۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'هه' به 'هه') |
جز (جایگزینی متن - 'هگ' به '') |
||
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
در مقدمه حامد حنفى داود، ضمن بيان اهميت و ارزش كتاب، به برخى از خصوصيات و ويژگىهاى آن اشاره گرديده است كه از جمله آنها، گستره و آفاق پردامنه كتاب و توجه به اكثر جوانب شخصيت [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/1783/1/15 مقدمه حامد داود، ج1، ص15-20]</ref> | در مقدمه حامد حنفى داود، ضمن بيان اهميت و ارزش كتاب، به برخى از خصوصيات و ويژگىهاى آن اشاره گرديده است كه از جمله آنها، گستره و آفاق پردامنه كتاب و توجه به اكثر جوانب شخصيت [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/1783/1/15 مقدمه حامد داود، ج1، ص15-20]</ref> | ||
اين كتاب، در واقع دائرةالمعارف كوچكى است در تاريخ، فقه، حديث و سياست اسلامى و بهطور خاص شيعى. نویسنده محقق و متتبع آن، كوشيده است به مثابه یک پژوهشگر شيعى، به نقد و بررسى و تحليل تاريخى موضوع مورد نظر خود بنشيند و از عقايد و آراء شيعى در برابر | اين كتاب، در واقع دائرةالمعارف كوچكى است در تاريخ، فقه، حديث و سياست اسلامى و بهطور خاص شيعى. نویسنده محقق و متتبع آن، كوشيده است به مثابه یک پژوهشگر شيعى، به نقد و بررسى و تحليل تاريخى موضوع مورد نظر خود بنشيند و از عقايد و آراء شيعى در برابر خرديرىها و انتقادهاى وارده بر اين طايفه، عالمانه دفاع كند.<ref>حيدر، اسد، ج1، ص18</ref> | ||
كتاب داراى امتيازات متعددى است كه بر اهميت و اعتبار آن مىافزايد. مهمترين امتيازى كه پيش از هر چيز در خور توجه است، تحقيق و تتبع وسيع نویسنده در گذشتههاى دور است؛ در روزگارى كه علوم و معارف دينى رواج وافر داشت و فرهنگ اسلامى گسترده و متنوع بود، عالمان و محققان معمولاً بدون تحقيق و تفحص كافى دست به قلم نمىبردند و بدون سند و دليل سخن نمىگفتند.<ref>همان، ص19</ref> | كتاب داراى امتيازات متعددى است كه بر اهميت و اعتبار آن مىافزايد. مهمترين امتيازى كه پيش از هر چيز در خور توجه است، تحقيق و تتبع وسيع نویسنده در گذشتههاى دور است؛ در روزگارى كه علوم و معارف دينى رواج وافر داشت و فرهنگ اسلامى گسترده و متنوع بود، عالمان و محققان معمولاً بدون تحقيق و تفحص كافى دست به قلم نمىبردند و بدون سند و دليل سخن نمىگفتند.<ref>همان، ص19</ref> | ||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
در اين كتاب، افزون بر زندگى و سرنوشت [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]]، كه در آن بازى سياست به روشنى نشان داده شده است، سرنوشت مذاهب فقهى نيز به خوبى باز و تشريح و نشان داده شده كه چرا و چگونه اين مذاهب به وجود آمده، رشد كرده و به پيروزى رسيدهاند، و سرانجام چرا و به چه دليل برخى از اين مذاهب استمرار يافته و طرفدارانى وسيع پيدا كردند و برخى نيز به طور كلى محو شده و امروز نامى از آنان در ميان نيست. در اين مورد، نقشى كه دست سياست بازى كرد، به طور مستند نشان داده شده است. به هر حال نگرش سياسى و تحليلى نویسنده بسيار روشنگر و برای روشنفكران و جوانان مسلمان بسيار آموزنده و سودمند خواهد بود.<ref>همان، ص22</ref> | در اين كتاب، افزون بر زندگى و سرنوشت [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]]، كه در آن بازى سياست به روشنى نشان داده شده است، سرنوشت مذاهب فقهى نيز به خوبى باز و تشريح و نشان داده شده كه چرا و چگونه اين مذاهب به وجود آمده، رشد كرده و به پيروزى رسيدهاند، و سرانجام چرا و به چه دليل برخى از اين مذاهب استمرار يافته و طرفدارانى وسيع پيدا كردند و برخى نيز به طور كلى محو شده و امروز نامى از آنان در ميان نيست. در اين مورد، نقشى كه دست سياست بازى كرد، به طور مستند نشان داده شده است. به هر حال نگرش سياسى و تحليلى نویسنده بسيار روشنگر و برای روشنفكران و جوانان مسلمان بسيار آموزنده و سودمند خواهد بود.<ref>همان، ص22</ref> | ||
از اين ويژگىهاى كلى كه بگذريم، مهمترين برجستگى كتاب برای خوانندگان ایرانى كه غالباً شيعهاند، محورى بودن آن حول مذهب و تاريخ شيعى است. چنانكه پيش از اين اشاره رفت، نویسنده به بهانه بررسى زندگى [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]]، به بسيارى از عقايد و شعائر شيعى و به ويژه تاريخ تلخ و دردناك شیعیان پرداخته و كوشيده است گوشههایى از حقايق را بازگويد و ابهامات را روشن سازد و پاسخ | از اين ويژگىهاى كلى كه بگذريم، مهمترين برجستگى كتاب برای خوانندگان ایرانى كه غالباً شيعهاند، محورى بودن آن حول مذهب و تاريخ شيعى است. چنانكه پيش از اين اشاره رفت، نویسنده به بهانه بررسى زندگى [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]]، به بسيارى از عقايد و شعائر شيعى و به ويژه تاريخ تلخ و دردناك شیعیان پرداخته و كوشيده است گوشههایى از حقايق را بازگويد و ابهامات را روشن سازد و پاسخ خرديران و منتقدان گذشته و حال شيعه را بدهد. در عين حال، گفتنى است كه نویسنده بدون اينكه به عقايد و مذاهب ديگر توهينى روا دارد، با كمال ادب كوشيده است از مذهب ويژه و آيين سياسى و تاريخى خود دفاع كند.<ref>همان</ref> | ||
