زبدة الأصول (شيخ بهايي)

زبدة الأصول (شیخ بهایی، محمد بن حسین)
پدیدآوران	شیخ بهایی، محمد بن حسین (نویسنده) کریم، فارس حسون (محقق)
ناشر	مرصاد
مکان نشر	قم - ایران
سال نشر	1423 ق
چاپ	1
شابک	‎964-90627-9-3
موضوع	اصول فقه شیعه ‏-‏ قرن 11ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏158‎‏/‎‏87‎‏ ‎‏/‎‏ش‎‏9‎‏ز‎‏2‎‏ ‎‏1381

زبدة الأصول اثر شيخ بهايى، شامل كتاب زبده الاصول و حاشيه بر آن است. اين اثر به نظر مؤلف متنى است بدون حشو و زوايد و اطاله كلام و متضمن خلاصه‌اى از علم اصول است و لذا آن را «زبده» ناميده است..

ساختار

كتاب از پنج بخش كلى با عنوان منهج تشكيل شده است كه هر منهج نيز مشتمل بر فصولى است.

گزارش محتوا

منهج اول:

مقدمات در ابتداى كتاب، شامل سه مطلب است، مطلب اول احوال و مبادى منطقى و در نه فصل از جمله فصولى در تعريف علم اصول، در جزيى و كلى و نيز در ذاتى و عرضى و در احكام قضايا و قياس استثنائى مى‌باشد.

مطلب دوم در مبادى لغوى در شش فصل تنظيم شده است كه احوال معنا، اشتراك و ترادف، حقيقت و مجاز و مشتق از آن جمله است.

مطلب سوم در مبادى احكام بوده و شامل فصول و مسائل متعدد از قبيل حد حكم، حسن و قبح، حد واجب، واجب كفايى و مخير، صحيح، باطل و مباح مى‌باشد.

منهج دوم:

با عنوان ادله شرعيه شامل چهار مطلب است: كتاب، سنت، اجماع و استصحاب. برخى از عناوين فصول اين بخش عبارتند از:

فصلى در تواتر قرآن، تعبدبه آن، خبر واحد، در تزكيه راوى، و سرانجام تذنيب در قياس.

منهج سوم:

اين بخش از كتاب با عنوان مشتركات كتاب و سنت در هفت مطلب آمده است: مطلب اول در امر و نهى و شامل فصل مره و تكرار، وفور و تراخى

مطلب دوم در عام و خاص و شامل چهارده فصل از جمله تخصيص و اقسام آن، تخصيص كتاب و سنت، تنافى عام و خاص و استثناء

چهار مطلب بعدى، مطلق و مقيد، مجمل و مبين، ظاهر و مأول، منطوق و مفهوم است و مطلب آخر در سنخ مى‌باشد.

منهج چهارم:

در اجتهاد و تقليد و در چهار فصل اجتهاد نبى، تصويب و تخطئه و تقليد در اصول دين تدوين است.

منهج پنجم:

آخرين منهج كتاب در ترجيحات است و ترجيح به متن و مدلول را مورد واكاوى قرار داده است

وضعيت كتاب

فهارس آيات، احاديث، آثار و اقوال، اعلام، فرق و طوائف و مذاهب، امكنه، بقاع و بلدان، مصادر تحقيق و موضوعات در انتهاى اثر آمده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب

وابسته‌ها

زبدة الأصول مع حواشي المصنف علیها