الدرّ النظيم في مناقب الأئمة اللهاميم: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '' به '') |
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
===اهمیت کتاب=== | ===اهمیت کتاب=== | ||
این اثر، مهم‌ترین و مفصل‌ترین اثر مؤلف است و نام وی با | این اثر، مهم‌ترین و مفصل‌ترین اثر مؤلف است و نام وی با این اثر جاودانه مانده است. این کتاب از بدو تألیف، مورد توجه اندیشمندان و دانشمندان مسلمان بوده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/167/215 صدرایی خویی، علی، ص215]</ref>مؤلف در این کتاب از مصادر ارزشمندی از کتاب‌های شیعه و عامه بهره جسته که با توجه به از بین رفتن اغلب این کتاب‌ها، این کتاب اهمیت فوق‌العاده‌ای یافته است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/167/219 همان، ص219]</ref> | ||
===سخن بزرگان پیرامون کتاب=== | ===سخن بزرگان پیرامون کتاب=== | ||
[[مجلسی، محمدباقر|علامه مجلسی]] در «بحار الأنوار» مکرر از این کتاب استفاده نموده و در مورد | [[مجلسی، محمدباقر|علامه مجلسی]] در «بحار الأنوار» مکرر از این کتاب استفاده نموده و در مورد آن می‌گوید: «كتاب «الدر النظيم»، كتاب شريف كریم مشتمل علی أخبار كثيرة من طرقنا و طرق المخالفين في المناقب و قد ينقل من كتاب «مدينة العلم» و غيره من الكتب المعتبره».<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/167/215 همان، ص215]</ref> | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
===مآخذ و مصادر کتاب=== | ===مآخذ و مصادر کتاب=== | ||
مصادر مؤلف بر دو | مصادر مؤلف بر دو نوع است: اول، کتاب‌هایی که از آن نقل کرده؛ دوم، دانشمندانی که مؤلف مطالبی از آنها نقل نموده است. ما به ترتیب، ابتدا کتاب‌ها و سپس دانشمندانی را که مؤلف از آنها نقل نموده، ذکر می‌نماییم: | ||
====الف)- کتاب‌هایی که مؤلف از آنها مطالبی را نقل کرده است==== | ====الف)- کتاب‌هایی که مؤلف از آنها مطالبی را نقل کرده است==== | ||
# الإرشاد في معرفة حجج الله علی العباد، [[مفید، محمد بن محمد|شیخ مفید]]؛ | # الإرشاد في معرفة حجج الله علی العباد، [[مفید، محمد بن محمد|شیخ مفید]]؛ | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
# أربعين خطب (الأربعون خطبة)؛ | # أربعين خطب (الأربعون خطبة)؛ | ||
# الأربعين، [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]]؛ | # الأربعين، [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]]؛ | ||
# أربعون حديثا، | # أربعون حديثا، ابوعبدالله محمد بن مسلم بن ابو‌الفوارس رازی؛ | ||
# أمالي الحاكم؛ | # أمالي الحاكم؛ | ||
# أمالي السمعاني؛ | # أمالي السمعاني؛ | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
# الخصائص العلوية علی سائر البرية، محمد بن علی نطنزی؛ | # الخصائص العلوية علی سائر البرية، محمد بن علی نطنزی؛ | ||
# دلائل الإمامة، ابوجعفر محمد بن رستم بن جریر طبری؛ | # دلائل الإمامة، ابوجعفر محمد بن رستم بن جریر طبری؛ | ||
# | # الذرية الطاهرة المطهرة، ابوبشر محمد بن احمد بن حماد دولابی؛ | ||
# ذكر الخمسة المطهرين و مرتبة المطيعين لأهل بيت محمد سيدالأولین و الآخرين، ابونعیم حافظ؛ | # ذكر الخمسة المطهرين و مرتبة المطيعين لأهل بيت محمد سيدالأولین و الآخرين، ابونعیم حافظ؛ | ||
# روایات عثمان | # روایات عثمان بن احمد بن سماک؛ | ||
# روایات موفق بن احمد مکی خوارزمی؛ | # روایات موفق بن احمد مکی خوارزمی؛ | ||
# شرح السنة، [[بغوی، حسین بن مسعود|بغوی]]؛ | # شرح السنة، [[بغوی، حسین بن مسعود|بغوی]]؛ | ||
# شرف المصطفی، ابوسعید خرگوشی؛ | # شرف المصطفی، ابوسعید خرگوشی؛ | ||
# | # طوق في تاريخه (في التاريخ)؛ | ||
# كتاب العروس؛ | # كتاب العروس؛ | ||
# [[فضائل الصحابة]]، احمد بیهقی؛ | # [[فضائل الصحابة]]، احمد بیهقی؛ | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
# کتاب ابوبکر مردویه؛ | # کتاب ابوبکر مردویه؛ | ||
# کتاب الشرواني؛ | # کتاب الشرواني؛ | ||
# | # كتاب النبوة، شیخ صدوق؛ | ||
# الكشف ([[الكشف و البيان المعروف تفسير الثعلبي|تفسیر ثعلبی]])، ابواسحاق ثعلبی؛ | # الكشف ([[الكشف و البيان المعروف تفسير الثعلبي|تفسیر ثعلبی]])، ابواسحاق ثعلبی؛ | ||
# | # كشف الحيره؛ | ||
# لطائف القصص؛ | # لطائف القصص؛ | ||
# لوامع، ابوسعید خرگوشی؛ | # لوامع، ابوسعید خرگوشی؛ | ||
# مدينة العلم، شیخ صدوق؛ | # مدينة العلم، شیخ صدوق؛ | ||
# المصابيح، | # المصابيح، ابوالعباس احمد بن ابراهیم حسنی؛ | ||
# كتاب المعرفة، ابوعبداللّه بن منده؛ | # كتاب المعرفة، ابوعبداللّه بن منده؛ | ||
# كتاب المعرفة، | # كتاب المعرفة، عباد بن یعقوب؛ | ||
# كتاب المناقب، احمد بن مولی بن مردویه؛ | # كتاب المناقب، احمد بن مولی بن مردویه؛ | ||
# مناقب أميرالمؤمنين(ع)، معری؛ | # مناقب أميرالمؤمنين(ع)، معری؛ | ||
# | # المنتقی، حاکم خراسانی؛ | ||
# مولد النبي(ص)، شیخ صدوق؛ | # مولد النبي(ص)، شیخ صدوق؛ | ||
# كتاب الولاية، ابن سعد مسعود | # كتاب الولاية، ابن سعد مسعود بن ناصر بن ابوزید حافظ سجستانی. | ||
====ب)- | ====ب)- اشخاصی که مؤلف از آنها مطالبی را نقل کرده است==== | ||
# ابوبکر مردویه؛ | # ابوبکر مردویه؛ | ||
# | # ابوعلی بن عبدویه؛ | ||
# ابوسعید خرگوشی؛ | # ابوسعید خرگوشی؛ | ||
# ابوغالب محمد بن احمد بن سهل نحوی؛ | # ابوغالب محمد بن احمد بن سهل نحوی؛ | ||
| خط ۹۴: | خط ۹۴: | ||
# سلیم بن قیس هلالی؛ | # سلیم بن قیس هلالی؛ | ||
# قاضی عبدالجبار؛ | # قاضی عبدالجبار؛ | ||
# عبدالله بن محمد | # عبدالله بن محمد بن ابوالدنیا قرشی؛ | ||
# علی رفاعی؛ | # علی رفاعی؛ | ||
# | # فضل بن ربیع؛ | ||
# ابوالخیر مبارک بن سرور | # ابوالخیر مبارک بن سرور بن نجا الواعظ؛ | ||
# محمد بن اسحاق؛ | # محمد بن اسحاق؛ | ||
# محمد بن علی حلابیمغازلی؛ | # محمد بن علی حلابیمغازلی؛ | ||
نسخهٔ ۳۰ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۰۷
| الدرّ النظيم في مناقب الأئمة اللهاميم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | موسسه النشر الاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم المشرفه (محقق) شامی، یوسف بن حاتم (نویسنده) |
| ناشر | جماعة المدرسين في الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامي |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1420 ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-470-064-3 |
| موضوع | چهارده معصوم - سرگذشت‌نامه چهارده معصوم - مدایح و مناقب |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 36 /ش2د4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الدر النظيم في مناقب الأئمة اللهاميم، تألیف شیخ جمال‌الدین یوسف بن حاتم شامی، از اعلام قرن هفتم هجری، با تحقیق مؤسسه نشر اسلامی، کتابی است در شرح زندگی‌نامه و مناقب چهارده معصوم(ع) که به زبان عربی و در قرن هفتم هجری نوشته شده است.
اهمیت کتاب
این اثر، مهم‌ترین و مفصل‌ترین اثر مؤلف است و نام وی با این اثر جاودانه مانده است. این کتاب از بدو تألیف، مورد توجه اندیشمندان و دانشمندان مسلمان بوده است.[۱]مؤلف در این کتاب از مصادر ارزشمندی از کتاب‌های شیعه و عامه بهره جسته که با توجه به از بین رفتن اغلب این کتاب‌ها، این کتاب اهمیت فوق‌العاده‌ای یافته است.[۲]
سخن بزرگان پیرامون کتاب
علامه مجلسی در «بحار الأنوار» مکرر از این کتاب استفاده نموده و در مورد آن می‌گوید: «كتاب «الدر النظيم»، كتاب شريف كریم مشتمل علی أخبار كثيرة من طرقنا و طرق المخالفين في المناقب و قد ينقل من كتاب «مدينة العلم» و غيره من الكتب المعتبره».[۳]
ساختار
کتاب با مقدمه محقق آغاز و مطالب در پانزده باب و هر باب در چندین فصل تنظیم شده است.
مآخذ و مصادر کتاب
مصادر مؤلف بر دو نوع است: اول، کتاب‌هایی که از آن نقل کرده؛ دوم، دانشمندانی که مؤلف مطالبی از آنها نقل نموده است. ما به ترتیب، ابتدا کتاب‌ها و سپس دانشمندانی را که مؤلف از آنها نقل نموده، ذکر می‌نماییم:
الف)- کتاب‌هایی که مؤلف از آنها مطالبی را نقل کرده است
- الإرشاد في معرفة حجج الله علی العباد، شیخ مفید؛
- أحاديث الهجرة، طبری؛ گویا این کتاب بخشی از تاریخ طبری می‌باشد؛
- إحياء العلوم، ابوحامد غزالی؛
- أربعين خطب (الأربعون خطبة)؛
- الأربعين، فخر رازی؛
- أربعون حديثا، ابوعبدالله محمد بن مسلم بن ابو‌الفوارس رازی؛
- أمالي الحاكم؛
- أمالي السمعاني؛
- الأنوار الباهرة في انتصار العترة الطاهرة، ابن طاووس؛
- تاریخ طبری؛
- تاریخ نسوی؛
- الخصائص العلوية علی سائر البرية، محمد بن علی نطنزی؛
- دلائل الإمامة، ابوجعفر محمد بن رستم بن جریر طبری؛
- الذرية الطاهرة المطهرة، ابوبشر محمد بن احمد بن حماد دولابی؛
- ذكر الخمسة المطهرين و مرتبة المطيعين لأهل بيت محمد سيدالأولین و الآخرين، ابونعیم حافظ؛
- روایات عثمان بن احمد بن سماک؛
- روایات موفق بن احمد مکی خوارزمی؛
- شرح السنة، بغوی؛
- شرف المصطفی، ابوسعید خرگوشی؛
- طوق في تاريخه (في التاريخ)؛
- كتاب العروس؛
- فضائل الصحابة، احمد بیهقی؛
- الكامل، مبرد؛
- کتاب ابوزرعه دمشقی؛
- کتاب ابوبکر مردویه؛
- کتاب الشرواني؛
- كتاب النبوة، شیخ صدوق؛
- الكشف (تفسیر ثعلبی)، ابواسحاق ثعلبی؛
- كشف الحيره؛
- لطائف القصص؛
- لوامع، ابوسعید خرگوشی؛
- مدينة العلم، شیخ صدوق؛
- المصابيح، ابوالعباس احمد بن ابراهیم حسنی؛
- كتاب المعرفة، ابوعبداللّه بن منده؛
- كتاب المعرفة، عباد بن یعقوب؛
- كتاب المناقب، احمد بن مولی بن مردویه؛
- مناقب أميرالمؤمنين(ع)، معری؛
- المنتقی، حاکم خراسانی؛
- مولد النبي(ص)، شیخ صدوق؛
- كتاب الولاية، ابن سعد مسعود بن ناصر بن ابوزید حافظ سجستانی.
ب)- اشخاصی که مؤلف از آنها مطالبی را نقل کرده است
- ابوبکر مردویه؛
- ابوعلی بن عبدویه؛
- ابوسعید خرگوشی؛
- ابوغالب محمد بن احمد بن سهل نحوی؛
- ابومخنف لوط بن یحیی؛
- ابو‌معمر؛
- حافظ بن ناصر؛
- زبیر بن بکار؛
- زفر بن یحیی بن کثیر؛
- سلیم بن قیس هلالی؛
- قاضی عبدالجبار؛
- عبدالله بن محمد بن ابوالدنیا قرشی؛
- علی رفاعی؛
- فضل بن ربیع؛
- ابوالخیر مبارک بن سرور بن نجا الواعظ؛
- محمد بن اسحاق؛
- محمد بن علی حلابیمغازلی؛
- محمد بن زید طبری؛
- محمد فتال؛
- مسعودی.[۴]
گزارش محتوا
در مقدمه، به ذکر زندگی‌نامه نویسنده پرداخته شده است.[۵]
باب نخست در مورد پیامبر(ص) بوده و شامل 14 فصل می‌باشد. از جمله موضوعات این باب عبارتند از: نسب پیامبر(ص)؛ حلف الفضول؛ زمان و نحوه ولادت؛ ذکر نصب پاک و طاهر ایشان؛ زمان ولادت تا زمان بعثت؛ ایام بعثت؛ معراج؛ احوال پیامبر(ص) پس از معراج و قبل از هجرت؛ نحوه هجرت؛ معجزات آن حضرت؛ غزواتی که ایشان در آنها شرکت داشتند؛ همسران و فرزندان پیامبر(ص)؛ نحوه وفات آن حضرت.[۶]
باب دوم، در هفده فصل، به بیان مناقب و فضایل امیرالمؤمنین(ع) اختصاص یافته است. موضوعات مطرح‌شده در این باب عبارتند از: ذکر نسب و مولد آن حضرت؛ صفات ایشان؛ ماهیت امامت؛ منفعت وجود امام؛ فضائل آن حضرت؛ جنگ ایشان با ناکثین و مارقین؛ معجزات آن حضرت؛ خطبه‌ها، وصایا و مواعظ؛ مسائلی که از آن حضرت پرسیده شد و پاسخ آن حضرت؛ اشعاری که بر فضل آن حضرت دلالت می‌کند؛ اولاد آن حضرت و مقتل ایشان.[۷]
در باب سوم، در دو فصل، به بیان مولد حضرت زهرا(س) و ظلم‌هایی که به ایشان وارد گردیده بوده و در پایان، به ذکر وفات ایشان پرداخته شده است.[۸]
باب چهارم، در مورد امام حسن(ع) بوده و دارای هفت فصل به شرح زیر می‌باشد: مولد آن حضرت؛ بعضی از اخبار، فضایل و کلام ایشان؛ وفات آن حضرت؛ همسران و فرزندان ایشان.[۹]
باب پنجم، در نه باب، به زندگانی و مناقب امام حسین(ع) اختصاص یافته است. برخی از موضوعات مطرح‌شده در این باب عبارتند از: مولد، فضایل، معجزات و کلام آن حضرت؛ نحوه شهادت ایشان و اصحاب باوفایشان؛ خروج مسلم؛ حوادثی که هنگام شهادت آن حضرت رخ داد.[۱۰]
باب ششم، مربوط به ذکر مناقب و زندگی‌نامه امام چهارم(ع) می‌باشد و در آن به موضوعات زیر پرداخته شده است: مولد، کلام و معجزات آن حضرت؛ فرزندان ایشان؛ خروج زید بن علی و یحیی بن زید و شهادتشان.[۱۱]
در سایر ابواب کتاب نیز به همین ترتیب، به ذکر مناقب، فضایل و زندگی‌نامه سایر ائمه(ع) پرداخته شده است.
وضعیت کتاب
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده است.
در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع.[۱۲]، به توضیح و تشریح برخی از کلمات و عبارات متن پرداخته شده است.[۱۳]
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.