پاتانجلی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۲ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎ش' به 'ی‌ش'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ا' به 'ی‌ا')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ش' به 'ی‌ش')
خط ۴۰: خط ۴۰:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
از آنجا که مقدمه مصحح کتاب، [[صدوقی‌سها، منوچهر|منوچهر صدوقی سها]]، مشتمل بر مطالب فراوان و متنوعی پیرامون تصحیح و رمزگذاری و سایر امور مربوط به کتاب است، بخش‎هایی از آن در اینجا گزارش می‎شود:
از آنجا که مقدمه مصحح کتاب، [[صدوقی‌سها، منوچهر|منوچهر صدوقی سها]]، مشتمل بر مطالب فراوان و متنوعی پیرامون تصحیح و رمزگذاری و سایر امور مربوط به کتاب است، بخش‎هایی از آن در اینجا گزارش می‌شود:
الف)- مبنای محقق، کاری بوده است که ریتر روی این نسخه انجام داده، ولی وی مواردی را در تصحیح مجدد به آن افزوده است. از جمله این کارها موارد ذیل است:
الف)- مبنای محقق، کاری بوده است که ریتر روی این نسخه انجام داده، ولی وی مواردی را در تصحیح مجدد به آن افزوده است. از جمله این کارها موارد ذیل است:
# توضیحات چاپ ریتر در ذیل صفحات آمده و توضیحات محقق ذیل پاراگراف‎ها؛
# توضیحات چاپ ریتر در ذیل صفحات آمده و توضیحات محقق ذیل پاراگراف‎ها؛
خط ۵۹: خط ۵۹:
د)- پاتانجلی که رساله‎ای است اولا به تصوّف و ثانیا به فلسفه هندی، چنان‎که از افادت استاد رئیس به اوایل آن برمی‎آید، از جمله ذخایر حکمای هند می‎بوده است به زبان سانسکریت و همچون سایر کتب کذایی آنان موزون و حاوی مسائلی فنّی در باب ادب و چون آن را در شمار سایر ذخایر حرفا به حرف بهر او (‎استاد رئیس) خوانده بوده‎اند و او بدان احاطت یافته بوده است، ضمیر او اجازت نکرده بوده است که راغبین بدان را از آن محروم بگذارد و هم از اینجا می‎بوده است که آن را تعریب فرموده است، امّا نه به ترجمت محض، بل به‎گونه‎ای دیگر که خود می‎آورد به چند مقام و بالاخصّ به همان اوایل رساله از پی تمهید عذری و این است آنکه:... لذلك اضطررت في النّقل إلی خلط النّصّ بذلك التّفسير المزيد و إجراء الكلام علی ما يشبه السؤال و الجواب و إلی إسقاط ما يتعلّق بالنّحو و اللّغة و هذا عذر قدّمته لتفاوت حجم الكتاب في اللّغتين عند المقايسة بينهما حتّی لا يظنّ ظانّ أنّ ذلك لإخلال بمعنی بل يتحقّق أنّه للتّنقيح عمّا يعود» [یعنی از این جهت ناچار شدم نقل مطلب را با تفسیری که به آن می‌افزایم بیامیزم و همچنین کلام را به‎صورتی مانند سؤال و جواب مطرح کنم و مطالب نحوی و لغوی و... را رها کنم و عذرم را در اینجا پیشاپیش می‎گویم تا به‎خاطر تفاوت حجم کتاب در زبان‎های عربی و هندی کسی نپندارد که این کار از سر اخلال به معنا بوده است...]<ref>ر.ک: همان، صفحات هفت و هشت</ref>.
د)- پاتانجلی که رساله‎ای است اولا به تصوّف و ثانیا به فلسفه هندی، چنان‎که از افادت استاد رئیس به اوایل آن برمی‎آید، از جمله ذخایر حکمای هند می‎بوده است به زبان سانسکریت و همچون سایر کتب کذایی آنان موزون و حاوی مسائلی فنّی در باب ادب و چون آن را در شمار سایر ذخایر حرفا به حرف بهر او (‎استاد رئیس) خوانده بوده‎اند و او بدان احاطت یافته بوده است، ضمیر او اجازت نکرده بوده است که راغبین بدان را از آن محروم بگذارد و هم از اینجا می‎بوده است که آن را تعریب فرموده است، امّا نه به ترجمت محض، بل به‎گونه‎ای دیگر که خود می‎آورد به چند مقام و بالاخصّ به همان اوایل رساله از پی تمهید عذری و این است آنکه:... لذلك اضطررت في النّقل إلی خلط النّصّ بذلك التّفسير المزيد و إجراء الكلام علی ما يشبه السؤال و الجواب و إلی إسقاط ما يتعلّق بالنّحو و اللّغة و هذا عذر قدّمته لتفاوت حجم الكتاب في اللّغتين عند المقايسة بينهما حتّی لا يظنّ ظانّ أنّ ذلك لإخلال بمعنی بل يتحقّق أنّه للتّنقيح عمّا يعود» [یعنی از این جهت ناچار شدم نقل مطلب را با تفسیری که به آن می‌افزایم بیامیزم و همچنین کلام را به‎صورتی مانند سؤال و جواب مطرح کنم و مطالب نحوی و لغوی و... را رها کنم و عذرم را در اینجا پیشاپیش می‎گویم تا به‎خاطر تفاوت حجم کتاب در زبان‎های عربی و هندی کسی نپندارد که این کار از سر اخلال به معنا بوده است...]<ref>ر.ک: همان، صفحات هفت و هشت</ref>.


ه)- از کلمات ابوریحان چنین نتیجه ‎گرفته می‎شود که:
ه)- از کلمات ابوریحان چنین نتیجه ‎گرفته می‌شود که:
# پاتانجلی از منابع علمی حکمای هندی بوده؛
# پاتانجلی از منابع علمی حکمای هندی بوده؛
# اثری موزون بوده و فهمش به‎خاطر در بر داشتن مسائل تخصصی بر عموم مردم مشکل بوده است؛
# اثری موزون بوده و فهمش به‎خاطر در بر داشتن مسائل تخصصی بر عموم مردم مشکل بوده است؛
خط ۷۴: خط ۷۴:


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
کتاب، فهرست مطالب و فهارس فنی ندارد. در انتهای اثر نام انگلیسی آن آمده است. با تحقیقی که دکتر صدوقی روی این اثر انجام داده و با استناد به خاتمه این کتاب و عبارات کتاب «تحقيق ما للهند»، معلوم می‎شود که زمان تعریب پاتانجلی بر نگارش «تحقيق ما للهند» مقدم است<ref>ر.ک: مقدمه فارسی کتاب، صفحات نه و ده</ref>.
کتاب، فهرست مطالب و فهارس فنی ندارد. در انتهای اثر نام انگلیسی آن آمده است. با تحقیقی که دکتر صدوقی روی این اثر انجام داده و با استناد به خاتمه این کتاب و عبارات کتاب «تحقيق ما للهند»، معلوم می‌شود که زمان تعریب پاتانجلی بر نگارش «تحقيق ما للهند» مقدم است<ref>ر.ک: مقدمه فارسی کتاب، صفحات نه و ده</ref>.


==پانویس==
==پانویس==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش