رسالة إلی أهل الثغر: تفاوت میان نسخه‌ها

کتاب حاضر، مشتمل بر گفتاری است از حماد بن محمد انصاری و نگارنده در تقدیر و تشکر و سپس طرح یک مقدمه در باب انگیزه تحقیق. محتوای کتاب در طی پنجاه‎ویک بخش مطرح شده که در هر بخش مطالب مرتبط با آن و آیات و روایات مربوطه ارائه گردیده است.

در ادامه به فلسفه بعثت نبی مکرم اسلام(ص) اشاره می‌کند. به اعتقاد او، پیامبر(ص) در زمانی مبعوث گردید که در آن زمان طغیان باطل به نهایت درجه خود رسیده بود و دین و خداباوری به حداقل مراتب خویش نازل شده بود و هر قومی به‎حسب شیطنت و هوای نفس خویش به هر مسلکی که مایل بود درمی‎آمد، که در این جو آلوده خداوند متعال نبی مکرم اسلام(ص) را ارسال فرمود و مردم را به خدا و عبادت خدای واحد و نه خدایان دیگر دعوت نمود؛ به‎وسیله توجه دادن مردم به قدرت و عظمت الهی در خلقت موجودات جهان<ref>ر.ک: همان، ص91</ref>.

موضوع بعدی مورد بحث، اشاره اشعری است به اتفاق علمای سلف بر حدوث عالم و حادث شدن جهان هستی به‎وسیله خداوند متعال و همچنین اقرار به صفات ثبوتیه خداوند که بازگشت جمیع امور و اتفاقات جهان به ید قدرت اوست؛ سپس نگارنده اقرار به این نکته دارد که آنچه که از وحی بر پیامبر اکرم(ص) نازل گردیده است، به‎خلاف آن چیزی است که فلاسفه و طرف‎داران ایشان از اهل بدعت به آن اعتقاد دارند و آن را ترویج می‌کنند؛ خصوصا اعتقاد آنها در باب جوهر و عرض برای اثبات حدوث عالم؛ که در این زمینه اشعری اکیدا بیان می‌دارد که چنین استدلالاتی مخالف و معارض با طریقه انبیا است؛ چراکه در این‎گونه استدلالات مقدار زیادی از غموض و گنگی وجود دارد و آنچه که علمای سلف ما برای حدوث جهان به آن استناد کرده‌اند، از طریق وحی و راهی واضح و آسان است. همچینن از سیره علمای سلف این بوده که در نقل روایت از نبی مکرم اسلام(ص) طریقه احتیاط را پیش می‌گرفته‌اند؛ به اینکه روایاتی را مورد استناد قرار می‌دادند که عدالت راوی آنها مورد تأیید باشد و گاه به مسافرت‎های طولانی می‌رفتند تا حقیقتی از حقایق بر ایشان روشن شود<ref>ر.ک: همان، ص93-94</ref>.

از جمله باورهای [[اشعری، علی بن اسماعیل|اشعری]] که در این نوشتار بیان داشته این است که: همان طور که خداوند متعال کتاب و دین حقه خویش، یعنی اسلام را از جمیع تحاریف و بلایا حفظ نموده است و نعمت خویش را به‎وسیله آن بر امت اسلام تمام کرده است، بر ما واجب است که به‎وسیله اخفای مطالب فلسفی و طرح نکردن آن در جامعه و فضای علمی، به حفظ دین و گسترش حقیقی آن بپردازیم؛ چراکه با وجود بیان واضح قرآن و استدلالات شفاف آن مجالی برای طرح غموضات فلسفه نیست؛ لذا [[اشعری، علی بن اسماعیل|اشعری]] در این نوشتار بابی را باز کرده تا در آن واضحات از معتقدات اجماعی که علمای سلف بر آن بوده‌اند را در پنجاه‎ویک بخش مطرح کند.