بحوث في علم النفسي الفلسفي

‏بحوث في علم النفسي الفلسفي
پدیدآوران	حيدري، کمال (نويسنده) اسعد، عبد الله (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	منظومه. برگزيده. شرح شرح منظومه. برگزيده. شرح
ناشر	دار فراقد
مکان نشر	ايران - قم
سال نشر	مجلد1: 2005م , 1426ق,
موضوع	روان شناسي اسلامي سبزواري، هادي بن مهدي ، 1212 - 1289ق. شرح منظومه - نقد و تفسير سبزواري، هادي بن مهدي ، 1212 - 1289ق. منظومه - نقد و تفسير فلسفه اسلامي نفس
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏‏BBR‎‏ ‎‏1234‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏9‎‏ب‎‏3

بحوث في علم النفسي الفلسفي، شرح مختصر بخشی از منظومه ملا هادی سبزواری (متوفی 1289ق) است. این کتاب تقریرات درس سید کمال حیدری (معاصر) به قلم عبدالله اسعد و مقدمه‌ تحقیقی او منتشر شده است.

از جمله حقایق اساسی در فلسفه علوم این است که شرف هر علمی به شرف موضوع آن است. پس علوم اگرچه از زاویه مفهومی برتری ندارند اما از ناحیه واقعیت محکی برای این علوم برتری و تفاوت دارند‏.

پیش از ورود به تبیین اهمیت شناخت نفس انسانی و آثار مرتبت بر آن باید به این سؤال پاسخ گفت که شناخت نفس انسانی ممکن است یا نه؟ در این رابطه دو دیدگاه متضاد استحاله و امکان وجود دارد که شارح در ادامه مقدمه به بررسی آن پرداخته است‏.

علمای شیعه با استناد به روایات، معرفت انفسی را نافع‌تر از معرفت آفاقی دانسته‌اند‏. در واقع با انضمام روایات به آیات مشخص می‌شود که معرفت نفس از مهم‌ترین و سودمندترین معارف است‏؛ لذا در ادامه مقدمه به عبارات دانشمندان مسلمان چون صدرالمتألهین (متوفی 1045ق)، غزالی (متوفی 505ق) و ابن‌سینا (متوفی 416ق) در تأکید و تشویق بر معرفت نفس و طریقت آن در شناخت مبدأ و معاد، اشاره شده است‏. حتی ادیان و مذاهب قدیم چون بودائی، مانوی و زرتشتی نیز به معرفت نفس و تحصیل آثارش اهتمام داشته‌اند؛ اگرچه در طریق تحصیل آن متفاوت عمل می‌کردند‏.

کتاب حاضر مجموعه مباحث در موضوع علم نفس فلسفی است که شرح مختصری بر منظومه و شرح حکیم متأله ملا هادی سبزواری است. این مباحث را سید کمال حیدری بر گروهی از دانشجویان این معارف تدریس کرده است و عبدالله اسعد مباحث را با اجازه از استادش تقریر کرده است‏.

این اثر حاوی شرح مقاصد چهارم تا ششم منظومه است که در آن‌ها موضوع طبیعیات، نبوات و منامات و احوال نفس مطرح شده و در فرائد مختلفی احوال نفس، احکام نفوس فلکی، اصول معجزات و کرامات، سبب صدور افعال غریبه از نفس انسانی، معاد روحانی و معاد جسمانی و دفع شبهات مرتبت با معاد جسمانی مورد بحث قرار گرفته است.

شیوه شرح بدین‌ترتیب است که ابتدا اشعاری از منظومه سبزواری ذکر شده است پس‌ازآن عناوین موضوعات مطرح و به ترتیب شرح شده است؛ مثلاً در ابتدای فریده ششم از بحث طبیعیات سه عنوان تعریف نفس، دلیل بر وجود نفس و اقسام نفس مطرح و سپس هر یک در ضمن مفرداتی شرح شده است‏.

گاه سؤالاتی در ضمن بحث مطرح شده که پاسخ سید کمال حیدری با عنوان «المصنف» ذکر شده است‏. وی گاه لازم می‌‌داند که از شرح ابیات منظومه خارج شده و توضیحات تکمیلی ارائه کند؛ به‌عنوان نمونه در موضوع معاد مباحث مطرح شده را دربردارنده بسیاری از مسائل مهم معاد نمی‌داند؛ لذا لازم می‌داند متناسب با اهمیت آن مباحث را تکمیل کند و به طرح موضوع با استفاده از آیات و روایات می‌پردازد‏.

مصادر کتاب و فهرست مطالب در انتهای کتاب ذکر شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.