۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
←گزارش محتوا
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
مؤلف در فصل دوم، حجیت ظواهر قرآن را با توجه به عواملی همچون: مبارزه پیامبر(ص) به‌وسیله قرآن و امر کردن ائمه(ع) به مراجعه به قرآن و تدبر و تفکر در آن مطرح کرده و نتیجه می‌گیرد که می‌توان - بلکه باید - به ظواهر قرآن و الفاظ آن تکیه کرد و در استنباط احکام و معارف از ظواهر قرآن بهره گرفت<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/214/130 ر.ک: همان، ص130]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30614/1/33 متن کتاب، ص34-33]</ref>. | مؤلف در فصل دوم، حجیت ظواهر قرآن را با توجه به عواملی همچون: مبارزه پیامبر(ص) به‌وسیله قرآن و امر کردن ائمه(ع) به مراجعه به قرآن و تدبر و تفکر در آن مطرح کرده و نتیجه می‌گیرد که می‌توان - بلکه باید - به ظواهر قرآن و الفاظ آن تکیه کرد و در استنباط احکام و معارف از ظواهر قرآن بهره گرفت<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/214/130 ر.ک: همان، ص130]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30614/1/33 متن کتاب، ص34-33]</ref>. | ||
وی در بحث تنزیل و انزال، تعارض مشهور در مورد نزول تدریجی طی 23 سال بعثت و نزول دفعی در شب قدر ماه رمضان و سپس توجیهات و نظرات [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] در [[الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاويل في وجوه التأويل|کشاف]] و شیخ محمد عبده در تفسیر المنار را در حل این تعارض به‌اختصار آورده و در کمال ایجاز نقد و بررسی کرده است. سپس مسئله نزول دفعی و نزول تدریجی را از منظر [[طباطبایی، محمدحسین|مرحوم علامه | وی در بحث تنزیل و انزال، تعارض مشهور در مورد نزول تدریجی طی 23 سال بعثت و نزول دفعی در شب قدر ماه رمضان و سپس توجیهات و نظرات [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشری]] در [[الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاويل في وجوه التأويل|کشاف]] و شیخ محمد عبده در تفسیر المنار را در حل این تعارض به‌اختصار آورده و در کمال ایجاز نقد و بررسی کرده است. سپس مسئله نزول دفعی و نزول تدریجی را از منظر [[طباطبایی، محمدحسین|مرحوم علامه طباطبایی]]، صاحب تفسیر الميزان با تفصیل بیشتر مطرح کرده و به نقد و بررسی نظرات صاحب تفسیر الميزان پرداخته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/214/130 ر.ک: گندمی، حمید سلیم، ص130]</ref>. | ||
سرآغاز بحث مؤلف در موضوع محکم و متشابه، آیه هفت سوره آل عمران است: «هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَيكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آياتٌ مُحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَ أُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ» (آل عمران: 7)؛ «اوست کسى که این کتاب [قرآن] را بر تو فروفرستاد. پارهاى از آن، آیات محکم [صریح و روشن] است. آنها اساس کتابند و [پارهاى] دیگر متشابهاتند [که تأویلپذیرند]». | سرآغاز بحث مؤلف در موضوع محکم و متشابه، آیه هفت سوره آل عمران است: «هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَيكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آياتٌ مُحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَ أُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ» (آل عمران: 7)؛ «اوست کسى که این کتاب [قرآن] را بر تو فروفرستاد. پارهاى از آن، آیات محکم [صریح و روشن] است. آنها اساس کتابند و [پارهاى] دیگر متشابهاتند [که تأویلپذیرند]». | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
