آداب الصلوة (آداب نماز، جلد 48 موسوعه)

آداب الصلوة (آداب نماز)
پدیدآوران	موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) - دفتر قم (محقق) خ‍م‍ی‍ن‍ی‌، روح‌الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران (نویسنده)
عنوان‌های دیگر	آداب نماز
ناشر	موسسه تنظيم و نشر آثار امام خمینی(س)
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1392 ش
چاپ	21
شابک	‎978-964-335-000-0
موضوع	نماز
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏‎‏BP‎‏ ‎‏186‎‏/‎‏2‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏8‎‏آ‎‏4‎‏ ‎‏1392*

آداب الصلوة (آداب نماز)، از آثار اخلاقى و عرفانى امام خمینى(ره) برای عموم مردم است كه نویسنده، تأليف آن را بعد از نگارش «سرّ الصلوة» كه آن را برای خواصّ و نخبگان نوشته بود، در تاريخ روز شنبه دوم ربيع‌الثانى 1361ق، مطابق با 29 فروردين 1321ش، به پایان برده است. نسخه حاضر، ویرايش دوم و چاپ بيست و یکم اثر مذكور است كه در سال 1392ش، جزو مجموعه «موسوعة الإمام الخمیني» با تصحيح و اهتمام مؤسّسه تنظيم و نشر آثار امام خمینى منتشر شده و جلد 48 آن را تشكيل داده است.

درباره چاپ جديد حاضر، گفتنى است:

1. مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمینى(س) دفتر قم در مقدمه‌اش چند مطلب را يادآور شده است:

   «الف)- اسرار و آداب باطنى نماز همواره مورد توجه عالمان ربانى بوده و تصانيف متعددى در بيان آن به نگارش درآمده است. کتاب‌هاى شهيد ثانى، قاضى سعيد قمى، آقا نجفى اصفهانى، آقامیرزا جواد ملكى تبريزى نمونه‌هایى از آن جمله‌اند.

   ب)- امام خمینى(س) نيز از این منظر، توجه و اهتمام فراوانى به نماز داشته و یک بار کتاب شريف «سرّ الصلوة» را برای تبيين كيفيت معراج عارفان كامل و سلوك معنوى عرفا تحرير نموده و بار ديگر کتاب حاضر را برای عموم مردم كه در صدد بهره بردن از نماز و آداب قلبى آن هستند تا قدم در مسير عروج ملكوتى نهند، نگاشته‌اند...

   ج)- کتاب «آداب الصلوة» شرح و تفسير آداب الصلوة حضرت امام خمینى با عنوان «پرواز در ملكوت»، در دو جلد و همراه با مباحثى برگرفته از «أسرار الصلوة» شهيد ثانى، «أسرار الصلوة» قاضى سعيد و «أسرار الصلوة» میرزا جواد ملكى تبريزى، به كوشش مرحوم آيت‌اللَّه سيد‌‎احمد فهرى، توسط انتشارات «نهضت زنان مسلمان» و سپس انتشارات «فيض كاشانى» در 593 صفحه در قطع وزيرى به چاپ رسيد. مرحوم فهرى در چاپ‌هاى پس از انقلاب يادآور شده كه «آداب الصلوة» امام خمینى در ضمن کتاب «پرواز در ملكوت» بدون ذكر صريح نام ايشان - به علت انتشار آن در دوران رژيم طاغوت - با توضيحات و تصرفاتى آورده شده و در آن با عنوان «استاد الهى ما» به مؤلف اشاره شده است؛ ولى در چاپ دوم كه مصادف با پيروزى انقلاب اسلامى انجام گرفته نام امام صريحاً آورده شده و تقريباً تمام کتاب ايشان نيز در دو جلد «پرواز در ملكوت» گنجانده شده بود. انتشارات ناصر و پيام آزادى تهران نيز در سال 1368ش این کتاب را در 424 صفحه و انتشارات دارالکتاب قم در سال 1363ش کتاب را در دو جلد منتشر كردند.

   د)- سرانجام مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمینى(س) در سال 1370ش، کتاب را با عنوان «آداب الصلوة، آداب نماز» با كيفيتى متفاوت و در قطع وزيرى منتشر كرد. در آغاز چاپ مؤسسه، دو هديه‌نامه از سوى امام به فرزندش مرحوم حاج سيد‌‎احمد آقا خمینى و عروسش خانم دكتر فاطمه طباطبائى درج شده است...

   ه)- در چاپ مؤسسه، تعداد هزار نسخه از کتاب به‌همراه دست‌خط امام در 727 صفحه انتشار يافت تا مورد استفاده کتابخانه‌ها و افراد علاقه‌مند به آثار خطى قرار گيرد...».

2. ناشر برای تصحيح اثر حاضر، افزون بر قرآن كريم از منابع مهمّ و متعددى (127 کتاب به زبان عربى و فارسی) استفاده كرده.و همچنين فهارس فنى (آيات، روايات، اسامى معصومین، اعلام، كتب و اشعار) و فهرست منابع و فهرست تفصيلى مطالب را در پایان کتاب آورده است.
3. ناشر برای تفكیک بين توضيحات نویسنده و افزوده‌هاى خودش، مطالب نویسنده در پاورقى‌ها را با علامت ستاره (*) مشخص كرده و در پایان هر پاورقى هم چنين آورده است: [منه عفي عنه] (به‌طور مثال توضيح معناى سُمعه: ر.ک: همان، ص257 پاورقى ستاره‌دار بعد از پاورقى 3) و افزوده‌هاى ناشر را با اعداد مشخص كرده، ولیکن ناشر (مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمینى) خواسته همین مطلب را ذكر كند، ولى اين‌گونه نارسا و كژتاب بيان كرده است: «در پاورقى این چاپ توضيحاتى ذكر شده و علاوه بر ترجمه جملات عربى متن، منابع اقوال و احاديث و نيز همه حواشى - به‌جز معدودى از آنها كه امام خود مرقوم فرموده - با علامت ستاره مشخص شده است».
4. دانستنى است كه نویسنده در پایان کتاب چنين نوشته است: «تا اينجا به تقدير الهى - جلّ و علا - كلام ما ختم شد؛ حامِداً شاكِراً على نَعمائِهِ، مُصلّياً عَلَى محمّدٍ وآلِهِ الطاهرين. به تاريخ روز دوشنبه، دوم ربيع‌الثانى هزار و سيصد و شصت و یک (1361) قمرى».ناشر نيز چنين افزوده است: مطابق با 30 فروردين 1321ش (همان، ص469، پاورقى 2). گفتنى است كه در اينجا دو اشكال وجود دارد: یکى اينكه دوم ربيع‌الثانى هزار و سيصد و شصت و یک (1361) قمرى، مصادف با روز دوشنبه نيست و شنبه، صحيح است. دوم اينكه این روز مطابق با 29 فروردين است نه سى‌ام (بر اساس برنامه تبديل تقویم مركز تقویم مؤسسه ژئوفيزیک دانشگاه تهران). به نظر مى‌رسد در صورتى كه اشتباه تايپى رخ نداده و نسخه چاپى حاضر، مطابق با دست‌نوشته مؤلف عالى‌قدر باشد، تعبير «دوشنبه» سهو القلم ايشان است و درهرحال، ناشر محترم نيز در تبديل تاريخ گرفتار اشتباه شده است.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن کتاب.
2. برنامه تبديل تقویم‌ها در پايگاه اطلاع‌رسانى مركز تقویم مؤسسه ژئوفيزیک دانشگاه تهران (رؤيت‌شده در تاريخ دهم دى 1394ش)، به آدرس اينترنتى ذيل:

http://calendar.ut.ac.ir/Fa/Software/CalConv.asp

وابسته‌ها

سر الصلاة (معراج السالکین و صلاة العارفین)

سرّ الصلوة

آداب الصلوة (آداب نماز)