خیال باریک، مهارت داشته است. | ||
==ولادت== | ==ولادت== | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۱: | ||
او در شعر، علی‌الخصوص در غزل سخت تحت تأثیر «حافظ» است. او خود در این زمینه می‌سراید: | او در شعر، علی‌الخصوص در غزل سخت تحت تأثیر «حافظ» است. او خود در این زمینه می‌سراید: | ||
گردید مقتدای دو عالم کلام ما | {{شعر}} | ||
{{ب|'' تا اقتدا به حافظ شیراز کرده‌ایم ''|2='' گردید مقتدای دو عالم کلام ما''<ref>ر.ک: همان، ص63</ref>}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
نظیری در انواع قالب‌های شعری اعم از قصیده، غزل، رباعی مثنوی، ترکیب‌بند، ترجیع‌بند از خود توانایی نشان داده است، اما بااین‌حال استادی نظیری در غزل‌سرایی است. او در غزل زبانی ویژه دارد و این امر بر کسی که غزلیات او را مطالعه کند به‌خوبی روشن و مبرهن می‌گردد. نوآوری در ترکیب‌سازی، تصویرسازی و خیال‌پردازی، مضمون یابی و نکته‌پردازی سبب شده است تا شعر او اوج و اعتلایی خاصی یابد. شاید بی‌مناسبت نباشد اگر گفته شود که روح حافظانه بیش از هر شاعر دیگری در نظیری مشاهده می‌گردد<ref>ر.ک: همان</ref>. | نظیری در انواع قالب‌های شعری اعم از قصیده، غزل، رباعی مثنوی، ترکیب‌بند، ترجیع‌بند از خود توانایی نشان داده است، اما بااین‌حال استادی نظیری در غزل‌سرایی است. او در غزل زبانی ویژه دارد و این امر بر کسی که غزلیات او را مطالعه کند به‌خوبی روشن و مبرهن می‌گردد. نوآوری در ترکیب‌سازی، تصویرسازی و خیال‌پردازی، مضمون یابی و نکته‌پردازی سبب شده است تا شعر او اوج و اعتلایی خاصی یابد. شاید بی‌مناسبت نباشد اگر گفته شود که روح حافظانه بیش از هر شاعر دیگری در نظیری مشاهده می‌گردد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۱: | ||
نظیری به شاعران و هنرمندان علاقه خاصی داشته است. نقل است در روزی که پسر جوان او «نورالدین محمد» به علت بیماری، چشم از جهان بست و پدر را با کوهی از اندوه تنها گذاشت، خبر مرگ شاعر برجسته آن دوران «انیسی شاملو» را نیز به شاعر دادند؛ نظیری وقتی این خبر تلخ را شنید، گفت: «ترکیب‌بندی می‌سرایم نیمی برای پسر خود و نیمی برای انیسی. این مرثیه چنین آغاز می‌شود: | نظیری به شاعران و هنرمندان علاقه خاصی داشته است. نقل است در روزی که پسر جوان او «نورالدین محمد» به علت بیماری، چشم از جهان بست و پدر را با کوهی از اندوه تنها گذاشت، خبر مرگ شاعر برجسته آن دوران «انیسی شاملو» را نیز به شاعر دادند؛ نظیری وقتی این خبر تلخ را شنید، گفت: «ترکیب‌بندی می‌سرایم نیمی برای پسر خود و نیمی برای انیسی. این مرثیه چنین آغاز می‌شود: | ||
{{شعر}} | |||
عضوی شکست از تن و زخمی بر آن رسید'' | {{ب|'' این درد بین کز پی هم ناگهان رسید ''|2='' عضوی شکست از تن و زخمی بر آن رسید''}} | ||
{{ب|'' از جای رفت زورق بی بادبان صبر ''|2='' موجی نرفته، موج دگر از کران رسید ''}} | |||
موجی نرفته، موج دگر از کران رسید'' | {{ب|'' واحسرتا که از قدراندازی فلک''|2='' بر دل دو زخم کاری‌ام از یک کمان رسید''<ref>ر.ک: همان</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
بر دل دو زخم کاری‌ام از یک کمان رسید | |||
یکی از مسائل جالب در زندگی نظیری و شاعران مربوط به دوره او، اختلاف این شاعر برجسته با نظیری مشهدی است که سرانجام به حذف«یا» از تخلص آن شاعر و تبدیل تخلص او به «نظیر» شد<ref>ر.ک: همان</ref>. | یکی از مسائل جالب در زندگی نظیری و شاعران مربوط به دوره او، اختلاف این شاعر برجسته با نظیری مشهدی است که سرانجام به حذف«یا» از تخلص آن شاعر و تبدیل تخلص او به «نظیر» شد<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
نظیری بر شاعران بعد از خود و شعر آنان تأثیر ژرف و بسزایی داشته است. در اهمیت کار او همین بس که شاعری همچون اقبال لاهوری به‌شدت تحت تأثیر سروده‌های اوست. اقبال در بسیاری از غزلیات خویش به استقبال غزلیات نظیری رفته است. در چند نمونه زیر این معنا را به‌روشنی و وضوح می‌توان مشاهده کرد: | نظیری بر شاعران بعد از خود و شعر آنان تأثیر ژرف و بسزایی داشته است. در اهمیت کار او همین بس که شاعری همچون اقبال لاهوری به‌شدت تحت تأثیر سروده‌های اوست. اقبال در بسیاری از غزلیات خویش به استقبال غزلیات نظیری رفته است. در چند نمونه زیر این معنا را به‌روشنی و وضوح می‌توان مشاهده کرد: | ||
نظیری: | نظیری: | ||
{{شعر}} | |||
وانکه محو تو شد، اندیشه حرمانش نیست'' | {{ب|'' هرکه نوشید می شوق تو، نسیانش نیست ''|2='' وانکه محو تو شد، اندیشه حرمانش نیست ''}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
اقبال لاهوری: | اقبال لاهوری: | ||
سیلی عشق و محبت به دبستانش نیست'' | {{شعر}} | ||
{{ب|'' حکمت و فلسفه کاری است که پایانش نیست ''|2='' سیلی عشق و محبت به دبستانش نیست ''}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
نظیری: | نظیری: | ||
{{شعر}} | |||
عطا کن لذت طعم حقیقت عشق‌بازی را'' | {{ب|'' به‌غیراز رنگ و بویی نیست این عشق مجازی را ''|2=''عطا کن لذت طعم حقیقت عشق‌بازی را ''}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
اقبال لاهوری: | اقبال لاهوری: | ||
نیابی در جهان یاری که داند دلنوازی را | {{شعر}} | ||
به خود گم شو، نگهدار آبروی عشق‌بازی را | {{ب|'' نیابی در جهان یاری که داند دلنوازی را ''|2='' به خود گم شو، نگهدار آبروی عشق‌بازی را''<ref>ر.ک: همان، ص64</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
==وفات== | ==وفات== | ||
| خط ۹۰: | خط ۹۸: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# بهداروند، اکبر، «محمدحسین نظیری نیشابوری، شاعر شیعه‌مذهب ایران»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله کیهان فرهنگی، آذر و دی 1389، شماره 288 و 289 (6 صفحه، از 60 تا 65) | #[[:noormags:791133| بهداروند، اکبر، «محمدحسین نظیری نیشابوری، شاعر شیعه‌مذهب ایران»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله کیهان فرهنگی، آذر و دی 1389، شماره 288 و 289 (6 صفحه، از 60 تا 65)]]. | ||
# نظیری، محمدحسین، «دیوان نظیری نیشابوری»، با تصحیح و تعلیقات محمدرضا طاهری «حسرت»، تهران، مؤسسه انتشارات نگاه، چاپ اول، 1379. | # نظیری، محمدحسین، «دیوان نظیری نیشابوری»، با تصحیح و تعلیقات محمدرضا طاهری «حسرت»، تهران، مؤسسه انتشارات نگاه، چاپ اول، 1379. | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۸: | ||
[[رده:آپلود شهریور]] | [[رده:آپلود شهریور]] | ||
[[رده: مهر(98)]] | |||