السهل المفيد في تفسير القرآن المجيد

‏السهل المفيد في تفسير القرآن المجيد
پدیدآوران	فرماوي، عبدالحي (نويسنده)
ناشر	دار المعرفة
مکان نشر	لبنان - بيروت
سال نشر	مجلد1: 2009م , 1430ق, مجلد2: 2009م , 1430ق, مجلد3: 2009م , 1430ق,
شابک	‎9953-85-188-3
موضوع	تفاسير اهل سنت - قرن 14
زبان	عربی
تعداد جلد	3
کد کنگره	‏‏BP‎‏ ‎‏98‎‏ ‎‏/‎‏ف‎‏4‎‏س‎‏9‎‏

السهل المفيد في تفسير القرآن المجيد، تألیف عبدالحی فرماوی، از جمله تفاسیر معاصر عرب است که همان ‎گونه که از نامش پیداست با هدف نگارش تفسیری روان و بدون پیچیدگی نگارش، در سال 1430ق، در سه جلد منتشر شده است. عمر عبدالسلام سلامی تحقیق و تصحیح کتاب را به‎عهده داشته است.

ساختار

کتاب، مشتمل بر مقدمه نویسنده، شرح حال نویسنده و تفسیر تمامی سور قرآن کریم است. شیوه نگارش تفسیر بدین ‎صورت است که در هر سوره از اول تا آخر، تفسیر مختصر هر آیه در ذیل آن ذکر شده است. توضیح کلی پیرامون سوره، مانند مکی و مدنی بودن یا موضوع سوره و مانند آن، گاه به شیوه معمول مانند سوره نور‎ پیش از آیه اول و گاه مانند سوره انفال‎، در ذیل آیه اول ذکر شده است.

گزارش محتوا

نویسنده در مقدمه در رابطه با سبب نگارش کتاب چنین می‎نویسد: «خداوند متعال به من الهام کرد که تفسیر روانی برای عامه و خاصه بنویسم که نه طولانی ملال‎آور و نه مختصر مخل به معنی باشد؛ تا سهل العباره باشد و در موضوع خود نافع و در مضمون و توجیهاتش مفید باشد. روان در الفاظ باشد و عالم و متعلم آن را متوجه شوند. نامش را «السهل المفيد في تفسير القرآن المجيد» نهادم»‎.

او همچنین شیوه خود در این تفسیر را این‎گونه مطرح می‎کند: «ابتدا هدف عام از نگارش هر سوره و ویژگی آن نسبت به دیگر سوره‎ها را توضیح داده‎ام. گاه ارتباط بین ابتدای هر سوره و انتهای سوره قبل را ذکر کرده‎ام. همچنان‎که به مکی و مدنی بودن سور و آیات ترغیب و ترهیب هر سوره اشاره کرده‎ام. گاه نیز الفاظ لغوی و اسلوب بلاغی قرآن و یا در موارد ضروری اسباب نزول آیه را ذکر کرده‎ام. در موارد بسیار اندکی اقوال مفسرین را ذکر کرده‎ام؛ تا خواننده را برای یک آیه، در تفاسیر متعدد وارد نسازم، بلکه به ذکر مشهورترین اقوال اکتفا کرده‎ام، بدون اینکه به گوینده آن اشاره کنم»‎.

وی همچنین جایگاه روایات را در تفسیر خود این‎گونه تبیین کرده است: «در برخی موارد چاره‎ای از ذکر احادیث نبوی(ص) نبود. بهتر دیدم که خواننده اضافه بر بعضی اقوال صحابه و تابعین، احادیث را هم بشناسد، بلکه بخواند و حفظ کند تا تفسیر کاملی باشد»‎.

مفسر بنای بر اختصار داشته، اما گاه به‎ناچار مباحث را تفصیل داده است؛ چنان‎که می‎نویسد: «ازآنجاکه این تفسیر برای تسهیل و آسانی، نه پیچیدگی و ناهماهنگی، نوشته شده است، از ذکر ادله‎ای که به اختلاف بین فقها و علما پرداخته، به‎‎شدت پرهیز کرده‎ام تا خواننده را متحیر نکنم. با این اوصاف گاه در بعضی از آیات متعلق به احکام، مطلب را تفصیل داده‎ام و به خواننده حکم مربوط به مسئله و خلاصه مفید در آن را ارائه کرده‎ام، تا به حقیقت مورد نظر از آن، اطلاع یابد. احیاناً چنین دریافته‎ام که پاره‎ای از عبارات قرآنی مشتمل بر الفاظی غریب است؛ لذا مرادف‎های آن الفاظ را با الفاظی که به‎لحاظ معنی نزدیک و به‎لحاظ عبارت مفهوم بوده، ذکر کرده‎ام تا روشن‎تر و راحت‎تر فهم شود. همچنین به محذوف مقدر در آیه برای توضیح عبارت اشاره کرده‎ام»‎.

داستان‎های قرآن از بخش‎های مهم و درعین‎حال شیرین و پندآموز قرآن کریم است که در رابطه با آن می‎خوانیم: «اما قصص قرآنی را به شکل سلسله‎وار ذکر کرده‎ام و برخی آیات را به برخی ربط داده‎ام؛ به‎ویژه اگر آن آیات در چند سوره بوده، ارتباط بین آیات را توضیح داده‎ام و سبب ذکر آیه در آن سوره را ذکر کرده‎ام»‎.

وضعیت کتاب

فهرست هر جلد، در انتهای همان جلد ذکر شده است. کتاب، فاقد پاورقی است.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.