۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[صدرایی خویی، علی]] ( | [[صدرایی خویی، علی]] (نویسنده) | ||
[[حسینی اشکوری، صادق]] (مصحح) | [[حسینی اشکوری، صادق]] (مصحح) | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب با دو مقدمه از آقاى [[مهریزی، مهدی|مهدى مهريزى]] و | كتاب با دو مقدمه از آقاى [[مهریزی، مهدی|مهدى مهريزى]] و نویسنده آغاز شده است. | ||
در اين پژوهش، بيش از نهصد عالم، به عنوان: مدرس، كاتب، مصحح، اجازه دهنده و اجازه گيرنده «الكافى»، به همراه بيش از 1600 نسخه خطى از آن، در دو بخش معرفى شده‌اند<ref>پيشگفتار، ص14</ref> | در اين پژوهش، بيش از نهصد عالم، به عنوان: مدرس، كاتب، مصحح، اجازه دهنده و اجازه گيرنده «الكافى»، به همراه بيش از 1600 نسخه خطى از آن، در دو بخش معرفى شده‌اند<ref>پيشگفتار، ص14</ref> | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
در مقدمه آقاى مهريزى، ضمن بيان اهميت و جايگاه كتاب «الكافى»، به اقدامات انجام گرفته در همايش «گراميداشت بزرگان و عالمان رى» با اختصاص به بزرگداشت ثقه الاسلام كلينى اشاره شده است<ref>همان</ref> | در مقدمه آقاى مهريزى، ضمن بيان اهميت و جايگاه كتاب «الكافى»، به اقدامات انجام گرفته در همايش «گراميداشت بزرگان و عالمان رى» با اختصاص به بزرگداشت ثقه الاسلام كلينى اشاره شده است<ref>همان</ref> | ||
در مقدمه | در مقدمه نویسنده نيز به اهميت و جايگاه كتاب الكافى پرداخته شده است<ref>مقدمه مؤلف، ص11</ref> | ||
بخش اول كتاب به معرفى دانشمندانى اختصاص دارد كه عمر خود را صرف كافى‌پژوهى نموده‌اند. اطلاعات درج شده در اين بخش، از فهرست‌نامه‌هاى نسخ خطى، استخراج شده و سامان يافته‌اند. اطلاعاتى از نسخه‌هاى «الكافى» كه در اين پژوهش، مورد توجه و بررسى قرار گرفته‌اند، عبارتند از: اجازات، نشان‌هاى سَماع و اِنهاء، ترقيمه‌ها و يادداشت‌هاى حاشيه نسخه‌ها<ref>متن كتاب، ص17</ref> | بخش اول كتاب به معرفى دانشمندانى اختصاص دارد كه عمر خود را صرف كافى‌پژوهى نموده‌اند. اطلاعات درج شده در اين بخش، از فهرست‌نامه‌هاى نسخ خطى، استخراج شده و سامان يافته‌اند. اطلاعاتى از نسخه‌هاى «الكافى» كه در اين پژوهش، مورد توجه و بررسى قرار گرفته‌اند، عبارتند از: اجازات، نشان‌هاى سَماع و اِنهاء، ترقيمه‌ها و يادداشت‌هاى حاشيه نسخه‌ها<ref>متن كتاب، ص17</ref> | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
در اين بخش، اسامى كافى‌پژوهان، به ترتيب الفبايى، ذكر و در ذيل هر نام، به پژوهشى كه درباره «الكافى» انجام داده‌اند، اشاره شده است<ref>همان</ref> | در اين بخش، اسامى كافى‌پژوهان، به ترتيب الفبايى، ذكر و در ذيل هر نام، به پژوهشى كه درباره «الكافى» انجام داده‌اند، اشاره شده است<ref>همان</ref> | ||
قبل از شروع به ذكر نام دانشمندان، | قبل از شروع به ذكر نام دانشمندان، نویسنده توضيحاتى را درباره چند اصطلاح علمى، كه در اين بخش به وفور از آن‌ها ياد شده، ضرورى دانسته است. لذا به درج توضيحاتى درباره اجازات؛ نشان‌هاى سَماع، إنهاء، بلاغ، مقابله و قرائت موجود در نسخه‌ها، ترقيمه نسخه‌ها، كيفيت تصحيح در نسخه‌هاى خطى و رموز استفاده شده در حاشيه‌هاى «الكافى» پرداخته است<ref>همان</ref> | ||
