الإمام ناصرالدين البيضاوي و منهجه في التفسير: تفاوت میان نسخهها
(صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR20538J1.jpg | عنوان =الإمام ناصرالدين البيضاوي و منه...» ایجاد کرد) |
(بدون تفاوت)
|
نسخهٔ ۱۹ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۲۲
الإمام ناصرالدين البيضاوي و منهجه في التفسير | |
---|---|
پدیدآوران | ميهوب، عبدالستار (نويسنده) |
ناشر | مکتبة الثقافة الدينية |
مکان نشر | مصر - قاهره |
سال نشر | مجلد1: 2007م , 1428ق , |
شابک | 977-341-323-3 |
موضوع | بيضاوي، عبد الله بن عمر، - 685ق. - نقد و تفسير مفسران اهل سنت - نقد و تفسير |
زبان | عربی |
تعداد جلد | 1 |
کد کنگره | BP 92/8 /ب9م9 |
الإمام ناصرالدين البيضاوي و منهجه في التفسير، اثر سید عبدالستار میهوب، کتابی است در معرفی تفسیر معروف «أنوار التنزيل و أسرار التأويل» و نویسنده آن، ناصرالدین بیضاوی و روش وی در تفسیر مزبور.
ساختار
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در دو باب و هر باب در چند فصل، تنظیم شده است.
گزارش محتوا
در مقدمه، به خلاصهای از محتوای ابواب و فصول کتاب، اشاره شده است[۱].
باب اول، در سه فصل، کوششی است در بیان مفاهیم کلی مربوط به علم تفسیر، به این اعتبار که این علم، روش ضروری فهم و درک قرآن کریم و مقدمهای است برای عمل به آن؛ ازاینرو در فصل نخست، به بیان معانی لغوی و اصطلاحی تفسیر پرداخته شده و از باب ضرورت، ارتباط و رابطه میان تفسیر و تأویل و انواع تأویل و موارد آن بیان و توضیح داده شده است. تأویل به چهار نوع زیر، واقع شده است:
- گاهی به معنی تفسیر یا تأویل خواب است که مصداق آن، آیه 93 سوره یوسف میباشد.
- گاهی به معنی اخبار از حدوث امری قبل از وقوع آن میآید.
- گاهی به معنای تفهیم حوادث پس از وقوع آن است.
- گاهی نیز به معنای تعبیر از سیاست و رعایت و متابعت تا وصول شیء به غایت و منتهای آن است[۲].
همچنین این فصل، دربردارنده مراحل مختلفی است که علم تفسیر، پشت سر گذاشته است؛ از ابتدای آن در عصر نبوی(ص) تا مراحل اخیر آن، که مرحله تدوین این علم میباشد[۳].
در فصل دوم، به تعریف و توضیح یکی از مهمترین انواع تفسیر، که عبارت است از تفسیر به اثر یا تفسیر به مأثور و اشاره به جایگاه و درجه اهمیت آن در مرجعیت تفاسیر در اسلام، پرداخته شده است. برخی، این تفسیر را، برترین نوع تفسیر دانستهاند. مقومات این تفسیر عبارتند از: قرآن کریم، سنت نبوی، اقوال صحابه و آنچه از تابعین نقل شده است[۴].
از جمله مهمترین کتبی که از این شیوه تفسیری استفاده کردهاند، عبارتند از: «جامع البيان في تفسير القرآن»، اثر ابن جریر طبری؛ «المحرر الوجيز في تفسير الكتاب العزيز»، اثر ابوبکر غالب بن عطیه اندلسی و «الدر المنثور في التفسير بالمأثور»، اثر جلالالدین سیوطی[۵].
فصل سوم، دربردارنده توضیحاتی پیرامون تفسیر به رأی بوده و در آن، ضمن بحث از درجه اهمیت این تفسیر و جایگاه آن و نیز بررسی ادله موافقان و مخالفان این نوع از تفسیر، به تبیین مفاهیم مربوط به این تفسیر، پرداخته شده است. مشهورترین تفاسیری که از این شیوه تفسیری استفاده کردهاند، عبارتند از: «الكشاف» زمخشری؛ «مفاتيح الغيب» ابن خطیب شافعی؛ «أنوار التنزيل و أسرار التأويل» ناصرالدین عبدالله بیضاوی[۶].
باب دوم، در دو فصل، به بحث پیرامون بیضاوی و تفسیر وی به نام «أنوار التنزيل و أسرار التأويل» اختصاص یافته است؛ ازاینرو در فصل نخست، به شرح زندگانی وی، پرداخته شده است[۷].
در فصل دوم، به معرفی روش تفسیری بیضاوی پرداخته شده و به مهمترین ویژگیهای تفسیر وی، اشاره شده است که از جمله آنها، عبارتند از:
- اعتماد بر آنچه از پیامبر(ص) و صحابه و تابعین، به دست ما رسیده است بهمنظور فهم قرآن طبق فهم پیامبر و صحابه؛ چون تابعین فهم خویش از قرآن را از صحابه و ایشان از پیامبر(ص) و پیامبر(ص) نیز از جبریل اخذ نموده که این روش، نزدیکترین راه در رسیدن به مقصود شارع مقدس است.
- معرفت و شناخت لغت عربی و متعلقات آن از جمله فنون نحوی، بلاغی، معانی و بدیع.
- جمع میان دو روش روایت و درایت.
- ذکر همه قرائات؛ بدین معنا که بیضاوی در تفسیر خود، فقط ملتزم به قرائات مشهور و متواتر نبوده، بلکه قرائات شاذ را نیز، ذکر کرده است.
- بیان احکام فقهی و شرعی در آیاتی که در آنها به این احکام اشاره شده است.
- بیان مذاهب مختلف با ترجیح مذهب اهل سنت و جماعت.
- عدم اخذ به اسرائیلیات مگر در موارد اندک که در این موارد نیز با عباراتی همچون «روي» و «قيل» به ضعف آنها اشاره شده است.
- بیان فضیلت هریک از سورههای قرآن کریم[۸].
وضعیت کتاب
فهرست مطالب و منابع و مصادر مورد استفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده و در پاورقیها، به ذکر منابع، پرداخته شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.