از خصوصيات ديگر كتاب، بررسى تفصيلى زندگى [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و تبيين ابعاد متنوع شخصيت و زندگى پرفراز و نشيب آن بزرگ و بخصوص انجام یک مقايسه تقريبا دقيق و علمى بين «مذهب جعفرى» و ديگر مذاهب بزرگ و متداول اسلامى است.<ref>همان</ref> | از خصوصيات ديگر كتاب، بررسى تفصيلى زندگى [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] و تبيين ابعاد متنوع شخصيت و زندگى پرفراز و نشيب آن بزرگ و بخصوص انجام یک مقايسه تقريبا دقيق و علمى بين «مذهب جعفرى» و ديگر مذاهب بزرگ و متداول اسلامى است.<ref>همان</ref> | ||
خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
كتاب از شمول و عمومیت و تنوعى برخوردار است كه آن را به صورت یک دائرةالمعارف كوچك فقه و حديث و رجال و تاريخ سه قرن اول اسلام و به ويژه دائرةالمعارف جعفرى درآورده است. به همين دليل، اين كتاب برای عموم مسلمانان مفيد و خواندنى و حاوى مطالب تازه و هدايتگر است. پيروان مذاهب چهارگانه اهل سنت نيز در اين كتاب نكات نو و قابل استفاده بسيار خواهند يافت كه بر عمق آگاهىهایشان از مذهب خويش خواهد افزود.<ref>همان، ص23</ref> | كتاب از شمول و عمومیت و تنوعى برخوردار است كه آن را به صورت یک دائرةالمعارف كوچك فقه و حديث و رجال و تاريخ سه قرن اول اسلام و به ويژه دائرةالمعارف جعفرى درآورده است. به همين دليل، اين كتاب برای عموم مسلمانان مفيد و خواندنى و حاوى مطالب تازه و هدايتگر است. پيروان مذاهب چهارگانه اهل سنت نيز در اين كتاب نكات نو و قابل استفاده بسيار خواهند يافت كه بر عمق آگاهىهایشان از مذهب خويش خواهد افزود.<ref>همان، ص23</ref> | ||
با اين همه، كتاب داراى برخى كاستىها و نواقص مىباشد. صرفنظر از محتواى كتاب، مهمترين اشكالى كه از نظر شكل تدوين كتاب به چشم مىخورد، عدم انسجام آن است. البته كتاب نظم و قالب خاص خود را دارد و نویسنده بر اساس قالب انتخابى خود تحقيق خود را به پيش مىبرد، اما اين قالب و سازمان | با اين همه، كتاب داراى برخى كاستىها و نواقص مىباشد. صرفنظر از محتواى كتاب، مهمترين اشكالى كه از نظر شكل تدوين كتاب به چشم مىخورد، عدم انسجام آن است. البته كتاب نظم و قالب خاص خود را دارد و نویسنده بر اساس قالب انتخابى خود تحقيق خود را به پيش مىبرد، اما اين قالب و سازمان بونهاى است كه نویسنده بهطور اجتنابناپذيرى به تكرار و بازگويى برخى از مطالب و موضوعات دچار مىشود. نویسنده روشى را انتخاب نكرده كه تمامى مطالب و گفتنىهایش را در یک موضوع و در یکجا عرضه كند، بلكه وى موضوعى واحد را در جاهاى مختلف و به مناسبتهاى گوناگون مطرح كرده و در هركجا كم و زياد به آن پرداخته و سرانجام وعده داده كه بعداً به تفصيل به آنها خواهد پرداخت؛ مثلاً ايشان مىتوانست زندگى و شخصيت فردى و اجتماعى و علمى و سياسى [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] را در طى یک تقسيمبندى مطرح كند و حول محور آن تقسيمبندى و عناوين مناسب، مطالب لازم را بياورد و از تكرار جلوگيرى كند و حال آنكه ايشان در هر جلد و حتى در یک جلد چند بار، به زندگى امام پرداخته و لاجرم برخى مطالب را عيناً تكرار كرده است و يا در مورد مذاهب ديگر، همين بىنظمى وجود دارد. فىالمثل برخى از مطالب مربوط به زندگى امامان مذاهب نيز، چند بار (گاه كوتاه و گاه مفصل) بازگو شده است.<ref>ر.ک: همان، ص25</ref> | ||
اسامى و گاه زندگى راويان حديث نيز تكرار شده است. گاه عين عبارت منقول از منابع آورده شده است. اگر چنين روشى بهكار گرفته نمىشد، قطعاً تا حدودى از حجم كتاب كاسته مىشد و ذهن خواننده نيز دچار آشفتگى نمىگشت و مطالب ارزشمند كتاب هماهنگتر و طبقهبندىشدهتر به اذهان مخاطبان انتقال مىيافت.<ref>همان، ص25- 26</ref> | اسامى و گاه زندگى راويان حديث نيز تكرار شده است. گاه عين عبارت منقول از منابع آورده شده است. اگر چنين روشى بهكار گرفته نمىشد، قطعاً تا حدودى از حجم كتاب كاسته مىشد و ذهن خواننده نيز دچار آشفتگى نمىگشت و مطالب ارزشمند كتاب هماهنگتر و طبقهبندىشدهتر به اذهان مخاطبان انتقال مىيافت.<ref>همان، ص25- 26</ref> |
ویرایش