الموسوعة الجامعة لمصطلحات الفكر العربي و الإسلامي (تحليل و نقد): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - '| تعداد جلد =2 | کد پدیدآور =' به '| تعداد جلد =2 | کتابخانۀ دیجیتال نور = | کد پدیدآور = ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =2 | | تعداد جلد =2 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
نسخهٔ ۳ دسامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۰:۴۰
| الموسوعة الجامعة لمصطلحات الفکر العربي و الإسلامي (تحلیل و نقد) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | دغیم، سمیح (نویسنده) جهامی، جیرار (نویسنده) |
| ناشر | مکتبة لبنان ناشرون |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 2006 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | دایرةالمعارفها و واژهنامههای عربی زبان عربی - اصطلاح‌ها و تعبیرها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | PJA 2007 /ج9م9 |
الموسوعة الجامعة لمصطلحات الفكر العربي و الإسلامي (تحليل و نقد)، تأليف جيرار جهامى و سميح دغيم، از جمله اصطلاح‌نامه‌هايى است كه در آن الفاظ و اصطلاحات علوم مختلف اسلامى از منابع مختلف گردآورى و در بخش‌هايى تحليل و نقد شده است.
ساختار
كتاب، مشتمل بر مقدمه، متن اثر و يك بخش الحاقى است. در مقدمه كتاب كلياتى درباره كتاب و شيوه نگارش آن بيان شده است. اصطلاحات به ترتيب حروف الفبا بر اساس لفظ كلمه (نه ريشه كلمه) تنظيم شده است. در انتهاى كتاب نيز بخشى الحاقى آمده كه مشتمل بر دو بخش است: 1. اديان، فرق و مذاهب؛ 2. فلسفه غرب و انديشه‌هاى جديد آن.
گزارش محتوا
اين موسوعه در طول پانزده سال با هدف نگارش فرهنگى جامع در تمامى علوم و فنون اسلامى و عربى قديم و جديد تهيه شده است.[۱]
نويسندگان در مقدمه، منظور از اصطلاحات در علوم مختلف را در پنج بخش اصول لغوى، علوم اسلامى، علوم فلسفى، تفكر جديد و معاصر و تفكر انتقادى معاصر شرح و توضيح داده‌اند.[۲]
درباره شيوه تحقيقى كتاب به چند نكته اشاره مى‌شود:
- تنظيم مضامين مصطلحات بر اساس يازده موضوع: لغت، اصول فقه، علم كلام، تصوف، فلسفه، منطق، علوم اجتماعى و سياسى، علوم، تاريخ، تفكر جديد و معاصر و تفكر انتقادى؛
- در صورت نبود منبع در دست خواننده، تعريف اصطلاحات به‌تنهايى كامل هستند؛
- برخى تعريفات به جهت منع از تطويل كلام به‌قدر مفيد ذكر شده است؛
- درباره هر اصطلاحى، بارزترين اصطلاحات فرعى ذكر شده است. ابتدا اصطلاح اصلى ذكر شده و سپس سلسله‌وار فروع آن به‌صورت الفبايى ذكر شده است؛
- با توجه به فراوانى ماده اصطلاحات در موسوعات مختلف، به نقل اصطلاح اساسى و موجد هر علم اكتفا شده است؛
- در ذكر لفظ به مفرد آن بسنده شده و صيغه‌هاى تثنيه و جمع ذكر نشده، مگر در صورت ضرورت كه يك اصطلاح با معناى مورد نظر، در قالب دو صيغه تثنيه و جمع وارد شده باشد.[۳]
- در انتهاى تعريف هر اصطلاحى به اسم مؤلف و كتاب به‌صورت رمزى و به شماره صفحه و سطر اشاره شده است؛
- در نگارش كتاب، رعايت امانت در شيوه نگارش مؤلفين شده و در متن آنها جز در موارد نادرى (براى اصلاح) تصرف نشده است.[۴]
از جمله ويژگى‌هاى قابل توجه اين فرهنگ اين است كه تنها به گردآورى مطالب بسنده نشده و تحليل و نقد مطالب نيز به‌صورت جداگانه تحت عنوان «تعليق» ذكر شده است؛ به‌عنوان مثال، در رابطه با اصطلاح «حجابة» و پرده‌دارى توضيحى از مقدمه ابن خلدون ارائه شده كه آن را لقب صاحب‌منصبانى دانسته كه در دولت اموى و عباسى حجاب و واسطه بين سلطان و عامه مردم بوده و ارتباط مردم با سلطان را در زمان‌هاى خاصى تنظيم مى‌كرده‌اند. در تعليقه‌اى كه بر اين مطلب آمده چنين مى‌خوانيم: منصب سياسى‌اى كه ابن خلدون در مقدمه‌اش ذكر كرده و ادعا كرده كه حاجب در مدت زمان خاصى متولى آن بوده، امروزه معادل رئيس الوزراء است؛ چراكه پرده‌دارى، منصبى بوده كه واسطه بودن بين سلطان و مردم را فراهم مى‌كرده و بين خود او و سلطان واسطه ديگرى نبوده است. همچنين اين منصب سياسى از زمان حكومت اموى در ملت اسلامى ايجاد شده و پيش از آن كه خلافت دينى به پادشاهى تبديل شود، وجود نداشته است.[۵]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در ابتداى كتاب و فهارس آيات قرآنى، اعلام، اصطلاحات عربى - فرانسوى - انگليسى، مصادر و مراجع، رموز به‌كاررفته براى كتب و مؤلفين و اصطلاحات در انتهاى كتاب ذكر شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.