۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - 'مدارك ' به 'مدارک ') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
اكنون دو جلد (دفتر) از اين مجموعه در دست است كه جلد يكم آن هشت رساله / سند و جلد دومش، هفده منبع از گروه‌هاى تاريخى و اجتماعى گوناگون در بردارد. سبک نوشتار اين سندها ناهم‌سان مى‌نمايد. براى نمونه، نوشته‌هاى عليم السلطنه در برگه‌هاى مشروطه (بخش هفتم دفتر يكم) از ديد سبک نوشتار با تاريخ بيدارى ايرانيان، روزنامه اخبار مشروطيت تمجيد السلطان و ديگر آثار آن روزگار متفاوت است و ويژگى ادبى در آن ديده مى‌شود يا | اكنون دو جلد (دفتر) از اين مجموعه در دست است كه جلد يكم آن هشت رساله / سند و جلد دومش، هفده منبع از گروه‌هاى تاريخى و اجتماعى گوناگون در بردارد. سبک نوشتار اين سندها ناهم‌سان مى‌نمايد. براى نمونه، نوشته‌هاى عليم السلطنه در برگه‌هاى مشروطه (بخش هفتم دفتر يكم) از ديد سبک نوشتار با تاريخ بيدارى ايرانيان، روزنامه اخبار مشروطيت تمجيد السلطان و ديگر آثار آن روزگار متفاوت است و ويژگى ادبى در آن ديده مى‌شود يا نویسنده دجاليه (بخش هشتم دفتر دوم) در قلمرو طنز صاحب قلم و نوآورى و داراى اثرى به نام مقويم درباره سخره كردن تقويم‌هاى رقومى است. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
اين كتابچه نوشته ميرزا على‌نقى مشير لشكر نائينى است كه آن را درباره ميرزا آقاخان اعتمادالدوله نورى، صدراعظم ناصرالدين‌شاه و جانشين امیرکبیر نوشت. مشير لشكرنائينى از رجال دانش‌مند عصر ناصرى بود و پدرش ميرزا محمّد فروغ نيز كتابى به نام سفينة الانشاء دارد. مشير لشكر از نزدیک ان ميرزاآقاخان به شمار مى‌رفت و كتاب او در ستايش كارهاى اوست. به گفته مصحح محترم، اين رساله منبعى يگانه در مدح ميرزا آقاخان به شمار مى‌رود و مى‌سزد كه به آن رسيدگى شود؛ يعنى در برابر منابع موجود درباره عيب‌ها و كارهاى بد او، گذارده و در نظر آيد. | اين كتابچه نوشته ميرزا على‌نقى مشير لشكر نائينى است كه آن را درباره ميرزا آقاخان اعتمادالدوله نورى، صدراعظم ناصرالدين‌شاه و جانشين امیرکبیر نوشت. مشير لشكرنائينى از رجال دانش‌مند عصر ناصرى بود و پدرش ميرزا محمّد فروغ نيز كتابى به نام سفينة الانشاء دارد. مشير لشكر از نزدیک ان ميرزاآقاخان به شمار مى‌رفت و كتاب او در ستايش كارهاى اوست. به گفته مصحح محترم، اين رساله منبعى يگانه در مدح ميرزا آقاخان به شمار مى‌رود و مى‌سزد كه به آن رسيدگى شود؛ يعنى در برابر منابع موجود درباره عيب‌ها و كارهاى بد او، گذارده و در نظر آيد. | ||
ميرزا على نقى نائينى از رجال عصر ناصرى و اعضاى وزارت جنگ به سرپرستى نايب السلطنه كامران ميرزا بود كه پس از ميرزا عبدالوهاب خان آصف‌الدوله، چهارمين نفر از لشكرنويسان به شمار مى‌آمد. مشير لشكر نام او را در جرگه اصحاب علم و كمال مى‌نويسد. كتاب او اطلاعات تاريخى فراوانى در بردارد و به نيكى بر فضل | ميرزا على نقى نائينى از رجال عصر ناصرى و اعضاى وزارت جنگ به سرپرستى نايب السلطنه كامران ميرزا بود كه پس از ميرزا عبدالوهاب خان آصف‌الدوله، چهارمين نفر از لشكرنويسان به شمار مى‌آمد. مشير لشكر نام او را در جرگه اصحاب علم و كمال مى‌نويسد. كتاب او اطلاعات تاريخى فراوانى در بردارد و به نيكى بر فضل نویسنده در زبان و ادب دلالت مى‌كند. انديشه مداحان ميرزا آقاخان را از ميان ستايش‌هاى آنان مى‌توان گمان زد و از اين‌رو، اوراقى كه از اسناد و انديشه‌هاى منتسبان دستگاه وى به تاريخ‌پژوهان عرضه مى‌شود، بسيار سودمند مى‌نمايد. | ||
3. سفرنامه تبريز به تهران (1288 ه.ق) / سفرنامه سررشته‌دار ميرزا على سررشته‌دار از گزارش‌گران اخبار عصر ناصرى بود و سفرنامه او كه در بردارنده مطالب سودمندى درباره آن روزگار است و براى آگاهى از اوضاع راه‌هاى آذربايجان - تهران و منزل‌ها و شهرهاى ميان آنها در روزگار ناصرى به كار مى‌آيد. | 3. سفرنامه تبريز به تهران (1288 ه.ق) / سفرنامه سررشته‌دار ميرزا على سررشته‌دار از گزارش‌گران اخبار عصر ناصرى بود و سفرنامه او كه در بردارنده مطالب سودمندى درباره آن روزگار است و براى آگاهى از اوضاع راه‌هاى آذربايجان - تهران و منزل‌ها و شهرهاى ميان آنها در روزگار ناصرى به كار مى‌آيد. | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
5. منازل شيراز تا بهبهان | 5. منازل شيراز تا بهبهان | ||
از | از نویسنده‌اى ناشناس است كه به انگيزه شناسايى راه ميان دو بخش ايران براى عرضه به ناصرالدين‌شاه نوشته شد. گويى ناصرالدين شاه مى‌خواست به سرزمين‌هاى جنوبى ايران سفر كند و از اين‌رو، كسانى فرمان يافتند كه راه ميان آنها را شناسايى و دست‌آوردهايشان را درباره دورى و نزدیکى منزل‌هاى هفده گانه و آب و هواى مسير، پستى و بلندى و ويژگى‌هاى راه‌ها (عرض و پيچ و خم و ناهموارى و...)، آبادى‌ها و ديگر چيزها، در قالب گزارشى عرضه كنند. چندين كتابچه سودمند از اين گزارش‌ها برجاى مانده، اما اين سفر صورت نپذيرفته است. | ||
6. تاريخ سفارت | 6. تاريخ سفارت | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
7. برگ‌هاى مشروطه | 7. برگ‌هاى مشروطه | ||
اين بخش در بردارنده يادداشت‌هاى ميرزا مهدى‌خان عليم‌السلطنه منشى‌باشى شيرازى است. اين يادداشت‌ها در سه بخش تدوين شده‌اند: تاريخ مختصر مشروطيت، اسناد و مقالات. مقدمه اين بخش مقاله‌اى از منصور منصورى، از نوادگان عليم السلطنه درباره جدّ خود در بردارد. نمونه خط | اين بخش در بردارنده يادداشت‌هاى ميرزا مهدى‌خان عليم‌السلطنه منشى‌باشى شيرازى است. اين يادداشت‌ها در سه بخش تدوين شده‌اند: تاريخ مختصر مشروطيت، اسناد و مقالات. مقدمه اين بخش مقاله‌اى از منصور منصورى، از نوادگان عليم السلطنه درباره جدّ خود در بردارد. نمونه خط نویسنده در بخش پايانى اين بخش به چاپ رسيده است. | ||
شرح حال عليم السلطنه به قلم منصور منصورى در آغاز اين بخش وجود دارد و پس از آن، نوشته‌هاى عليم السلطنه درباره آغاز مشروطيت، روى‌دادهاى 23 - 1222 آمده است كه براى پژوهش درباره انقلاب مشروطه از منابع مهم به شمار مى‌رود. بخش دوم آن، برخى از اسناد موجود را درباره مشروطه و روى‌دادهاى آن روزگار مانند حكم [[آخوند خراسانى]] به ايلخانى استرآباد، مكتوب مراجع از نجف و... در بردارد و بخش سوم آن، مقالاتى را درباره مشروطه، سلطنت، پادشاهان قاجار، استبداد، كشته شدن ناصرالدين شاه، سياست‌هاى قاجار، مجلس شوراى ملى، تاريخ ايران، انتخابات و... آورده و سرانجام عكس‌هايى از سندهاى ياد شده عرضه كرده است. | شرح حال عليم السلطنه به قلم منصور منصورى در آغاز اين بخش وجود دارد و پس از آن، نوشته‌هاى عليم السلطنه درباره آغاز مشروطيت، روى‌دادهاى 23 - 1222 آمده است كه براى پژوهش درباره انقلاب مشروطه از منابع مهم به شمار مى‌رود. بخش دوم آن، برخى از اسناد موجود را درباره مشروطه و روى‌دادهاى آن روزگار مانند حكم [[آخوند خراسانى]] به ايلخانى استرآباد، مكتوب مراجع از نجف و... در بردارد و بخش سوم آن، مقالاتى را درباره مشروطه، سلطنت، پادشاهان قاجار، استبداد، كشته شدن ناصرالدين شاه، سياست‌هاى قاجار، مجلس شوراى ملى، تاريخ ايران، انتخابات و... آورده و سرانجام عكس‌هايى از سندهاى ياد شده عرضه كرده است. | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
اين دفتر با دو سفرنامه ديگر پايان مى‌گيرد؛ يكى درباره اصفهان و فارس و بختيارى (1301 خورشيدى) و از آن مأمورى همراه فضل‌الله زاهدى (بصير ديوان) است و ديگرى يادداشت‌هاى مأمورى كه در 1288 قمرى به سيستان رفته بود. | اين دفتر با دو سفرنامه ديگر پايان مى‌گيرد؛ يكى درباره اصفهان و فارس و بختيارى (1301 خورشيدى) و از آن مأمورى همراه فضل‌الله زاهدى (بصير ديوان) است و ديگرى يادداشت‌هاى مأمورى كه در 1288 قمرى به سيستان رفته بود. | ||
كتابچه غفاريه، نوشته افضل الملك درباره جغرافياى بلوچستان به خط خود | كتابچه غفاريه، نوشته افضل الملك درباره جغرافياى بلوچستان به خط خود نویسنده، تاريخ انقلاب مشروطيت به تركى نوشته بديك، ايران و ايرانيان، نوشته‌اى مصور به انگليسى كه در 1906 در هندوستان چاپ شد و منوى، كه در بردارنده شعرى از ميرزا حبيب اصفهانى به فارسى و يادگارى از شركت او در كنگره بين‌المللى شرق‌شناسان است، بخش‌هاى چهاردهم تا هفدهم اين دفترند. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||