المرتقی إلی الفقه الأرقی: كتاب الخمس: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>'
جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۵۴: خط ۵۴:


==== معادن ====
==== معادن ====
ديگر چيزى كه گفته‌اند بايد خمسش داده شود معادن مى‌باشند، اعم از معدن طلا، نقره، آهن، ياقوت، زبرجد، فيروزه و... شارح باز مى‌فرمايد: اشكالى در اين نبوده بلكه نفى خلاف از آن شده و عده‌اى هم بر آن دعواى اجماع نموده‌اند. از جمله نصوصى كه بر آن دلالت مى‌كند روايتى است كه محمد بن مسلم از امام باقر(ع) نقل كرده كه «سألته عن معادن الذهب و الفضة و الصفر و الحديد و الرصاص؟ فقال عليها الخمس جميعا». <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30503/2/491 وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، ج۹، ص ۴۹۱]</ref> از ديگر مباحث اين بخش، بحثى راجع به حقيقت معدن است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/6690/1/41 همان، سيد‌‎محمد حسینى روحانى، ج۱، ص ۴۱]</ref> 
ديگر چيزى كه گفته‌اند بايد خمسش داده شود معادن مى‌باشند، اعم از معدن طلا، نقره، آهن، ياقوت، زبرجد، فيروزه و... شارح باز مى‌فرمايد: اشكالى در اين نبوده بلكه نفى خلاف از آن شده و عده‌اى هم بر آن دعواى اجماع نموده‌اند. از جمله نصوصى كه بر آن دلالت مى‌كند روايتى است كه محمد بن مسلم از امام باقر(ع) نقل كرده كه «سألته عن معادن الذهب و الفضة و الصفر و الحديد و الرصاص؟ فقال عليها الخمس جميعا».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30503/2/491 وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، ج۹، ص ۴۹۱]</ref> از ديگر مباحث اين بخش، بحثى راجع به حقيقت معدن است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/6690/1/41 همان، سيد‌‎محمد حسینى روحانى، ج۱، ص ۴۱]</ref> 


==== گنج ====
==== گنج ====
خط ۶۸: خط ۶۸:
مورد بعدى خمس غواصى است كه به معنى خارج كردن جواهر از دريا مى‌باشد؛ اين جواهر اعم از لؤلؤ و مرجان و غير آنها مى‌باشند، بدون فرق بين اشياى معدنى و غير معدنى و نباتى به شرط آنكه قيمت يك دينار و بالاتر باشد.
مورد بعدى خمس غواصى است كه به معنى خارج كردن جواهر از دريا مى‌باشد؛ اين جواهر اعم از لؤلؤ و مرجان و غير آنها مى‌باشند، بدون فرق بين اشياى معدنى و غير معدنى و نباتى به شرط آنكه قيمت يك دينار و بالاتر باشد.


شارح مى‌گويد: در اين مورد نيز اختلافى وجود ندارد بلكه ظاهر انتصار<ref>الانتصار، سید مرتضی، ج۱، ص ۲۲۵</ref>  ، غنيه <ref>غنیة النزوع، ابن زهرة، ج۱، ص ۱۲۹</ref>   و منتهى<ref>منتهی المطلب، علامه حلی، ج۱، ص ۵۴۷</ref>    اجماع بر آن مى‌باشد.
شارح مى‌گويد: در اين مورد نيز اختلافى وجود ندارد بلكه ظاهر انتصار<ref>الانتصار، سید مرتضی، ج۱، ص ۲۲۵</ref>  ، غنيه<ref>غنیة النزوع، ابن زهرة، ج۱، ص ۱۲۹</ref>   و منتهى<ref>منتهی المطلب، علامه حلی، ج۱، ص ۵۴۷</ref>    اجماع بر آن مى‌باشد.


ظاهر چند روايت نيز بدان تصريح دارد؛ مانند روايت ابن ابى عمير از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]]: «قال الخمس على خمسة أشياء على الكنوز و المعادن و الغوص و الغنيمة»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30503/2/486 وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، ج۹، ص ۴۸۶]</ref>     كه پنجمى را ابن ابى عمير فراموش كرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/6690/1/107 همان، سيد‌‎محمد حسینى روحانى، ج۱، ص ۱۰۷]</ref> 
ظاهر چند روايت نيز بدان تصريح دارد؛ مانند روايت ابن ابى عمير از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]]: «قال الخمس على خمسة أشياء على الكنوز و المعادن و الغوص و الغنيمة»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30503/2/486 وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، ج۹، ص ۴۸۶]</ref>     كه پنجمى را ابن ابى عمير فراموش كرده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/6690/1/107 همان، سيد‌‎محمد حسینى روحانى، ج۱، ص ۱۰۷]</ref> 
خط ۷۹: خط ۷۹:
طبق آنچه مؤلف مى‌گويد بلكه در منتهى نسبتش به اكثر علما داده شده است،<ref>منتهی المطلب، علامه حلی، ج۱، ص ۵۴۸</ref> در مفاتيح هم نسبت به مشهور داده‌اند<ref>مفاتیح الشرائع، علامه حلی، ج۱، ص ۲۲۶</ref> ، در ظاهر غنيه هم تصريح به اجماع بر آن شده است،<ref>غنیة النزوع، ابن زهرة، ج۱، ص ۱۲۹</ref>    لكن جماعتى با آن مخالفند.
طبق آنچه مؤلف مى‌گويد بلكه در منتهى نسبتش به اكثر علما داده شده است،<ref>منتهی المطلب، علامه حلی، ج۱، ص ۵۴۸</ref> در مفاتيح هم نسبت به مشهور داده‌اند<ref>مفاتیح الشرائع، علامه حلی، ج۱، ص ۲۲۶</ref> ، در ظاهر غنيه هم تصريح به اجماع بر آن شده است،<ref>غنیة النزوع، ابن زهرة، ج۱، ص ۱۲۹</ref>    لكن جماعتى با آن مخالفند.


از جمله نصوصى كه بر آن دلالت مى‌كنند، خبر عمار بن مروان است كه گفته: «سمعت أبا عبدالله‌ عليه‌السلام يقول: فيما يخرج من المعادن و البحر و الغنيمة و الحلال المختلط بالحرام إذا لم يعرف صاحبه و الكنوز الخمس». <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30503/2/494 وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، ج۹، ص ۴۹۴]</ref>  
از جمله نصوصى كه بر آن دلالت مى‌كنند، خبر عمار بن مروان است كه گفته: «سمعت أبا عبدالله‌ عليه‌السلام يقول: فيما يخرج من المعادن و البحر و الغنيمة و الحلال المختلط بالحرام إذا لم يعرف صاحبه و الكنوز الخمس».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30503/2/494 وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی، ج۹، ص ۴۹۴]</ref>  


==== زمينی که كافر ذمى از مسلمان بخرد ====
==== زمينی که كافر ذمى از مسلمان بخرد ====
خط ۹۲: خط ۹۲:


==== مسئله‌ اول ====
==== مسئله‌ اول ====
[[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|صاحب عروه]] <ref>عروة الوثقی، سید محمد کاظم یزدی، ج۴، ص ۳۰۵</ref>    مى‌فرمايد: خمس به شش قسمت تقسيم مى‌شود على الاصح كه عبارت است از: سهم خداوند، سهم پيامبر(ص) سهم امام(ع) كه هر سه مورد امروزه متعلق به حجة بن‌الحسن ارواحنا له الفداء مى‌باشد و سه قسم ديگر متعلق به ايتام، مساكين و ابناء السبيل مى‌باشد كه در آنها ايمان شرط مى‌باشد.
[[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|صاحب عروه]]<ref>عروة الوثقی، سید محمد کاظم یزدی، ج۴، ص ۳۰۵</ref>    مى‌فرمايد: خمس به شش قسمت تقسيم مى‌شود على الاصح كه عبارت است از: سهم خداوند، سهم پيامبر(ص) سهم امام(ع) كه هر سه مورد امروزه متعلق به حجة بن‌الحسن ارواحنا له الفداء مى‌باشد و سه قسم ديگر متعلق به ايتام، مساكين و ابناء السبيل مى‌باشد كه در آنها ايمان شرط مى‌باشد.


شارح، فرمايش [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|صاحب عروه]] را مورد پذيرش همه علما مى‌داند، زيرا آيه خمس به اين شش طايفه تصريح نموده است، بعد اضافه مى‌كند ما بايد در دو مقام بحث كنيم:
شارح، فرمايش [[یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم|صاحب عروه]] را مورد پذيرش همه علما مى‌داند، زيرا آيه خمس به اين شش طايفه تصريح نموده است، بعد اضافه مى‌كند ما بايد در دو مقام بحث كنيم:
۶۱٬۱۸۹

ویرایش