نزهة الناظر و تنبيه الخاطر

نزهة الناظر و تنبیه الخاطر
پدیدآوران	مدرسه الامام المهدی علیه‌السلام (محقق) طبیب‌پور، جلال (اهتمام) حلوانی، حسین بن محمد (نویسنده) ابن طاووس، علی بن موسی (نویسنده) موحد ابطحی اصفهانی، محمدباقر (محقق)
عنوان‌های دیگر	غیاث سلطان الوری لسکان الثری. برگزیده قبس من کتاب غیاث سلطان الوری لسکان الثری علی ترتیبنا للسید السند السعید رضی‌الدین ابی‌القاسم علی بن موسی بن جعفر بن طاووس الحسنی(قدس‌سره)
ناشر	مدرسة الإمام المهدي (علیه‌السلام‏)
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1408 ق
چاپ	1
موضوع	احادیث شیعه - قرن 5ق. احادیث شیعه - قرن 7ق. چهارده معصوم چهارده معصوم - کلمات قصار
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏130‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏8‎‏ن‎‏4‎‏ ‎‏1367

نزهة الناظر و تنبيه الخاطر، تأليف حسين بن محمد بن حسن بن نصر حلوانى، به زبان عربى است و توسط سيد محمدباقرموحد ابطحى مورد تحقيق قرار گرفته است. اين كتاب حاوى مجموعه‌اى از سخنان حكمت‌آميز پيامبر(ص) و ائمه معصومين(ع) در موضوعات گوناگون است.

ساختار

كتاب، مشتمل بر يك مقدمه، سيزده فصل و يك خاتمه است. نویسنده، به جهت اينكه كتاب از اختصار خارج نشود، اسناد روايات را حذف كرده است.

گزارش محتوا

اگر چه هدف نویسنده گردآورى روايات ائمه(ع) بوده است، اما به تعبير وى كلام رسول‌الله(ص) اصل و كلام ائمه(ع) فرع بوده و آن حضرت شهر علم و ائمه(ع) ابواب آن هستند، لذا بيش از صد حديث از سخنان درربار پيامبر(ص) را بر سخنان آن بزرگواران مقدم نموده است.

در ادامه، كلمات ائمه(ع)، به ترتيب، در بخش‌هاى مجزا ذكر شده است. بيشترين تعداد احاديث به امام على(ع) با 67 و امام صادق(ع) با 71 حديث اختصاص دارد. روايات نقل شده از ساير ائمه(ع) در حدود 30 حديث است. از حضرت حجت(عج) تنها يك روايت مفصل ذكر شده است. اين روايت را شيخ صدوق در «كمال‌الدين» به سه طريق كه دو طريق آن به ابونعيم انصارى زيدى و طريق سوم به ابوجعفر محمد بن على منقذى حسينى ختم مى‌شود، نقل كرده است.

نمونه‌هايى از احاديث مذكور در كتاب:

1. قال رسول‌الله(ص): ليس بمؤمن من بات شبعان ريان و جاره جائع ظمآن.
2. قال على(ع): اكثر مصارع العقول تحت بروق الاطماع.
3. قال الحسن(ع): النعمة محنة فان شكرت كانت كنزا و ان كفرت صارت نقمة.
4. قال الحسين(ع): لولا ثلاثة ما وضع ابن آدم رأسه لشىء الفقر و المرض و الموت.
5. قال السجاد(ع): اعظم الناس خطرا من لم ير الدنيا خطرا لنفسه.
6. قال الباقر(ع): معالجة الموجود افضل من انتظار المفقود.
7. قال الصادق(ع): اطلبوا العلم و لو بخوض اللجج و شق المهج.
8. قال الكاظم(ع): من تكلف ما ليس من عمله ضاع عمله و خاب امله.
9. قال الرضا(ع): الناس ضربان بالغ لا يكتفى و طالب لا يجد.
10. قال الجواد(ع): القصد الى الله تعالى بالقلوب ابلغ من اتعاب الجوارح بالاعمال.
11. قال الهادى(ع): من لم يحسن ان يمنع لم يحسن ان يعطى.
12. قال العسكرى(ع): اولى الناس بالمحبة من املوه.
13. قال الحجة(ع): كان على بن الحسين، زين‌العابدين(ع)، يقول فى سجوده فى هذا الموضع-و اشار بيده الى الحجر تحت الميزاب-: «عبيدك بفنائك، فقيرك بفنائك، مسكينك بفنائك[سائلك بفنائك]، يسألك ما لا يقدر عليه غيرك».

وضعيت كتاب

محقق كتاب، در پاورقى، اختلاف نسخ، منابع روايات و اختلاف عبارات و نيز توضيح برخى لغات را ذكر كرده است. وى، نسخ مورد استفاده در تصحيح كتاب را به رمز ذكر كرده، اما هيچ توضيحى درباره اين رموز نداده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.