الإباضية بين الفرق الإسلامية: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۱ اوت ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا'
جز (جایگزینی متن - 'می‎ک' به 'می‌ک')
جز (جایگزینی متن - 'ه‎ا' به 'ه‌ا')
خط ۳۲: خط ۳۲:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
نویسنده، کتاب را با یک تقدیمیه با عنوان «يا أخي في الله» شروع می‌کند؛ تأکید او در این قسمت بر این است که هیچ‎کدام از فرقه‎های متعدد اسلامی بر دیگری برتری ندارد و در هر فرقه‎ای اتقیای برره و اشقیای فجره و سیاهی‎ لشکر وجود دارند. در واقع او در پی گسترش نگاهی پلورالیستی میان مذاهب است. وی می‎گوید: آنچه در گرایش به یک مذهب مهم است، معرفت و تعارف و اعتراف است که با معرفت، هر شخصی مستمسک دیگران را فهم می‌کند و با تعارف در سلوک و انجام امور اجتماعی مشترک می‎شوند و با اعتراف، هریک از مذاهب، مسلک دیگر مذاهب را قبول می‌کند و به آنان همان‎قدر حق می‎دهد که به خودش؛ زیرا صاحبان مذاهب، مجتهد هستند و مجتهد ممکن است مُصیب باشد یا مُخطئ<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23176/1/5 ر.ک: تمهیدیه کتاب، ج1، ص5-6]</ref>.
نویسنده، کتاب را با یک تقدیمیه با عنوان «يا أخي في الله» شروع می‌کند؛ تأکید او در این قسمت بر این است که هیچ‎کدام از فرقه‎های متعدد اسلامی بر دیگری برتری ندارد و در هر فرقه‌ای اتقیای برره و اشقیای فجره و سیاهی‎ لشکر وجود دارند. در واقع او در پی گسترش نگاهی پلورالیستی میان مذاهب است. وی می‎گوید: آنچه در گرایش به یک مذهب مهم است، معرفت و تعارف و اعتراف است که با معرفت، هر شخصی مستمسک دیگران را فهم می‌کند و با تعارف در سلوک و انجام امور اجتماعی مشترک می‎شوند و با اعتراف، هریک از مذاهب، مسلک دیگر مذاهب را قبول می‌کند و به آنان همان‎قدر حق می‎دهد که به خودش؛ زیرا صاحبان مذاهب، مجتهد هستند و مجتهد ممکن است مُصیب باشد یا مُخطئ<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23176/1/5 ر.ک: تمهیدیه کتاب، ج1، ص5-6]</ref>.


او در ادامه کلماتی از عزالدین تنوخی، مصطفی شکعه، محمد احمد ابوزهره، مبرد، یحیی هویدی، ابواسحاق طفیش و بیوض ابراهیم عمر در تأیید اباضیه و اباضیون می‎آورد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23176/1/6 ر.ک: همان، ص6-7]</ref>.
او در ادامه کلماتی از عزالدین تنوخی، مصطفی شکعه، محمد احمد ابوزهره، مبرد، یحیی هویدی، ابواسحاق طفیش و بیوض ابراهیم عمر در تأیید اباضیه و اباضیون می‎آورد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23176/1/6 ر.ک: همان، ص6-7]</ref>.
خط ۳۸: خط ۳۸:
[[معمر، علي يحيي|علی یحیی معمر]]، به تبعیت از برخی، آنچه درباره فرق اسلامی نوشته شده را «مقالات» می‎نامد و اکثر نوشته‎ها در این زمینه را حاصل اغراض سیاسی می‎داند. وی، مؤید این نظرش را شواهدی می‎داند که در کتاب‎های «مقالات» وجود دارد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23176/1/9 ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص9]</ref>.
[[معمر، علي يحيي|علی یحیی معمر]]، به تبعیت از برخی، آنچه درباره فرق اسلامی نوشته شده را «مقالات» می‎نامد و اکثر نوشته‎ها در این زمینه را حاصل اغراض سیاسی می‎داند. وی، مؤید این نظرش را شواهدی می‎داند که در کتاب‎های «مقالات» وجود دارد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23176/1/9 ر.ک: مقدمه کتاب، ج1، ص9]</ref>.


ظاهرا انگیزه او از نوشتن این کتاب، ارائه تصویری واضح از فرقه اباضیه و رفع اعوجاج‎های حاصل از گزارش‎های دیگران است. به نظر او، اکثر کسانی که به‎عنوان ائمه فرق، معرفی شده‎اند و اقوالی در قضایا به آنان نسبت داده شده، مردمی عوام یا شبیه به عوام هستند که صاحب زبان‎های تیز یا شمشیرهای برنده‎ یا اراده‎های قوی و برای حاکمان خطرناک بوده‎اند. بااین‎حال، اقوال شاذی به آنها نسبت داده شده که فکر جهمور را در آن زمان به خودش مشغول می‌کرده است. با این وضعیت جای تأمل دارد که آیا آنان سخن حقی را بر زبان رانده‎اند یا آلت دست قدرت‎های سیاسی بوده‎اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23176/1/9 ر.ک: همان، 9-10]</ref>.
ظاهرا انگیزه او از نوشتن این کتاب، ارائه تصویری واضح از فرقه اباضیه و رفع اعوجاج‎های حاصل از گزارش‎های دیگران است. به نظر او، اکثر کسانی که به‎عنوان ائمه فرق، معرفی شده‌اند و اقوالی در قضایا به آنان نسبت داده شده، مردمی عوام یا شبیه به عوام هستند که صاحب زبان‎های تیز یا شمشیرهای برنده‎ یا اراده‎های قوی و برای حاکمان خطرناک بوده‌اند. بااین‎حال، اقوال شاذی به آنها نسبت داده شده که فکر جهمور را در آن زمان به خودش مشغول می‌کرده است. با این وضعیت جای تأمل دارد که آیا آنان سخن حقی را بر زبان رانده‌اند یا آلت دست قدرت‎های سیاسی بوده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23176/1/9 ر.ک: همان، 9-10]</ref>.


[[معمر، علي يحيي|علی یحیی معمر]]، می‎نویسد: امروزه، اگر کسی این موضوع را بازنگری کند، به چیزهای عجیبی می‎رسد؛ درباره برخی فرقه‎های کامل، نه از امامانشان اثری هست، نه از سخنانشان و نه مواضع انتقادی‌اشان، مگر گزارشات اغراق‎آمیزی که از دشمنانشان بر جای مانده است. وی می‎گوید: هنگامی که در کتاب‎های «مقالات» درباره مباحث مربوط به اباضیه می‎خواندم، دیدم عقاید و آرا و اقوال عجیبی را (به‎صورت صریح یا ضمنی) به آنان نسبت می‎دهند. همچنین از کسانی به‎عنوان ائمه آنان نام برده‎اند که من یقین داشتم خود اباضیه به اینها (اقوال و ائمه) معتقد نیستند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23176/1/10 ر.ک: همان، ص10]</ref>.
[[معمر، علي يحيي|علی یحیی معمر]]، می‎نویسد: امروزه، اگر کسی این موضوع را بازنگری کند، به چیزهای عجیبی می‎رسد؛ درباره برخی فرقه‎های کامل، نه از امامانشان اثری هست، نه از سخنانشان و نه مواضع انتقادی‌اشان، مگر گزارشات اغراق‎آمیزی که از دشمنانشان بر جای مانده است. وی می‎گوید: هنگامی که در کتاب‎های «مقالات» درباره مباحث مربوط به اباضیه می‎خواندم، دیدم عقاید و آرا و اقوال عجیبی را (به‎صورت صریح یا ضمنی) به آنان نسبت می‎دهند. همچنین از کسانی به‎عنوان ائمه آنان نام برده‌اند که من یقین داشتم خود اباضیه به اینها (اقوال و ائمه) معتقد نیستند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23176/1/10 ر.ک: همان، ص10]</ref>.


او می‎گوید: نسبت‎های این‎چنینی، میان اباضیه و سایر فرقه‎های اسلامی شکافی ایجاد کرد که در گذشته عمیق‎تر بود و امروزه کمتر شده است. وی ابراز امیدواری می‌کند که با نوشتن این اثر، در عصر همبستگی مسلمانان در وحدت عقیده و عمل و سلوک در مقابل دشمنان اسلام، قدمی در راه تحکیم یک‎رنگی آنان برداشته باشد (با مراعات آزادی در اندیشه و احترام کامل به تمام ائمه مسلمین و علمایشان و بدون حمله یا دفاع یا تقدیس و تعظیم).
او می‎گوید: نسبت‎های این‎چنینی، میان اباضیه و سایر فرقه‎های اسلامی شکافی ایجاد کرد که در گذشته عمیق‎تر بود و امروزه کمتر شده است. وی ابراز امیدواری می‌کند که با نوشتن این اثر، در عصر همبستگی مسلمانان در وحدت عقیده و عمل و سلوک در مقابل دشمنان اسلام، قدمی در راه تحکیم یک‎رنگی آنان برداشته باشد (با مراعات آزادی در اندیشه و احترام کامل به تمام ائمه مسلمین و علمایشان و بدون حمله یا دفاع یا تقدیس و تعظیم).
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش