تاریخ ایران دوره هخامنشیان: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۱ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'می‎د' به 'می‌د'
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده')
جز (جایگزینی متن - 'می‎د' به 'می‌د')
خط ۳۴: خط ۳۴:
فصل اول کتاب نوشته جان مانوئل کوک، در باب ظهور هخامنشیان و بنیان‎گذاری امپراتوری هخامنشی است. در بخش نخست آن به منابع اصلی تاریخ آغازین هخامنشی اشاره شده است:
فصل اول کتاب نوشته جان مانوئل کوک، در باب ظهور هخامنشیان و بنیان‎گذاری امپراتوری هخامنشی است. در بخش نخست آن به منابع اصلی تاریخ آغازین هخامنشی اشاره شده است:
# کتاب تاریخی هرودوت: هرودوت در شاهنشاهی ایران در شهر هالیکارناسوس، واقع در ساحل غربی آسیای صغیر به دنیا آمد. اثر بزرگ او کتاب تاریخ منظمی درباره ظهور و سقوط امپراتوری ایران است.
# کتاب تاریخی هرودوت: هرودوت در شاهنشاهی ایران در شهر هالیکارناسوس، واقع در ساحل غربی آسیای صغیر به دنیا آمد. اثر بزرگ او کتاب تاریخ منظمی درباره ظهور و سقوط امپراتوری ایران است.
# کتب تاریخی کتزیاس: او پزشک پرآوازه‎ای در کنیدوس بود که به اسارت درآمد و پزشک مخصوص شاه ایران شد و تا سال‎ها در این مقام باقی ‎ماند. نویسنده درباره او بیان می‎دارد که بعد از مقایسه و تطبیق کتب وی با متون عاشوری و بابلی درمی‎یابیم که اطلاعات خاصی که می‎دهد کاملا نادرست هستند و احتمالا هنگامی که کتزیاس در دربار ایران بوده، به‎طور جدی در صدد گردآوری مصالح برای تدوین تاریخ مشرق برنیامده.
# کتب تاریخی کتزیاس: او پزشک پرآوازه‎ای در کنیدوس بود که به اسارت درآمد و پزشک مخصوص شاه ایران شد و تا سال‎ها در این مقام باقی ‎ماند. نویسنده درباره او بیان می‌دارد که بعد از مقایسه و تطبیق کتب وی با متون عاشوری و بابلی درمی‎یابیم که اطلاعات خاصی که می‌دهد کاملا نادرست هستند و احتمالا هنگامی که کتزیاس در دربار ایران بوده، به‎طور جدی در صدد گردآوری مصالح برای تدوین تاریخ مشرق برنیامده.
# کتاب کوروپدیا (کوروش‎نامه یا تربیت کوروش): این کتاب، توسط گزنفون نوشته شده است و در آن در هشت کتاب به زندگانی کوروش پرداخته ‎است. نگارنده در مورد این منبع بیان می‎دارد که اگر دلیلی داشتیم که باور کنیم مؤلف آن در صدد گردآوری و انتقال اطلاعات تاریخی اصیلی بوده است، این اثر از اهمیت فوق‎العاده‎ای برخوردار می‎بود.
# کتاب کوروپدیا (کوروش‎نامه یا تربیت کوروش): این کتاب، توسط گزنفون نوشته شده است و در آن در هشت کتاب به زندگانی کوروش پرداخته ‎است. نگارنده در مورد این منبع بیان می‌دارد که اگر دلیلی داشتیم که باور کنیم مؤلف آن در صدد گردآوری و انتقال اطلاعات تاریخی اصیلی بوده است، این اثر از اهمیت فوق‎العاده‎ای برخوردار می‎بود.
# سنگ‎نبشته سه زبانه داریوش: این اثر، بر سینه صخره‎ای در بیستون کنده شده است و دارای یک متن اصلی به زبان پارسی باستان است. از نظر نویسنده، این منبع به‎لحاظ ارزش تحقیقاتی، بهترین اثر است و هیچ متن دیگری به زبان پارسی باستان وجود ندارد که از لحاظ فراخی و اهمیت تاریخی با این سنگ‎نبشته قابل قیاس باشد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص13-22</ref>.
# سنگ‎نبشته سه زبانه داریوش: این اثر، بر سینه صخره‎ای در بیستون کنده شده است و دارای یک متن اصلی به زبان پارسی باستان است. از نظر نویسنده، این منبع به‎لحاظ ارزش تحقیقاتی، بهترین اثر است و هیچ متن دیگری به زبان پارسی باستان وجود ندارد که از لحاظ فراخی و اهمیت تاریخی با این سنگ‎نبشته قابل قیاس باشد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص13-22</ref>.


در بخش دوم این فصل، به موضوع کشورگشایی‎ها در آسیا و مصر اشاره شده است. کوروش با ارتش ایرانی خود فتوحات زیادی را انجام می‎داد و هیچ علاقه‎ای به دریا که به احتمال زیاد هرگز دریانوردی نکرده بود، نشان نداد. او در واپسین سال‎های خود رهسپار شرق شد. داستان‎هایی درباره لشکرکشی فاجعه‎آمیز کوروش به هندوستان نقل شده است که به مرگ وی یا بازگشت او با هفت تن زنده انجامید.  
در بخش دوم این فصل، به موضوع کشورگشایی‎ها در آسیا و مصر اشاره شده است. کوروش با ارتش ایرانی خود فتوحات زیادی را انجام می‌داد و هیچ علاقه‎ای به دریا که به احتمال زیاد هرگز دریانوردی نکرده بود، نشان نداد. او در واپسین سال‎های خود رهسپار شرق شد. داستان‎هایی درباره لشکرکشی فاجعه‎آمیز کوروش به هندوستان نقل شده است که به مرگ وی یا بازگشت او با هفت تن زنده انجامید.  


کوروش در میانه تابستان 530ق.م، کشته شد و دو پسر از خود باقی گذاشت. پسر بزرگ‎تر کمبوجیه نام داشت که دارای مقام نائب‎السلطنگی بابل بود و جانشین کوروش تلقی می‎شد؛ پسر کوچک‎تر بردیا نام داشت<ref>ر.ک: همان، ص22-32</ref>.
کوروش در میانه تابستان 530ق.م، کشته شد و دو پسر از خود باقی گذاشت. پسر بزرگ‎تر کمبوجیه نام داشت که دارای مقام نائب‎السلطنگی بابل بود و جانشین کوروش تلقی می‎شد؛ پسر کوچک‎تر بردیا نام داشت<ref>ر.ک: همان، ص22-32</ref>.
خط ۵۱: خط ۵۱:
بخش اول درباره تلاش کوروش برای ایجاد اتحاد و ارتباط با یونانیان برای مقابله با کروزوس است. این تلاشی بسیار منطقی بود که یا در پشت جبهه دشمن ناآرامی و آشوب ایجاد کند، یا حداقل کروزوس با سرزمین‎هایی که تازه با پیاده‎نظام خود فتح کرده بود، قادر به حرکت نباشد. بخش دوم در مورد گسترش امپراتوری هخامنشی به مصر و مدیترانه است. کمبوجیه پسر کوروش به پیروی از راه پدر خویش، در سال 525 به مصر یورش برد و به‎عنوان مقدمه این کار امر خطیری را پیش‎ برد که به‎خاطر آن ستایشگران او را ستودند، او «فاتح دریا» شد. کمبوجیه با تمام تدابیری که آماسیس، «فرعون پیر»، برای دفاع از سرزمین خود اندیشیده بود، بر وی غلبه کرد و ایرانیان پیروز شدند<ref>ر.ک: همان، ص122-132</ref>.
بخش اول درباره تلاش کوروش برای ایجاد اتحاد و ارتباط با یونانیان برای مقابله با کروزوس است. این تلاشی بسیار منطقی بود که یا در پشت جبهه دشمن ناآرامی و آشوب ایجاد کند، یا حداقل کروزوس با سرزمین‎هایی که تازه با پیاده‎نظام خود فتح کرده بود، قادر به حرکت نباشد. بخش دوم در مورد گسترش امپراتوری هخامنشی به مصر و مدیترانه است. کمبوجیه پسر کوروش به پیروی از راه پدر خویش، در سال 525 به مصر یورش برد و به‎عنوان مقدمه این کار امر خطیری را پیش‎ برد که به‎خاطر آن ستایشگران او را ستودند، او «فاتح دریا» شد. کمبوجیه با تمام تدابیری که آماسیس، «فرعون پیر»، برای دفاع از سرزمین خود اندیشیده بود، بر وی غلبه کرد و ایرانیان پیروز شدند<ref>ر.ک: همان، ص122-132</ref>.


از جمله مهم‎ترین بخش‎های مهم این فصل، بخش سوم و چهارم است که به ورود ایرانیان به اروپا و جنگ‎های بزرگ و اتفاقاتی که در اروپا درگرفت پرداخته است. داریوش پس از فتح مصر که دست‎هایش آزاد شده بود، به‎راستی نقشه رسیدن به اروپا را در سر داشت، البته به شیوه ایرانی؛ یعنی عملیات زمینی سنگین و گسترده، استفاده از نیروی دریایی یونان آسیایی برای حمل و نقل تدارکات و غیره. در مورد اهداف این جنگ‎ها نگارنده بر این باور است که اگر لشگرکشی‎های گذشته کوروش و کمبوجیه و خشایار شاه را مقایسه کنیم، به این نتیجه می‎رسیم که انگیزه اصلی فقط توسعه قدرت خویش تا جایی که می‎توانسته بوده است؛ اقدامی که بسیاری از محققان باستانی آن را جزو سرشت انسانی می‎دانسته‎اند و با گفته داریوش در مورد اعتقادش به رسالت الهی خویش مطابقت دارد؛ چه‎بسا او قصد همه اروپا را داشت و اگر ارباب قاره می‎شد، سرزمین‎های مدیترانه نیز به چنگ وی می‎افتاد<ref>ر.ک: همان، ص133-177</ref>.
از جمله مهم‎ترین بخش‎های مهم این فصل، بخش سوم و چهارم است که به ورود ایرانیان به اروپا و جنگ‎های بزرگ و اتفاقاتی که در اروپا درگرفت پرداخته است. داریوش پس از فتح مصر که دست‎هایش آزاد شده بود، به‎راستی نقشه رسیدن به اروپا را در سر داشت، البته به شیوه ایرانی؛ یعنی عملیات زمینی سنگین و گسترده، استفاده از نیروی دریایی یونان آسیایی برای حمل و نقل تدارکات و غیره. در مورد اهداف این جنگ‎ها نگارنده بر این باور است که اگر لشگرکشی‎های گذشته کوروش و کمبوجیه و خشایار شاه را مقایسه کنیم، به این نتیجه می‎رسیم که انگیزه اصلی فقط توسعه قدرت خویش تا جایی که می‎توانسته بوده است؛ اقدامی که بسیاری از محققان باستانی آن را جزو سرشت انسانی می‌دانسته‎اند و با گفته داریوش در مورد اعتقادش به رسالت الهی خویش مطابقت دارد؛ چه‎بسا او قصد همه اروپا را داشت و اگر ارباب قاره می‎شد، سرزمین‎های مدیترانه نیز به چنگ وی می‎افتاد<ref>ر.ک: همان، ص133-177</ref>.


فصل سوم کتاب، نوشته ماکس مالووان، به شرح حال و اتفاقات و زندگی‎نامه کوروش بزرگ اختصاص داده شده، که در یازده بخش مجزا به‎تفصیل به آن پرداخته‎شده است. اولین بخش آن درباره نقشی از کوروش است با چهار بال، از یگانه ستون باقی‎مانده در پاسارگاد. شبح کورش، با جامه‎ای عیلامی بر فراز ویرانه‎های شهری که در درازای سده‎ها متروک شده، در پرواز است. از جمله بخش‎های دیگری که در این فصل به آن پرداخته شده است، مباحثی است مانند کیفیت مسافرت‎های مقامات هخامنشی به سایر سرزمین‎ها، شرح حال و اخلاقیات کوروش، گاه‎شماری فتوحات، کیفیت تسخیر بابل، آثار خط میخی: منشور کوروش، مدارا و تساهل کوروش: سیاست خارجی، ضرب مسکوکات، دین و آیین کوروش و انتخاب پاسارگاد به‎عنوان پایتخت<ref>ر.ک: همان، ص245-278</ref>.
فصل سوم کتاب، نوشته ماکس مالووان، به شرح حال و اتفاقات و زندگی‎نامه کوروش بزرگ اختصاص داده شده، که در یازده بخش مجزا به‎تفصیل به آن پرداخته‎شده است. اولین بخش آن درباره نقشی از کوروش است با چهار بال، از یگانه ستون باقی‎مانده در پاسارگاد. شبح کورش، با جامه‎ای عیلامی بر فراز ویرانه‎های شهری که در درازای سده‎ها متروک شده، در پرواز است. از جمله بخش‎های دیگری که در این فصل به آن پرداخته شده است، مباحثی است مانند کیفیت مسافرت‎های مقامات هخامنشی به سایر سرزمین‎ها، شرح حال و اخلاقیات کوروش، گاه‎شماری فتوحات، کیفیت تسخیر بابل، آثار خط میخی: منشور کوروش، مدارا و تساهل کوروش: سیاست خارجی، ضرب مسکوکات، دین و آیین کوروش و انتخاب پاسارگاد به‎عنوان پایتخت<ref>ر.ک: همان، ص245-278</ref>.


فصل چهارم کتاب، نوشته بادیان، در مورد فتح ایران توسط اسکندر است که نگارنده در این زمینه ابراز می‎دارد که مستندات خوبی در این‎باره دستگیر ما نشده، لکن این فتح، نقطه عطفی در تاریخ ایران بشمار می‎رود و در ادامه به تشریح ماجرای مرتبط با این فتح می‎پردازد<ref>ر.ک: همان، ص279-280</ref>.
فصل چهارم کتاب، نوشته بادیان، در مورد فتح ایران توسط اسکندر است که نگارنده در این زمینه ابراز می‌دارد که مستندات خوبی در این‎باره دستگیر ما نشده، لکن این فتح، نقطه عطفی در تاریخ ایران بشمار می‎رود و در ادامه به تشریح ماجرای مرتبط با این فتح می‎پردازد<ref>ر.ک: همان، ص279-280</ref>.
   
   
فصل پنجم، نوشته برشانی، به کیفیت اشغال مصر و ماجراهای پیرامون آن توسط ایرانیان اشاره دارد و فصل ششم، نوشته آ. ل. اوپنهایم، به مدارک بابلی درباره حکومت هخامنشی می‎پردازد؛ مدارکی اعم از متون خط میخی و مدارک باستانی درباره اتفاقات تاریخی حکمرانان هخامنشی<ref>ر.ک: همان، ص376-471</ref>.
فصل پنجم، نوشته برشانی، به کیفیت اشغال مصر و ماجراهای پیرامون آن توسط ایرانیان اشاره دارد و فصل ششم، نوشته آ. ل. اوپنهایم، به مدارک بابلی درباره حکومت هخامنشی می‎پردازد؛ مدارکی اعم از متون خط میخی و مدارک باستانی درباره اتفاقات تاریخی حکمرانان هخامنشی<ref>ر.ک: همان، ص376-471</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش