التفسير البنائي للقرآن الكريم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'هم' به 'هم') |
جز (جایگزینی متن - 'م‌گ' به 'م‌گ') |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
بدون شک، مفسران، روشها و شیوه‌های گوناگونی را در قرائت معنی و اسلوب و لفظ قرآن برگزیده‌اند و این تفاوتها گاهی به تفاوت دوره تاریخی و مکان جغرافیایی‌ای برمی‌گردد که مفسر در آن زیست کرده است. ازاینرو ممکن است یک مفسر به یک تفسیر جامع و کاملی که بتوان به‌وسیله آن بی‌نیاز از دیگر تفاسیر شد، دست نیابد و نتواند کلام خدا را در معانی دقیقش روشن سازد. این کتاب پنج جلدی، در واقع قرائتی است از سوره‌های قرآن کریم و تمامی سوره‌ها را هم در بر دارد. قصد مؤلف در این اثر، تفسیر هر سوره از قرآن در کلیتش است؛ او خواهان نشان دادن ارتباط ظاهری یا خفی میان آیات و کلمات سوره، مقاطع آن، بیان انسجام لفظی و معنوی و فنی‌ای که باعث شده این تعداد از آیه، یک سوره را تشکیل دهند و... است. اساسا دلیل | بدون شک، مفسران، روشها و شیوه‌های گوناگونی را در قرائت معنی و اسلوب و لفظ قرآن برگزیده‌اند و این تفاوتها گاهی به تفاوت دوره تاریخی و مکان جغرافیایی‌ای برمی‌گردد که مفسر در آن زیست کرده است. ازاینرو ممکن است یک مفسر به یک تفسیر جامع و کاملی که بتوان به‌وسیله آن بی‌نیاز از دیگر تفاسیر شد، دست نیابد و نتواند کلام خدا را در معانی دقیقش روشن سازد. این کتاب پنج جلدی، در واقع قرائتی است از سوره‌های قرآن کریم و تمامی سوره‌ها را هم در بر دارد. قصد مؤلف در این اثر، تفسیر هر سوره از قرآن در کلیتش است؛ او خواهان نشان دادن ارتباط ظاهری یا خفی میان آیات و کلمات سوره، مقاطع آن، بیان انسجام لفظی و معنوی و فنی‌ای که باعث شده این تعداد از آیه، یک سوره را تشکیل دهند و... است. اساسا دلیل نام‌گذاری این اثر به تفسیر بنائی نیز همین امر است. واقع امر این است که این شیوه از نگارش بر دیدگاهی که از فن و دلالت باهم در راستای رسم هندسه سوره و ساختمان بنایی آن نشأت گرفته باشد، استوار است. از طریق این ساختمان کلی در سوره است که می‌توان از میان کثرت ترکیبی موارد آن به رؤیت وحدت تشکیلدهنده آن رسید و همچنین می‌توان به مفهومی واحد از میان مفاهیم متعدد دست یافت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21755/1/5 ر.ک: سخن ناشر، ج1، ص5-6]</ref>. | ||
نویسنده این کتاب، ظواهر تعبیری و سیاقی متنوعی که در قرآن یافته را به‌کار گرفته تا قاری را به مشاهده هدف قرآنی که همان اقبال به حق و استمساک به صراط مستقیم باشد، برساند و وی را از روشهای باطل و معوج ناحق بازدارد. از این جهت است که تفسیر بنائی، ترکیبی است از هندسه بنائی و فن و معنی و اراده تبصیر و این مزیت اختصاصی این کتاب است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21755/1/6 ر.ک: همان، ص6]</ref>. | نویسنده این کتاب، ظواهر تعبیری و سیاقی متنوعی که در قرآن یافته را به‌کار گرفته تا قاری را به مشاهده هدف قرآنی که همان اقبال به حق و استمساک به صراط مستقیم باشد، برساند و وی را از روشهای باطل و معوج ناحق بازدارد. از این جهت است که تفسیر بنائی، ترکیبی است از هندسه بنائی و فن و معنی و اراده تبصیر و این مزیت اختصاصی این کتاب است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21755/1/6 ر.ک: همان، ص6]</ref>. | ||
