القراءات القرآنية في ضوء علم اللغة الحديث: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ه‌گ' به ''
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ه‌گ' به '')
خط ۴۰: خط ۴۰:


از جمله مباحث این بخش، علاقه و ارتباط همزه و نبر آن (تخفیف همزه) است. چون همزه بر زبان گوینده سنگین می‌آید، برخی – یعنی غالب حجازیان و به‌خصوص قریش - آن را مخفف کردند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/10022/139 ر.ک: آذرنوش، آذرتاش، ص139]</ref>. تخفیف همزه شامل سه موضوع است:  
از جمله مباحث این بخش، علاقه و ارتباط همزه و نبر آن (تخفیف همزه) است. چون همزه بر زبان گوینده سنگین می‌آید، برخی – یعنی غالب حجازیان و به‌خصوص قریش - آن را مخفف کردند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/10022/139 ر.ک: آذرنوش، آذرتاش، ص139]</ref>. تخفیف همزه شامل سه موضوع است:  
# هـمزه «بـین‌بین»: هـمزه‌ای است که نه کاملاً تلفظ می‌شود، نه از میان مـی‌رود و نـه به حرف دیگری تغییر می‌یابد. نویسنده کلام [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] را در رابطه با این همزه این‌گونه معنا می‌کند: «بین‌بین»، یعنی تلفظ همزه به‌گونه‌ای که بین همزه و حرفی که حرکت همزه از جنس آن است، باشد؛ اگر مفتوح است بین همزه و الف، اگر مکسور است بین همزه و یاء و اگر مضموم است بین همزه و واو تلفظ شود. این همزه بر وزن همزه کامل است‌، جـز اینکه صوت را در آن ضعیف می‌کنی و [تلفظ آن را] تمام نمی‌کنی، بلکه پنهان می‌داری<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/10022/139 ر.ک: همان، ص140-139]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/104 متن کتاب، ص104]</ref>.
# هـمزه «بـین‌بین»: هـمزه‌ای است که نه کاملاً تلفظ می‌شود، نه از میان مـی‌رود و نـه به حرف دیگری تغییر می‌یابد. نویسنده کلام [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] را در رابطه با این همزه این‌گونه معنا می‌کند: «بین‌بین»، یعنی تلفظ همزه بونه‌ای که بین همزه و حرفی که حرکت همزه از جنس آن است، باشد؛ اگر مفتوح است بین همزه و الف، اگر مکسور است بین همزه و یاء و اگر مضموم است بین همزه و واو تلفظ شود. این همزه بر وزن همزه کامل است‌، جـز اینکه صوت را در آن ضعیف می‌کنی و [تلفظ آن را] تمام نمی‌کنی، بلکه پنهان می‌داری<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/10022/139 ر.ک: همان، ص140-139]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/104 متن کتاب، ص104]</ref>.
# ابدال همزه: همزه در داخل کلمه یا در آخر آن هنگامی که به کلمه دیـگر بـرمی‌خورد، مـمکن است به حرف دیگری تبدیل شود؛ مثلاً قاول در نطق به قائل تبدیل می‌شود، ولی به هنگام تخفیف به قایل تبدیل می‌گردد؛ با «بین‌بین» قرار دادن همزه آن (بین الف و یاء)<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/10022/140 ر.ک: همان، ص140]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/104 همان]</ref>.
# ابدال همزه: همزه در داخل کلمه یا در آخر آن هنگامی که به کلمه دیـگر بـرمی‌خورد، مـمکن است به حرف دیگری تبدیل شود؛ مثلاً قاول در نطق به قائل تبدیل می‌شود، ولی به هنگام تخفیف به قایل تبدیل می‌گردد؛ با «بین‌بین» قرار دادن همزه آن (بین الف و یاء)<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/10022/140 ر.ک: همان، ص140]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/104 همان]</ref>.
#حذف همزه: همزه گاهی از میان می‌رود یا جای آن را مصوت طویل مـی‌گیرد؛ به‌عنوان مثال اگر در کلمه‌ای، «کسره یا ضمه بلند+ همزه + حرکت کوتاه) جمع شوند، همزه حذف می‌شود؛ مانند: خطیئه و مقروءة که خطیّة و مقروّة خوانده می‌شود<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/10022/141 ر.ک: همان، ص141]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/109 همان، ص109]</ref>.  
#حذف همزه: همزه گاهی از میان می‌رود یا جای آن را مصوت طویل مـی‌گیرد؛ به‌عنوان مثال اگر در کلمه‌ای، «کسره یا ضمه بلند+ همزه + حرکت کوتاه) جمع شوند، همزه حذف می‌شود؛ مانند: خطیئه و مقروءة که خطیّة و مقروّة خوانده می‌شود<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/10022/141 ر.ک: همان، ص141]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/109 همان، ص109]</ref>.  
خط ۴۸: خط ۴۸:
نویسنده در فصل سوم از این بخش به قرائت مزدوج پرداخته و چنین می‌نویسد: «پیش از این گفتیم که همزه «بین‌بین» در واقع دلالت بر مزدوج می‌کند و گوینده تأکید بر نرمی را در این حالت از سخن رعایت نمی‌کند. این تخفیف به اهل حجاز نسبت داده شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/179 ر.ک: همان، ص179]</ref>.
نویسنده در فصل سوم از این بخش به قرائت مزدوج پرداخته و چنین می‌نویسد: «پیش از این گفتیم که همزه «بین‌بین» در واقع دلالت بر مزدوج می‌کند و گوینده تأکید بر نرمی را در این حالت از سخن رعایت نمی‌کند. این تخفیف به اهل حجاز نسبت داده شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/179 ر.ک: همان، ص179]</ref>.


باب دوم که در رابطه با مشکل تعدد وجوه قرائات شاذ است، با این عبارت آغاز می‌شود: چه‌بسا عجیب‌ترین چیزی که مشکل قرائات شاذ آن را ایجاد می‌کند، صورت‌های فراوانی است که بر یک حرف وارد می‌شود؛ به‌گونه‌ای که سبب حیرت می‌شود. این حالات گاهی همه حالات عقلی در وجوه اشتقاق کلمه را شامل می‌شود، بلکه گاهی وجوه غیر عقلی و غیر مقبول را نیز در بر می‌گیرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/219 ر.ک: همان، ص219]</ref>.
باب دوم که در رابطه با مشکل تعدد وجوه قرائات شاذ است، با این عبارت آغاز می‌شود: چه‌بسا عجیب‌ترین چیزی که مشکل قرائات شاذ آن را ایجاد می‌کند، صورت‌های فراوانی است که بر یک حرف وارد می‌شود؛ بونه‌ای که سبب حیرت می‌شود. این حالات گاهی همه حالات عقلی در وجوه اشتقاق کلمه را شامل می‌شود، بلکه گاهی وجوه غیر عقلی و غیر مقبول را نیز در بر می‌گیرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/219 ر.ک: همان، ص219]</ref>.


از جمله مباحثی که در فصل دوم از این باب مطرح شده است، مشکل سند قرائات شاذ است. علاج این مشکل امر آسانی نیست و شایسته است که تلاش محققین بر آن متمرکز شود و مقاله‌های پیرامون آن نوشته شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/279 ر.ک: همان، ص279]</ref>.
از جمله مباحثی که در فصل دوم از این باب مطرح شده است، مشکل سند قرائات شاذ است. علاج این مشکل امر آسانی نیست و شایسته است که تلاش محققین بر آن متمرکز شود و مقاله‌های پیرامون آن نوشته شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32475/1/279 ر.ک: همان، ص279]</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش