۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
لینک درون متنی
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
(لینک درون متنی) |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''''نهاية الأقدام في علم الكلام'''''، تألیف [[شهرستانی، محمد بن عبدالکریم|ابوالفتح محمد بن عبدالكريم شهرستانى]]، كتابى كلامى در مورد بعضى از مسائل اصول دين؛ همچون توحيد نبوت و عصمت، در قرن ششم، به زبان عربى نگاشته شده است. | |||
از جمله كتبى است كه بسيارى از اهل علم، حواشى كتب شان را از اين كتاب أخذ كرده‌اند. | از جمله كتبى است كه بسيارى از اهل علم، حواشى كتب شان را از اين كتاب أخذ كرده‌اند. | ||
تعليق، تخريج و توثيق اين كتاب به همراه ضبط نص و اصلاح آن توسط آقاى احمد فريد مزيدى انجام گرفته است. اين كتاب قبل از اين در اروپا و سپس در مصر چاپ شده است. | تعليق، تخريج و توثيق اين كتاب به همراه ضبط نص و اصلاح آن توسط آقاى [[مزیدی، احمد فرید|احمد فريد مزيدى]] انجام گرفته است. اين كتاب قبل از اين در اروپا و سپس در مصر چاپ شده است. | ||
== ساختار و گزارش محتوا == | == ساختار و گزارش محتوا == | ||
كتاب حاضر با مقدمه‌اى از آقاى احمد فريدى در جامعه الازهر قاهره آغاز گرديده، سپس ترجمه‌اى از مؤلف و بعد از آن اصل كتاب شروع شده است. سبک نگارش اين كتاب چنين است كه با آوردن اقوال مختلف و سپس رد يا تاييد آن قول، با استفاده از برهان به شرح و توضيح مطالب خويش پرداخته است. اين كتاب داراى 20 عنوان كه از آن به قاعده تعبير كرده است، تشكيل يافته است. قاعده اول درباره حدوث عالم و بيان استحاله حوادثى كه اولى براى آنها نيست و همچنين استحاله وجود اجسامى كه تناهى مكانى ندارند، مى‌باشد. در ابواب بعدى اين كتاب مباحثى در توحيد و ابطال مذهب تعطيل و بحثى پيرامون احوال مطرح شده است. منظور از حال، طبق گفته مؤلف چيزى نيست كه برايش بتوان تعريف حقيقى ذكر كرد، بلكه ضابطه‌اى براى تقسيم دارد كه آن را به ما يعلل و ما لايعلل تقسيم مى‌كند، و منظور از ما يعلل احكامى است كه براى معانى كه قائم به ذات هستند و ما لايعلل، صفاتى هستند كه احكام براى آن معانى واقع نمى‌شوند. | كتاب حاضر با مقدمه‌اى از آقاى [[مزیدی، احمد فرید|احمد فريدى]] در جامعه الازهر قاهره آغاز گرديده، سپس ترجمه‌اى از مؤلف و بعد از آن اصل كتاب شروع شده است. | ||
سبک نگارش اين كتاب چنين است كه با آوردن اقوال مختلف و سپس رد يا تاييد آن قول، با استفاده از برهان به شرح و توضيح مطالب خويش پرداخته است. اين كتاب داراى 20 عنوان كه از آن به قاعده تعبير كرده است، تشكيل يافته است. | |||
قاعده اول درباره حدوث عالم و بيان استحاله حوادثى كه اولى براى آنها نيست و همچنين استحاله وجود اجسامى كه تناهى مكانى ندارند، مى‌باشد. | |||
در ابواب بعدى اين كتاب مباحثى در توحيد و ابطال مذهب تعطيل و بحثى پيرامون احوال مطرح شده است. منظور از حال، طبق گفته مؤلف چيزى نيست كه برايش بتوان تعريف حقيقى ذكر كرد، بلكه ضابطه‌اى براى تقسيم دارد كه آن را به ما يعلل و ما لايعلل تقسيم مى‌كند، و منظور از ما يعلل احكامى است كه براى معانى كه قائم به ذات هستند و ما لايعلل، صفاتى هستند كه احكام براى آن معانى واقع نمى‌شوند. | |||
از مباحث فلسفى چون معدوم و اين كه آيا معدوم شئ است يا نه و در هيولا و رد بر كسانى كه هيولا را بدون صورت وجود اثبات كرده‌اند و همچنين در علم و اراده ازلى الهى بحث شده است. از حقيقت كلام انسانى و نطق نفسانى سخن به ميان آمده است. چون نویسنده اين كتاب از اهل تسنن مى‌باشد، طبق قاعده آنان از ادله عقلى و نقلى در مورد رؤيت خدا، بابى را آورده كه بيشتر اشاره به اثبات رؤيت روى داستان حضرت موسى(ع) است كه مى‌فرمود: "رب أرنى أنظر إليك". | از مباحث فلسفى چون معدوم و اين كه آيا معدوم شئ است يا نه و در هيولا و رد بر كسانى كه هيولا را بدون صورت وجود اثبات كرده‌اند و همچنين در علم و اراده ازلى الهى بحث شده است. از حقيقت كلام انسانى و نطق نفسانى سخن به ميان آمده است. چون نویسنده اين كتاب از اهل تسنن مى‌باشد، طبق قاعده آنان از ادله عقلى و نقلى در مورد رؤيت خدا، بابى را آورده كه بيشتر اشاره به اثبات رؤيت روى داستان حضرت موسى(ع) است كه مى‌فرمود: "رب أرنى أنظر إليك". | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۶: | ||
قاعده نوزدهم كتاب در اثبات نبوت و تحقيق معجزات و وجوب عصمت انبياء مى‌باشد و قاعده آخر خاص اثبات نبوت پيامبر اسلام مى‌باشد. | قاعده نوزدهم كتاب در اثبات نبوت و تحقيق معجزات و وجوب عصمت انبياء مى‌باشد و قاعده آخر خاص اثبات نبوت پيامبر اسلام مى‌باشد. | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||