۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>'
جز (جایگزینی متن - '| تعداد جلد =2 | کد پدیدآور =' به '| تعداد جلد =2 | کتابخانۀ دیجیتال نور = | کد پدیدآور = ') |
جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
| تعداد جلد =2 | | تعداد جلد =2 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور = | ||
| کتابخوان همراه نور =19072 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۹: | ||
# نویسنده گاه‌گاهی وارد بحث سنجش دلالی نیز شده است و مثلاً بر اساس محال بودن یا عقلانی نبودن محتوای حدیث، بر موضوع بودن آن حکم کرده؛ برای مثال: بعد از حدیث ساختگی «إن الله عزّ و جلّ خلق الفرس فأجراها – فبرقت - [فعرقت] ثم خلق نفسه منها»؛ «خدای عزّ و جلّ اسب را آفرید و آن را دوانید، پس برقی زد [عرق کرد]، سپس خودش را از آن آفرید»، چنین نوشته است: «این روایت، نشدنی است؛ چون آفریدگار خودش را خلق نمی‌کند» و بعد از بحثی در مورد سند روایت، می‌افزاید: «ما بر طبق عادت محدثان، راویان این روایت را بررسی کردیم تا روشن شود که این روایت جعلی است، وگرنه روایتی مانند این روایت، نیازی به بررسی اعتبار سندش نیست. امر محال اگر از جانب ثقات هم گفته شود مردود است و آنان خطاکار شمرده می‌شوند. بیندیش که اگر گروهی ثقه جمع شوند و بگویند که شتری وارد سوراخ سوزنی شد، ثقه بودنشان فایده‌ای ندارد و تأثیری در خبرشان نمی‌گذارد؛ زیرا آنان از موضوعی نشدنی گزارش داده‌اند؛ پس هر حدیثی که مخالف عقل است یا برخلاف اصول، بدان که ساختگی است و خود را به‌خاطر بحث از اعتبارش به زحمت مینداز»<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص64-65</ref>. | # نویسنده گاه‌گاهی وارد بحث سنجش دلالی نیز شده است و مثلاً بر اساس محال بودن یا عقلانی نبودن محتوای حدیث، بر موضوع بودن آن حکم کرده؛ برای مثال: بعد از حدیث ساختگی «إن الله عزّ و جلّ خلق الفرس فأجراها – فبرقت - [فعرقت] ثم خلق نفسه منها»؛ «خدای عزّ و جلّ اسب را آفرید و آن را دوانید، پس برقی زد [عرق کرد]، سپس خودش را از آن آفرید»، چنین نوشته است: «این روایت، نشدنی است؛ چون آفریدگار خودش را خلق نمی‌کند» و بعد از بحثی در مورد سند روایت، می‌افزاید: «ما بر طبق عادت محدثان، راویان این روایت را بررسی کردیم تا روشن شود که این روایت جعلی است، وگرنه روایتی مانند این روایت، نیازی به بررسی اعتبار سندش نیست. امر محال اگر از جانب ثقات هم گفته شود مردود است و آنان خطاکار شمرده می‌شوند. بیندیش که اگر گروهی ثقه جمع شوند و بگویند که شتری وارد سوراخ سوزنی شد، ثقه بودنشان فایده‌ای ندارد و تأثیری در خبرشان نمی‌گذارد؛ زیرا آنان از موضوعی نشدنی گزارش داده‌اند؛ پس هر حدیثی که مخالف عقل است یا برخلاف اصول، بدان که ساختگی است و خود را به‌خاطر بحث از اعتبارش به زحمت مینداز»<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص64-65</ref>. | ||
# همه آنچه نویسنده به‌عنوان روایات ساختگی مطرح کرده، در واقع مجعول نیست، بلکه برخی از آنها حتی ضعیف هم نیست، بلکه روایات صحیحی هستند که هیچ اشکالی ندارند، جز آنکه مورد پسند ابن جوزی واقع نشده‌اند؛ درحالی‌که اندیشمندان دیگر اسلامی آنها را صحیح و معتبر می‌دانند و گاه حتی سندش را هم معتبر می‌دانند یا اسناد دیگری برای آن دارند که قابل قبول است؛ مثلاًمحقق مشهور [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|جلال‌الدین