بخش دوم، به معرفى نسخه‌هاى خطى كتاب «الكافى» اختصاص يافته است. در اين بخش، 1608 نسخه خطى از كتاب كافى معرفى شده است. از اين تعداد، 1100 نسخه در فهرستگان نسخه‌هاى خطى معرفى شده بود و | بخش دوم، به معرفى نسخه‌هاى خطى كتاب «الكافى» اختصاص يافته است. در اين بخش، 1608 نسخه خطى از كتاب كافى معرفى شده است. از اين تعداد، 1100 نسخه در فهرستگان نسخه‌هاى خطى معرفى شده بود و نویسنده پس از آن، تعداد ديگرى بر آن‌ها افزوده است. سيد صادق حسينى اشكورى نيز با تفحص در فهارس نسخ خطى داخل و خارج ايران، تعداد 426 نسخه از كافى شناسايى كرده كه تعدادى از آن، با يافته‌هاى نویسنده مشترك بوده است و در نهايت، پس از جرح و تعديل و حذف مشتركات، تعداد نسخه‌هاى كافى كه تاكنون شناسايى و معرفى گرديده، به 1608 عدد بالغ گرديده است<ref>همان، ص347</ref> | ||
معرفى نسخه‌هاى شناخته شده از كافى در اين بخش، به ترتيب تاريخ كتابت صورت گرفته و در معرفى هر نسخه، اين اطلاعات ذكر شده است: | معرفى نسخه‌هاى شناخته شده از كافى در اين بخش، به ترتيب تاريخ كتابت صورت گرفته و در معرفى هر نسخه، اين اطلاعات ذكر شده است: | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
1-نام كشور، شهر و كتابخانه‌اى كه نسخه در آن قرار دارد؛ 2- شماره نسخه؛ 3- مباحث (قسمت‌هايى از كافى كه نسخه دربر دارد). شايان ذكر است اغلب نسخه‌هايى كه بخشى از كافى را دربر داشته و نسخه‌هايى كه تمامى اين كتاب را دارا باشند، بسيار اندك هستند؛ 4- نوع خط نسخه؛ 5- نام كاتب؛ 6- تاريخ كتابت؛ 7- نشان‌هاى بلاغ و تصحيح؛ 8- نام مقابله كنندگان نسخه؛ 9- تعداد برگ‌هاى نسخه؛ 10- مأخذى كه اطلاعات نسخه از آن اخذ شده است<ref>همان، ص 347-348</ref> | 1-نام كشور، شهر و كتابخانه‌اى كه نسخه در آن قرار دارد؛ 2- شماره نسخه؛ 3- مباحث (قسمت‌هايى از كافى كه نسخه دربر دارد). شايان ذكر است اغلب نسخه‌هايى كه بخشى از كافى را دربر داشته و نسخه‌هايى كه تمامى اين كتاب را دارا باشند، بسيار اندك هستند؛ 4- نوع خط نسخه؛ 5- نام كاتب؛ 6- تاريخ كتابت؛ 7- نشان‌هاى بلاغ و تصحيح؛ 8- نام مقابله كنندگان نسخه؛ 9- تعداد برگ‌هاى نسخه؛ 10- مأخذى كه اطلاعات نسخه از آن اخذ شده است<ref>همان، ص 347-348</ref> | ||
چنانچه ذكر گرديد، در اين بخش 1608 نسخه از كافى معرفى شده است. | چنانچه ذكر گرديد، در اين بخش 1608 نسخه از كافى معرفى شده است. نویسنده خلاصه نسخه‌هاى مربوط به سده‌ها و تعداد هر كدام كه از اين بخش استخراج شده را ذكر كرده كه عبارت است از: سال 600 تا 900ق: 13 نسخه؛ سال 900 تا 1000ق: 64 نسخه؛ نسخه‌هاى بدون تاريخ (كه فهرست‌نگاران تاريخ تحرير آن‌ها را قرن دهم حدس زده‌اند):28 نسخه؛ سال 1000 تا 1049ق: 131 نسخه؛ سال 1050 تا 1099ق: 652 نسخه؛ نسخه‌هاى بدون تاريخ (كه فهرست‌نگاران تاريخ تحرير آن‌ها را قرن يازدهم حدس زده‌اند): 252 نسخه؛ سال 1100 تا 1135ق: 124نسخه؛ سال 1136 تا 1199ق: 113 نسخه؛ سال 1200 تا 1299ق: 39 نسخه؛ سال 1300 تا 1399ق: 7 نسخه؛ بدون تاريخ (نسخه‌هايى كه فاقد تاريخ كتابت هستند و فهرست‌نگاران تاريخ تقريبى براى آن‌ها ذكر نكرده‌اند): 186 نسخه<ref>همان، ص348</ref> | ||
به نظر | به نظر نویسنده با تأمل و دقت نظر در آمار فوق، مشخص مى‌شود كه بيشترين نسخه از كافى در دوره صفوى كتاب شده است. زيرا شروع حاكميت شاهان صفوى از سال 907ق و پايان آن در سال 1135ق اتفاق افتاده و در اين دوره، 1165 نسخه از كافى (بيش از دو سوم نسخه‌هاى شناسايى شده از اين كتاب) تحرير و كتابت شده است<ref>همان، ص349</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و مصادر مورد استفاده | فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و مصادر مورد استفاده نویسنده، به همراه فهرست تصاوير نسخ در انتهاى كتاب آمده است. | ||
پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع اختصاص يافته است. | پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع اختصاص يافته است. | ||