نسخهٔ ۶ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۲۳:۲۱
| التفسير البنائي للقرآن الكريم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بستانی، محمود (نويسنده) |
| ناشر | آستان قدس رضوي. بنياد پژوهشهای اسلامى |
| مکان نشر | ايران - مشهد مقدس |
| سال نشر | مجلد1: 1380ش , 1422ق,
مجلد2: 1380ش , 1422ق, مجلد3: 1381ش , 1423ق, مجلد4: 1382ش , 1424ق, مجلد5: 1382ش , 1424ق, |
| شابک | 964-444-359-4 |
| موضوع | تفاسير شيعه - قرن ?? قرآن -- مسائل ادبي |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 5 |
| کد کنگره | |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
التفسير البنائي للقرآن الكريم، تألیف دکتر محمود بستانی، کتابی است در پنج جلد به زبان عربی، با موضوع علوم قرآنی و تفسیر. این کتاب پنج جلدی، در واقع قرائتی است از سوره‌های قرآن کریم و تمامی سوره‌ها را هم در بر دارد.
ساختار
کتاب دارای پنج جلد است. در جلد اول سخن ناشر و مقدمه مؤلف آمده، سپس تفسیر قرآن از سوره حمد شروع شده و تا مائده ادامه مییابد. جلد دوم، از سوره اعراف تا نحل را شامل می‌شود. جلد سوم، سوره‌های اسراء تا سبأ را در بر می‌گیرد. جلد چهارم، حاوی تفسیر سوره‌های ملائکه (فاطر) تا ممتحنه است و پنجمین جلد که آخرین جلد این تفسیر است به بیان و توضیح سوره‌های صف تا ناس (آخر قرآن کریم) پرداخته است.
گزارش محتوا
بدون شک، مفسران، روشها و شیوه‌های گوناگونی را در قرائت معنی و اسلوب و لفظ قرآن برگزیده‌اند و این تفاوتها گاهی به تفاوت دوره تاریخی و مکان جغرافیایی‌ای برمی‌گردد که مفسر در آن زیست کرده است. ازاینرو ممکن است یک مفسر به یک تفسیر جامع و کاملی که بتوان به‌وسیله آن بی‌نیاز از دیگر تفاسیر شد، دست نیابد و نتواند کلام خدا را در معانی دقیقش روشن سازد. این کتاب پنج جلدی، در واقع قرائتی است از سوره‌های قرآن کریم و تمامی سوره‌ها را هم در بر دارد. قصد مؤلف در این اثر، تفسیر هر سوره از قرآن در کلیتش است؛ او خواهان نشان دادن ارتباط ظاهری یا خفی میان آیات و کلمات سوره، مقاطع آن، بیان انسجام لفظی و معنوی و فنی‌ای که باعث شده این تعداد از آیه، یک سوره را تشکیل دهند و... است. اساسا دلیل نام‌گذاری این اثر به تفسیر بنائی نیز همین امر است. واقع امر این است که این شیوه از نگارش بر دیدگاهی که از فن و دلالت باهم در راستای رسم هندسه سوره و ساختمان بنایی آن نشأت گرفته باشد، استوار است. از طریق این ساختمان کلی در سوره است که می‌توان از میان کثرت ترکیبی موارد آن به رؤیت وحدت تشکیلدهنده آن رسید و همچنین می‌توان به مفهومی واحد از میان مفاهیم متعدد دست یافت[۱].
نویسنده این کتاب، ظواهر تعبیری و سیاقی متنوعی که در قرآن یافته را به‌کار گرفته تا قاری را به مشاهده هدف قرآنی که همان اقبال به حق و استمساک به صراط مستقیم باشد، برساند و وی را از روشهای باطل و معوج ناحق بازدارد. از این جهت است که تفسیر بنائی، ترکیبی است از هندسه بنائی و فن و معنی و اراده تبصیر و این مزیت اختصاصی این کتاب است[۲].
این کتاب، یکی از مؤلفات عدیده‌ای است که دکتر محمود بستانی، درباره قرآن و معارف اسلامی نوشته است. او به جدید بودن و مستحسن بودن این اثر و التزام وی به منابع اصیل اسلامی در نگارش آن گواهی داده است[۳].
همان طور که در مقدمه ناشر هم بیان شده، سعی نویسنده در این کتاب بر نشان دادن وحدت عمومی سوره‌های قرآن بوده است؛ یعنی او هر سوره را به‌مثابه یک کل در نظر گرفته که بهلحاظ فنی و مادی و معنوی میان آیات آن ارتباط وثیقی برقرار است. او از زوایای متنوعی به این امر نگاه کرده است؛ مثلا یکی از این جهات، نگاه به سوره از جهت موضوعات و اهداف آن است؛ یعنی سوره کریمه یکی از بناهای ذیل را از لحاظ پیوند موضوعاتش به افکار طرحشده در آن اتخاذ می‌کند: وحدت اندیشه و موضوع، وحدت اندیشه و تعدد موضوع، وحدت موضوع و تعدد اندیشه، تعدد اندیشه و موضوع.
یکی دیگر از این جهات، نگاه به ساختمان سوره از حیث شکل است؛ یعنی یک سوره واحد را می‌توان از جهات بنای افقی آن، یعنی شروع سوره با یک موضوع و پایان یافتنش با همان موضوع در گذر از سلسله موضوعاتی متنوع، دید؛ یا می‌توان از لحاظ بنای طولی به آن نگریست؛ یعنی اینکه سوره با یک موضوع شروع می‌شود و اندکاندک در ضمن عرضه آن موضوع ادامه مییابد؛ به‌گونه‌ای که با پایان یافتن سوره، آن موضوع نیز پایان می‌پذیرد. از دیگر منظرهای نگاه به یک سوره از لحاظ شکلی، نگاه به آن از دید مقطعی است. در نگاه مقطعی سوره، موضوعات متعددی را مطرح می‌کند که هرکدام از آنها با یک آیه یا بیشتر که در مقاطع همه آنها تکرار می‌شود، به سر می‌رسد؛ مانند آیه شریفه فبأي آلاء ربكما تكذبان، در سوره مبارکه الرحمن.
خارج از هدف و شکل، می‌توان سوره را از لحاظ علاقات و ارتباطات نیز بررسی کرد. در یک سوره ممکن است علاقات ذیل مطرح شود:
علاقه سببیت: منظور این است که برخی موضوعات در یک سوره بهنحو سببیت برخی بر برخی دیگر مترتب می‌گردد؛ بهنحوی که این موضوع سبب موضوع بعدی و مسبب از موضوع قبلی است.
نمو: یعنی اینکه موضوع مانند گیاهی که مراحل رشد را طی می‌کند تا به کمال رشدش برسد، مراحل تحول و تطور را طی کند تا به مقصود برسد. تجانس: به معنی مجانست هر عنصری از عناصر نص با دیگر عناصر؛ یعنی مجانست موضوعات با افکار نسبت به ادوات فنی مورد استفاده، مانند عناصر قصه و تصویرسازی و ایقاع و...[۴].
البته از نظر نویسنده، موارد دیگری هم در استفاده از انتقال معانی قرآنی از آیه‌ای به آیه دیگر یا از موضوعی به موضوع دیگر و... بوده که او ضرورتی به اشاره به آنها در مقدمه حس نمی‌کند[۵].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب هر جلد در انتهای همان جلد مطرح شده است. کتاب، پاورقی و فهارس فنی ندارد.
پانویس
منابع مقاله
پیشگفتار ناشر و مقدمه کتاب.