سیوطی]] در کتاب «[[اللآلي المصنوعة في الأحاديث الموضوعة|اللئالي المصنوعة في الأحاديث الموضوعة]]»، بسیاری از روایاتی را که [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] ساختگی معرفی کرده، صحیح و معتبر شمرده و ادله مطرح‌شده را نقد کرده است. | # همه آنچه نویسنده به‌عنوان روایات ساختگی مطرح کرده، در واقع مجعول نیست، بلکه برخی از آنها حتی ضعیف هم نیست، بلکه روایات صحیحی هستند که هیچ اشکالی ندارند، جز آنکه مورد پسند ابن جوزی واقع نشده‌اند؛ درحالی‌که اندیشمندان دیگر اسلامی آنها را صحیح و معتبر می‌دانند و گاه حتی سندش را هم معتبر می‌دانند یا اسناد دیگری برای آن دارند که قابل قبول است؛ مثلاًمحقق مشهور [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|جلال‌الدین سیوطی]] در کتاب «[[اللآلي المصنوعة في الأحاديث الموضوعة|اللئالي المصنوعة في الأحاديث الموضوعة]]»، بسیاری از روایاتی را که [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزی]] ساختگی معرفی کرده، صحیح و معتبر شمرده و ادله مطرح‌شده را نقد کرده است. | ||
# همان گونه که [[سبحانی تبریزی، جعفر|استاد جعفر سبحانی]] توضیح داده، ابن جوزی هرچند دانشمند و دارای کمالاتی است، ولی در نگارش کتاب «الموضوعات»، در مورد شیعه دچار بیدقّتی شده و چیزهایی را به این گروه نسبت داده که خود از موضوعات است و برای تکمیل این کتاب باید رساله کوچکی نوشت، تا موضوعات کتاب او از واقعیات جدا شود. [[سبحانی تبریزی، جعفر|استاد جعفر سبحانی]] ده مورد از این اشتباهات را در مقاله‌ای مستند و عالمانه نقل و نقد کرده است <ref>ر.ک: سبحانی جعفر، ص149</ref>. | # همان گونه که [[سبحانی تبریزی، جعفر|استاد جعفر سبحانی]] توضیح داده، ابن جوزی هرچند دانشمند و دارای کمالاتی است، ولی در نگارش کتاب «الموضوعات»، در مورد شیعه دچار بیدقّتی شده و چیزهایی را به این گروه نسبت داده که خود از موضوعات است و برای تکمیل این کتاب باید رساله کوچکی نوشت، تا موضوعات کتاب او از واقعیات جدا شود. [[سبحانی تبریزی، جعفر|استاد جعفر سبحانی]] ده مورد از این اشتباهات را در مقاله‌ای مستند و عالمانه نقل و نقد کرده است<ref>ر.ک: سبحانی جعفر، ص149</ref>. | ||
# برخی از استادان یادآور شده‌اند، به‌رغم بلندی مقام ابن جوزی در تألیف... در کارهای او اغلاط بسیار دیده مى‌شود که منشأ آنها را مى‌توان کثرت تألیف، بازبینى نکردن آنها پس از تصنیف و میل وی به تأویل در بعضى مسائل دانست؛ خاصه آنکه در حل شبهات متکلمان و بیان فساد آرای آنان، تبحری نداشته است <ref>ر.ک: عالم‌زاده هادی، ص273</ref> و به نظر برخی از محققان معاصر، بیشتر اشتباهات موجود در الموضوعات، ناشی از اقتباس بیش از اندازه ابن جوزی از کتاب الأباطيل جوزقانی است و به‌علاوه، گویا ابن جوزی بعد از اتمام تألیف، همچون سایر آثار، به بازنگری آن اهتمام نورزیده است <ref>ر.ک: دهقانی مهدیه، ص182</ref>. | # برخی از استادان یادآور شده‌اند، به‌رغم بلندی مقام ابن جوزی در تألیف... در کارهای او اغلاط بسیار دیده مى‌شود که منشأ آنها را مى‌توان کثرت تألیف، بازبینى نکردن آنها پس از تصنیف و میل وی به تأویل در بعضى مسائل دانست؛ خاصه آنکه در حل شبهات متکلمان و بیان فساد آرای آنان، تبحری نداشته است<ref>ر.ک: عالم‌زاده هادی، ص273</ref> و به نظر برخی از محققان معاصر، بیشتر اشتباهات موجود در الموضوعات، ناشی از اقتباس بیش از اندازه ابن جوزی از کتاب الأباطيل جوزقانی است و به‌علاوه، گویا ابن جوزی بعد از اتمام تألیف، همچون سایر آثار، به بازنگری آن اهتمام نورزیده است<ref>ر.ک: دهقانی مهدیه، ص182</ref>. | ||
# نویسنده اثر حاضر دانشمند است، ولی گاه روحیه علمی و حقیقت‌جویی را از دست داده است و متأسفیم که بگوییم بررسی بعضی از مطالب نویسنده، ما را با برخی از پژوهشگران هم‌نظر می‌سازد که هرچند نویسنده از آگاهان علوم حدیث است، ولی این تعصب و عناد او با فرهنگ شیعه است که دستش را در نقد منصفانه احادیث بسته است<ref>ر.ک: حسینی کاشانی فاطمه مرضیه، ص194</ref>. | # نویسنده اثر حاضر دانشمند است، ولی گاه روحیه علمی و حقیقت‌جویی را از دست داده است و متأسفیم که بگوییم بررسی بعضی از مطالب نویسنده، ما را با برخی از پژوهشگران هم‌نظر می‌سازد که هرچند نویسنده از آگاهان علوم حدیث است، ولی این تعصب و عناد او با فرهنگ شیعه است که دستش را در نقد منصفانه احادیث بسته است<ref>ر.ک: حسینی کاشانی فاطمه مرضیه، ص194</ref>. | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۶: | ||
مصحح، برای کتاب حاضر، فقط فهرست تفصیلی مطالب فراهم کرده و متأسفانه فهارس فنی - آیات، روایات، اعلام، امکنه، اصطلاحات و... - را به فراموشی سپرده است. | مصحح، برای کتاب حاضر، فقط فهرست تفصیلی مطالب فراهم کرده و متأسفانه فهارس فنی - آیات، روایات، اعلام، امکنه، اصطلاحات و... - را به فراموشی سپرده است. | ||
این کتاب به‌صورت مستند منتشر شده است و مصحح محترم، ارجاعاتش را به‌صورت پاورقی آورده است. هرچند مصحح در روی جلد و صفحه اول، ادعا کرده که آدرس دقیق آیات و روایات این اثر را در پاورقی مشخص کرده است، ولی در واقع فقط روایات را منبع‌یابی کرده است <ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص64، پاورقی 2 و ص68، پاورقی1 و...</ref>، ولی نام و نشان آیات را مشخص نکرده است<ref>ر.ک: همان، ص71 و 181 و ج2، ص53 و...</ref>. | این کتاب به‌صورت مستند منتشر شده است و مصحح محترم، ارجاعاتش را به‌صورت پاورقی آورده است. هرچند مصحح در روی جلد و صفحه اول، ادعا کرده که آدرس دقیق آیات و روایات این اثر را در پاورقی مشخص کرده است، ولی در واقع فقط روایات را منبع‌یابی کرده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص64، پاورقی 2 و ص68، پاورقی1 و...</ref>، ولی نام و نشان آیات را مشخص نکرده است<ref>ر.ک: همان، ص71 و 181 و ج2، ص53 و...</ref>. | ||
مصحح در پاورقی‌ها گاه نام کتاب و نویسنده و شماره جلد و صفحه مورد نظر را آورده است <ref>ر.ک: همان، ص71، پاورقی 1 و 2 و ص97، پاورقی 1 و...</ref> و در چند مورد یادآور شده است که کلمه یا عبارتی در نسخه اصلی غلط نوشته شده و شکل صحیح را به‌صورت احتمال بیان کرده است <ref>ر.ک: همان، ص17، پاورقی 1 و 2 و ص19، پاورقی 1-3 و ص24، پاورقی 1 و ص216، پاورقی 2 و...</ref>. | مصحح در پاورقی‌ها گاه نام کتاب و نویسنده و شماره جلد و صفحه مورد نظر را آورده است<ref>ر.ک: همان، ص71، پاورقی 1 و 2 و ص97، پاورقی 1 و...</ref> و در چند مورد یادآور شده است که کلمه یا عبارتی در نسخه اصلی غلط نوشته شده و شکل صحیح را به‌صورت احتمال بیان کرده است<ref>ر.ک: همان، ص17، پاورقی 1 و 2 و ص19، پاورقی 1-3 و ص24، پاورقی 1 و ص216، پاورقی 2 و...</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||