بلادی بوشهری، عبدالله

بلادی بوشهری، عبدالله

نام	بلادی بوشهری، عبدالله
نام های دیگر	آي‍ت‌ ال‍ل‍ه‌ ب‍لادي‌ ب‍وش‍ه‍ري‌ ب‍وش‍ه‍ري‌ ب‍لادي‌، ع‍ب‍د ال‍ل‍ه‌
نام پدر
متولد	1352ش / 1291ق
محل تولد
رحلت	1331ش / 1372ق
اساتید
برخی آثار
کد مولف	AUTHORCODE09551AUTHORCODE

سید عبدالله بلادی بوشهری (1291-1372ق)، از مجتهدان تأثیرگذار در مشروطه‎خواهی جنوب ایران (بوشهر) و از شاگردان آخوند خراسانی، سید کاظم یزدی و شریعت اصفهانی است.

تولد

ایشان در روز پنج‎شنبه، 2 جمادی‎الثانی، 1291ق، در نجف اشرف متولد شد. پدرش آیت‎الله سید ابوالقاسم بلادی (1266ـ1322ق)، معروف به سلطان‎العلمای بوشهری از شاگردان شیخ انصاری و شیخ محمدحسین نجفی (صاحب جواهر) بود.

تحصیلات

سید عبدالله تا نه سالگی در نجف ساکن بود. خواندن و نوشتن را در همان ‎جا فراگرفت. در سال 1300ق، به‎همراه پدرش به بوشهر هجرت کرد و در آنجا تحصیلات حوزوی خود را ادامه داد. اساتید او در علم نحو، صرف، منطق و بیان عبارتند از:

1. سید جلیل اسدالله اصفهانی؛
2. سید محمدحسن برازجانی؛
3. شیخ اسماعیل آل عبدالجبار؛
4. سید عبدالهادی بهبهانی.

سید عبدالله، کلام و فلسفه را از محضر حکیم فیلسوف شیخ محمدرحیم کازرونی آموخت.

او در کنار تحصیل علوم معمول حوزوی، پزشکی و زبان انگلیسی را نزد سید عبدالرضا حافظ‎الصحه یاد گرفت.

اساتید دوره سطح او در بوشهر عبارتند از:

1. آیت‎الله سید محمدمهدی بلادی، معروف به «علم‎الهدی» (م 1226)؛
2. سید محمد کاشانی؛
3. سید محمدعلی بهبهانی؛
4. سید سلیمان، ملقب به صدرالاسلام بهبهانی.

هجرت برای ادامه تحصیل

سید عبدالله پس از اتمام مقدمات، برای ادامه دروس سطح حوزه در سال 1311ق، به زادگاهش ـ نجف اشرف ـ هجرت کرد و سه سال به درس و بحث مشغول بود.

اساتید او در این دوره عبارتند از:

1. سید عباس کربلایی؛
2. شیخ یوسف رشتی شفتی؛
3. سید اسدالله رشتی؛
4. شیخ اسدالله زنجانی.

وی در 1314ق، به بوشهر بازگشت و پس از دو سال اقامت در آنجا در سال 1316ق، به شیراز رفت و از علمای آن دیار کسب فیض کرد. پس از سه سال سکونت در شیراز در 1319ق، برای دومین بار برای اتمام دروس حوزه به حوزه نجف اشرف هجرت کرد.

اساتید درس خارج ایشان در نجف اشرف عبارتند از:

1. آخوند شیخ محمدکاظم خراسانی (1255ـ1329ق)؛
2. آیت‎الله سید محمدکاظم طباطبائی یزدی (1247ـ1327ق)؛
3. آیت‎الله شیخ عبدالهادی بغدادی همدانی، معروف به شلیله که وی اجازه روایت به آیت‎الله بلادی داده است؛
4. سید محمد بحرالعلوم (1272ـ1345ق)؛
5. شیخ فتح‎الله شریعت اصفهانی (1266ـ1329ق).

سید عبدالله بلادی، پس از سال‎ها تلاش در 1324ق، به درجه رفیع اجتهاد نائل گشت.

وی در نجف با بزرگانی چون آیت‎الله سید حسین طباطبایی بروجردی، آیت‎الله سید حسن مدرس و آیت‎الله سید ابوالقاسم کاشانی، همدرس بود.

آیت‎الله بلادی که از طرف‎داران نهضت مشروطیت بود، هنگامی‎که لیاخوف روسی فرمانده قزاق‎ها در 1327ق، مجلس شورای ملی را به توپ بست، رساله‎ای در وجوب جهاد علیه روس‎ها نوشت و کالاهای روسی را تحریم کرد.

با آغاز جنگ جهانی اول و ورود نیروهای انگلستان به ایران، به‎همراه رئیس‎علی دلواری (1303ـ1332ق)، پرچم مخالفت با نیروهای انگلستان را برافراشت و علیه انگلیس‎ها، فتوای جهاد صادر کرد.

با سقوط بوشهر در سال 1333ق و اشغال شهر توسط متجاوزان انگلیسی، آیت‎الله بلادی به‎همراه شیخ علی آل عبدالجبار و با کمک یاران رئیس‎علی دلواری به شیراز هجرت کرد. به‎محض ورود به شیراز مورد استقبال کم‎نظیر مردم قرار گرفت. در شیراز هم ‎دست از مبارزه نکشید و به‎همراه شیخ جعفر محلاتی بر ضد روس و انگلستان فتوای جهاد صادر کرد. ایشان پس از هفت سال تدریس، تألیف و خدمت به مردم شیراز در 1339ق، به وطنش، بوشهر بازگشت و مورد استقبال بی‎نظیر مردم بوشهر قرار گرفت و در محله بهبهانی‎ها ساکن شد و امامت جماعت مسجد آن محله را به‎عهده گرفت. در بوشهر به تدریس و تألیف ادامه داد. همچنین در کنار ترویج علم و اخلاق در میان مردم، به مداوای مردم نیز می‎پرداخت.

در 1341ق، برای زیارت بیت‎الله الحرام به مکه رفت و اعمال حج را به‎جای آورد و در 1329ش، در جریان نهضت ملی شدن نفت و شروع مجدد فعالیت آزادی‎خواهان، از این جنبش دفاع کرد، ولی به علت کهولت سن و ضعف جسمی تنها به ایراد سخنرانی و تشویق مردم مبنی بر حمایت از نهضت ملی شدن نفت پرداخت و دامنه فعالیت‎هایش در این زمینه محدود بود.

آیت‎الله بلادی طبع شعر هم داشته و چندین کتاب و رساله را به‎صورت منظوم نگاشته‎ است. این عالم مبارز از قالب شعر هم در مبارزات و دفاع از فرهنگ اسلام استفاده می‎کرد؛ مثلاً هنگامی‎که شوریده شیرازی شعری سرود و در آن ملکه ویکتوریا، ملکه انگلستان را ستود، آیت‎الله بلادی شعری با همان وزن و قافیه سرود و جواب او را داد.

آثار

آیت‎الله سید عبدالله بوشهری، بیش از 80 جلد کتاب و رساله در موضوعات مختلف فقه، اصول، فلسفه، منطق، پزشکی، هیئت، نجوم، تاریخ اسلام و اهل‎بیت(ع) و... نگاشته است. آثار او را می‎توان به چند بخش تقسیم کرد:

الف)- کتبی که به چاپ رسیده است:

1. الأربعين یا الزلال المعين في شرح الأحاديث الأربعين؛
2. توضيح المآرب في أحكام اللحی و الشوارب؛
3. الردود الستة؛
4. نتایج سید محمد عابد (شرح حال اولاد و احفاد سید محمد عابد)؛
5. السحاب اللئالي في مطالب العوالي یا کشکول؛
6. رحلة الحرمين؛
7. الغيث الزابد في ذرية العابد؛
8. الغصن الثالث من غصون رسالة غيث الزابد؛
9. المأثور في الدين في تحذير نساء المسلمين؛
10. سدول الجلباب في فوائد الحجاب؛
11. مقامع حدید یا زاجر قوم جدید؛
12. كشف الأسرار؛
13. تشجيع دلیران یا نهضت ایران؛
14. منظومه هدهدیه، معروف به سلوة الحزين؛
15. البصر الحديد في معرفة الهيئة علی الطراز الجديد؛
16. الهيئة الجديدة، ترجمه کتاب «البصر الحديد...»؛
17. پنجاه سؤال یا تعليم الأطفال؛
18. مشجر النسب؛
19. مختصر مفيد در شواهد توحید؛
20. مظهر الأنوار في أحوال الأئمة الأطهار؛
21. ضياء المستضيئين.

ب)- کتاب‎های خطی ایشان که علامه شیخ آقابزرگ تهرانی در کتاب وزین «الذريعة» از آن‎ها یاد کرده است، عبارتند از:

1. كتاب الأبرار (این کتاب، در 3 فصل تدوین شده و نویسنده در آن به شرح حال خود و استادان خویش پرداخته است)؛
2. وجوب با برهان تحجب نسوان؛
3. النجمية الثلاثة (سه مسئله از مقدمات علوم نجوم)؛
4. الفصول الخمسة (فارسی، در باب اخلاق اسلامی)؛
5. فوائد موائد (در بیان خواص خوردنی‎ها و نوشیدنی‎ها و آداب خوردنی و نوشیدنی از نظر اسلام)؛
6. الأنساب المشجرة؛
7. إيقاظ الحبيب في مظالم الصليب؛
8. الخطب الأربعة للعيدين؛
9. الخوانية في النوافل؛
10. الدعوات النوريات؛
11. رسالة في إجازة (متن اجازه‎نامه‎ای که برای سید مهدی غریفی نجفی در سال 1343ق، نوشته است)؛
12. داستان منظوم، به زبان فارسی حاوی سه هزار بیت شعر؛
13. سراج الصراط في فضائل أميرالمؤمنين(ع)؛
14. رسالة في الصلاة في العرفات و بيان أحكامها؛
15. طرق الواعظ في المواعظ؛
16. لائحة جهادية؛
17. المسائل الأربعة الكلامية؛
18. آیات تکوینی(3 جلد، حاوی پنج هزار بیت شعر و موضوع آن بررسی آیات قرآن درباره آفرینش زمین و خورشید و تطبیق آن با اصول علمی نجوم و ستاره‎شناسی است)؛
19. سوانح و لوایح؛
20. روح النور في معرفة رب الغفور؛
21. المسائل الأربعة؛
22. كهف الحصين؛
23. مقالات عشر؛
24. تذكرة الألباب في علم الأنساب؛
25. الشمس الطالعة في شرح الجامعة؛
26. راحلة الجنان في أعمال الملوان من الأدعية و الصلوات و غيرها؛
27. شرح النهج؛
28. محفظ الأنوار في شرح بعض كلمات القصار.

ج)- کتاب‎های خطی ایشان که فاضل ارجمند آقای یاحسینی در کتاب «نگاهی به مبارزات و اندیشه‎های آیت‎الله بلادی بوشهری» از آن‎ها یاد کرده است:

1. نصیحت‎نامه به اولاد و احفاد خود؛
2. منظومه طريق العشاق؛
3. كشکول الأشعار؛
4. ترجمه حدیث جابر؛
5. رسالة حب الله؛
6. منظومه در مرثیه حضرت علی‎اصغر؛
7. ثابت القدم في شكر النعم؛
8. مقاله‎ای در مدح پیامبر اکرم(ص)؛
9. ملاك القضاء؛
10. رساله صید و ذباحه و سبق و رمایه؛
11. رساله ترجمه بعضی مسائل قصاص و دیات؛
12. اصول ثلاثه (در مسائل عبادی)؛
13. رساله و جوبیه، در وجوب حجاب؛
14. مقاله‎ای در جواز تعدد زوجات؛
15. بروج الفحول في علم الأصول؛
16. تذكرة اللبیب (که موضوع آن مسائل پزشکی و بهداشتی است)؛
17. الكلام الوجيز في تمرين المستجيز؛
18. عناوين المواعظ؛
19. علاج عاجل (که موضوع آن تخریب قبور ائمه بقیع(ع) توسط وهابیان و وظایف مسلمین در برابر آن‎ها است).

وفات

آیت‎الله سید عبدالله بلادی بوشهری، پس از عمری مجاهدت علیه استعمار و تلاش در عرصه فرهنگ تشیع و خدمت به مردم، در سن هشتادوسه سالگی، در سحرگاه روز دوشنبه 23، محرم‎الحرام، 1372ق، برابر با 21/7/1331ش، بر اثر عارضه سکته قلبی در بوشهر به سرای باقی شتافت.

جنازه ایشان پس از تشییع، به‎صورت امانت در بوشهر به خاک سپرده شد و در سال 1374ق، به نجف اشرف منتقل و در وادی‎السلام ـ پایین پای قبر پدرش آیت‎الله سید ابوالقاسم بلادی ـ مدفون گردید.

منابع مقاله

پایگاه اینترنتی حوزه نت، در مردادماه 1390، به آدرس: https://hawzah.net/fa/Mostabser/View/63211