الكامل في اللغة و الأدب: تفاوت میان نسخه‌ها

'''الكامل في اللغة و الأدب'''، اثر ابوالعباس محمد بن یزید، معروف به مبرد نحوی (متوفی 285ق)، از مهم‎ترین کتب ادبیات عرب می‎باشد که به شعر و نثر نوشته شده و دربردارنده نکات صرفی، نحوی و بلاغی فراوانی است.

در مقدمه، پس از معرفی کتاب و توضیح موضوع آن، به تشریح معنی «فزع» و «غیث» پرداخته شده و سپس، به سخنان و کلام برخی از بزرگان، همچون ابوبکر، عمر بن خطاب، ابوموسی اشعری، عثمان بن عفان و کلمات و نامه‎های امام علی(ع) که دربردارنده نکات ادبی است، اشاره شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ج1، ص5-‎25</ref>.

جلد نخست، ابواب اول تا چهل و پنجم را در خود جای داده است. در باب اول، به اهمیت اختصار و اطناب در زبان عرب اشاره گردیده<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص29-‎56</ref> و در باب دوم، تحت عنوان «أقوال الحكماء»، جملاتی از پیامبر(ص)، حضرت علی(ع)، خلیفه دوم، فرزدق و... آورده شده است<ref>ر.ک: همان، ص59-‎60</ref>.

از جمله موضوعاتی که در ابواب این جلد بدان پرداخته شده است، می‎توان به موضوع وصف و مدح، مدح صبرة بن شیمان در حضور معاویه، اشعار صقیل عقیلی و ابن حبناء تمیمی، خمریات، کلام احنف بن قیس، کلام ابن عباس و عبدالله بن جعفر، مطالبی پیرامون مال دنیا، تشویق به جنگاوری و نبرد، سخنان عبدالملک اسلم با احنف، ضرب‎المثل‎های عرب، رثاء و عتاب، سخنان عایشه و تحریم خمر، هجاء حسان بن ثابت، توصیف شجاعت، هجاء جریر، طول لحیه، اشعار عرب، غنا در نزد اعراب و مدح عمر بن عبدالعزیز اشاره نمود<ref>ر.ک: همان، ص61-‎547</ref>.

از جمله مطالب مطرح‎شده در این جلد، مطالبی است که در باب چهل‎ونهم کتاب، درباره اخبار مربوط به خوارج مطرح شده است که به‎عنوان نمونه، به یکی از آنها اشاره می‎شود: «یکی از خبرهای کم‎نظیر و شگفت‎انگیز آنان این است که روزی به فردی مسلمان و فردی مسیحی برخوردند؛ پس فرد مسلمان را کشتند و مسیحی را به نیکی سفارش کردند و به او گفتند که عهد و پیمان پیامبر خود را حفظ کند! عبدالله بن خباب، در حالی با آنان روبه‎رو شد که قرآن در گردن داشت و همسر باردارش نیز به‎همراه وی بود. به او گفتند: آنچه در گردن توست به ما فرمان می‎دهد که تو را بکشیم؛ سپس پرسیدند: نظرت درباره ابوبکر و عمر چیست؟ او از آنان به‎خوبی یاد کرد. عقیده‎اش را درباره علی(ع) پیش از ماجرای حکمیت و درباره عثمان در مدت شش سال، یعنی سال‎های آغازین خلافتش سؤال کردند، باز هم به‎نیکی یاد کرد. پرسیدند: درباره حکمیت چه می‎گویی؟ گفت: من معتقدم که علی(ع) از شما به قرآن آگاه‎تر و در حفظ دینش از شما استوارتر و در بینش از شما تیزبین‎تر است. گفتند: تو هدایت و حقیقت را پیروی نمی‎کنی و تنها به دنبال عناوین و القاب اشخاص حرکت می‎کنی؛ سپس او را به کنار ساحل برده و سرش را بریدند و با مردی مسیحی در مورد خرید درخت خرمایش گفتگو می‎کردند. او به آنان گفت: این نخل از آن شما باشد. در پاسخ اظهار داشتند: ما آن را جز در برابر پرداخت وجه نخواهیم پذیرفت. مرد مسیحی گفت: این خیلی شگفت‎آور است که شخصی مانند عبدالله بن خباب را می‎کشید، ولی از ما درخت خرمایی را نمی‎پذیرید!»<ref>ر.ک: همان، ج2، ص176-‎177</ref>.

[[رده:کتاب‌شناسی]]

[[رده:کتاب‌شناسی]]

[[رده:کتاب‌شناسی]]

[[رده:کتاب‌شناسی]]