مستند کردن نسخ به مشیّت ازلی الهی، از جمله شبهاتی است که در ادامه مباحث فصل هشتم کتاب مورد نقد قرار گرفته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30614/1/148 ر.ک: متن کتاب، ص149-148]</ref>. | مستند کردن نسخ به مشیّت ازلی الهی، از جمله شبهاتی است که در ادامه مباحث فصل هشتم کتاب مورد نقد قرار گرفته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30614/1/148 ر.ک: متن کتاب، ص149-148]</ref>. | ||
در نهمین فصل کتاب، «بداء» مطرح شده است. در معارف الهی، بداء به این معناست که خداوند سبحان با مشیت جدید، مشیت قبلی خود را محو کند و یا اجزا و ابعاض آن را تغییر دهد؛ یعنی خداوند با مشیت دوم، آنچه را که در مشیت اول خواسته است، از بین می‌برد و آنچه را که متعلق به مشیت قبل نبوده به وجود می‌آورد. خداوند متعال می‌فرماید: «َيَمْحُو اللَّهُ مَا يشَاءُ وَ يثْبِتُ»<ref>ر.ک: همان، ص156</ref>. | در نهمین فصل کتاب، «بداء» مطرح شده است. در معارف الهی، بداء به این معناست که خداوند سبحان با مشیت جدید، مشیت قبلی خود را محو کند و یا اجزا و ابعاض آن را تغییر دهد؛ یعنی خداوند با مشیت دوم، آنچه را که در مشیت اول خواسته است، از بین می‌برد و آنچه را که متعلق به مشیت قبل نبوده به وجود می‌آورد. خداوند متعال می‌فرماید: «َيَمْحُو اللَّهُ مَا يشَاءُ وَ يثْبِتُ»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30614/1/156 ر.ک: همان، ص156]</ref>. | ||
اعتقاد به بداء، مفهوم دعا را معنا می‌بخشد و مفهوم تغییر قضا با صله ارحام، زیارت حضرت سیدالشهدا(ع)، پرداخت صدقه و... را توجیه و تفسیر می‌کند که مرحوم مؤلف با ذکر احادیثی به بررسی اجمالی آنها پرداخته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/214/142 ر.ک: گندمی، حمید سلیم، ص142]</ref>. | اعتقاد به بداء، مفهوم دعا را معنا می‌بخشد و مفهوم تغییر قضا با صله ارحام، زیارت حضرت سیدالشهدا(ع)، پرداخت صدقه و... را توجیه و تفسیر می‌کند که مرحوم مؤلف با ذکر احادیثی به بررسی اجمالی آنها پرداخته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/214/142 ر.ک: گندمی، حمید سلیم، ص142]</ref>. | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
# در پردازش مطالب ذیل هر موضوع، توجه محوری به آیات و روایات بوده و در اکثر موارد به آنها استناد و استشهاد شده است. | # در پردازش مطالب ذیل هر موضوع، توجه محوری به آیات و روایات بوده و در اکثر موارد به آنها استناد و استشهاد شده است. | ||
# در بیشتر موضوعات و مباحث مطرح‌شده، توجه اصلی و تأکید به بحث خطاب عام و خطاب خاص قرآن شده است. توجه به این نکته، بسیاری از مشکلات و تعارض‌ها در حوزه علوم قرآنی را حل می‌کند. | # در بیشتر موضوعات و مباحث مطرح‌شده، توجه اصلی و تأکید به بحث خطاب عام و خطاب خاص قرآن شده است. توجه به این نکته، بسیاری از مشکلات و تعارض‌ها در حوزه علوم قرآنی را حل می‌کند. | ||
# آنچه که در ذیل هر موضوع، بحث و گفتگو شده، مباحث و نکات اصلی موضوع است و از تطویل و تفصیل زائد پرهیز شده است؛ لذا می‌توان به‌عنوان سرآغاز و مفتاح در تحقیقات قرآنی، از آن بهره گرفت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30614/1/127 ر.ک: همان، ص128-127]</ref>. | # آنچه که در ذیل هر موضوع، بحث و گفتگو شده، مباحث و نکات اصلی موضوع است و از تطویل و تفصیل زائد پرهیز شده است؛ لذا می‌توان به‌عنوان سرآغاز و مفتاح در تحقیقات قرآنی، از آن بهره گرفت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30614/1/127 ر.ک: همان، ص128-127]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||