۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ه‌ع' به 'ه‌ع'
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ک' به 'ه‌ک') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ع' به 'ه‌ع') |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
«جوامع كتب أرسطوطاليس في الطبيعيات و الإلهيات»، خلاصه‌هایی از کتب «درباره طبیعت» و متافیزیک [[ارسطو]]<nowiki/>ست. همه آن نوشته‌ها در مجموعه‌ای زیر عنوان رسائل ابن رشد میان سالهای 1946-1947م، در حیدرآباد دکن چاپ و منتشر شد که این عناوین را در بر دارد: السماع الطبيعي، السماء و العالم، الكون و الفساد، الآثار العلوية، كتاب النفس و مابعدالطبيعة<ref>ر.ک: همان، ص563-562؛ مقدمه محققین، ص8-5</ref>. | «جوامع كتب أرسطوطاليس في الطبيعيات و الإلهيات»، خلاصه‌هایی از کتب «درباره طبیعت» و متافیزیک [[ارسطو]]<nowiki/>ست. همه آن نوشته‌ها در مجموعه‌ای زیر عنوان رسائل ابن رشد میان سالهای 1946-1947م، در حیدرآباد دکن چاپ و منتشر شد که این عناوین را در بر دارد: السماع الطبيعي، السماء و العالم، الكون و الفساد، الآثار العلوية، كتاب النفس و مابعدالطبيعة<ref>ر.ک: همان، ص563-562؛ مقدمه محققین، ص8-5</ref>. | ||
رساله مابعدالطبیعه، پنجمین رساله از این مجموعه است. محققین اثر بر این کتاب مقدمه‌ای نوشته‌اند. در این مقدمه ابتدا مصادر رساله‌های مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. پس از آن روش تحقیق و مباحث مذکور در رساله مابعدالطبیعه ذکر شده است. در انتهای این مقدمه به دلائل [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] بر وجود، وحدانیت و صفات خداوند اشاره شده است؛ | رساله مابعدالطبیعه، پنجمین رساله از این مجموعه است. محققین اثر بر این کتاب مقدمه‌ای نوشته‌اند. در این مقدمه ابتدا مصادر رساله‌های مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. پس از آن روش تحقیق و مباحث مذکور در رساله مابعدالطبیعه ذکر شده است. در انتهای این مقدمه به دلائل [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] بر وجود، وحدانیت و صفات خداوند اشاره شده است؛ به‌عنوان مثال [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] در بحث صفات الله، بر صفات کمالیه ذکرشده در قرآن کریم که هفت صفت است و عبارت است از: علم، حیات، قدرت، اراده، سمع، بصر و کلام، متمرکز شده است؛ مثلاً علم ثابت است به جهت ترتیبی که در آفریده‌های خداوند و تسخیر بعضی، توسط بعضی مشاهده می‌کنیم و این علم قدیم است<ref>ر.ک: مقدمه محققین، ص21</ref>. | ||
[[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] در ضمن چهار مقاله رساله، از موجود و موجودات اول و مجردات بحث می‌کند. مقاله اول این رساله، مشتمل بر تعریف برخی کلیات و واژگان مانند: هویت، جوهر، عرض، ذات، شیء، واحد و تقابل است. مقاله دوم، از ارتباط این مفاهیم بحث می‌کند. این بحث، منحصر در مباحث منطقی نیست، بلکه آمیخته با مسائل وجود است. مقاله سوم، ادامه بحث مبادی موجودات است؛ مانند: صورت و هیولی، قوه و فعل و کل و جزء. در مقاله چهارم نیز ادامه مبادی که لواحق نامیده شده، مانند: محرک، متحرک، عقل و معقول و علت اولی بررسی شده است. | [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] در ضمن چهار مقاله رساله، از موجود و موجودات اول و مجردات بحث می‌کند. مقاله اول این رساله، مشتمل بر تعریف برخی کلیات و واژگان مانند: هویت، جوهر، عرض، ذات، شیء، واحد و تقابل است. مقاله دوم، از ارتباط این مفاهیم بحث می‌کند. این بحث، منحصر در مباحث منطقی نیست، بلکه آمیخته با مسائل وجود است. مقاله سوم، ادامه بحث مبادی موجودات است؛ مانند: صورت و هیولی، قوه و فعل و کل و جزء. در مقاله چهارم نیز ادامه مبادی که لواحق نامیده شده، مانند: محرک، متحرک، عقل و معقول و علت اولی بررسی شده است. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
وی در ابتدای مقاله سوم، به موضوع جوهر و لواحق آن می‌پردازد. جوهر در معانی مختلفی به‌کار می‌رود که مشهورترین و معروفترین آنها به چیزی گفته می‌شود که در موضوعی نباشد و محمول بر موضوعی هم نباشد؛ مانند اشخاص انسان، حیوان، گیاه، ستارگان و سنگ<ref>ر.ک: همان، ص65</ref>. | وی در ابتدای مقاله سوم، به موضوع جوهر و لواحق آن می‌پردازد. جوهر در معانی مختلفی به‌کار می‌رود که مشهورترین و معروفترین آنها به چیزی گفته می‌شود که در موضوعی نباشد و محمول بر موضوعی هم نباشد؛ مانند اشخاص انسان، حیوان، گیاه، ستارگان و سنگ<ref>ر.ک: همان، ص65</ref>. | ||
نویسنده از آنجا که در این اثر بنای بر اختصار داشته، برخی مباحث را به کتب دیگرش ارجاع داده است؛ | نویسنده از آنجا که در این اثر بنای بر اختصار داشته، برخی مباحث را به کتب دیگرش ارجاع داده است؛ به‌عنوان مثال در بحث متقدم و متأخر، پس از اشاره به پنجگونه تقدم زمانی، رتبی، شرفی، طبعی و سببی، توضیح هریک از این اقسام را به کتاب مقولات خود ارجاع می‌دهد<ref>ر.ک: همان، ص55-54</ref>. | ||
در انتهای رساله، بخشی با عنوان ضمیمه آمده که در آن نصیحتهای بزرگانی چون افلاطون، سقراط، بزرجمهر و داود(ع) درباره سیاست و اخلاق ذکر شده است. از داود(ع) چنین می‌خوانیم: برای دنیا کار می‌کنید، درحالیکه بدون اینکه بدانید [ظاهرا بدون اینکه کاری بکنید] در دنیا روزی داده می‌شوید و برای آخرت کاری نمی‌کنید، درحالیکه در آخرت جز برای عمل روزی داده نخواهید شد<ref>ر.ک: همان، ص177</ref>. | در انتهای رساله، بخشی با عنوان ضمیمه آمده که در آن نصیحتهای بزرگانی چون افلاطون، سقراط، بزرجمهر و داود(ع) درباره سیاست و اخلاق ذکر شده است. از داود(ع) چنین می‌خوانیم: برای دنیا کار می‌کنید، درحالیکه بدون اینکه بدانید [ظاهرا بدون اینکه کاری بکنید] در دنیا روزی داده می‌شوید و برای آخرت کاری نمی‌کنید، درحالیکه در آخرت جز برای عمل روزی داده نخواهید شد<ref>ر.ک: همان، ص177</ref>. | ||