القول المبين عن وجوب مسح الرجلين

القول المبین عن وجوب مسح الرجلین
پدیدآوران	کراجکی، محمد بن علی (نویسنده)
ناشر	موسسة آل البیت علیهم‌السلام لإحیاء التراث
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1410 ق
چاپ	1
موضوع	مسح وضو
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏185‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏ک‎‏4‎‏ق‎‏9

القول المبين عن وجوب مسح الرجلين بخشى از كتاب كنز الفوائد نوشته شيخ ابوالفتح محمد بن على كراجكى متوفى 449 هجرى قمرى و از بهترين آثار قلمى ايشان است.

نویسنده از بزرگان علماى شيعه و از شاگردان سيد‌‎مرتضى مى‌باشد.

انگيزه نگارش

مؤلف در آغاز كتاب مى‌گويد:

«سألت ايدك الله تعالى في ان اورد لك من القول في مسح الرجلين، ما يتبين لك به وجوبه، و صحة مذهبنا فيه و صوابه، و انا اجيبك الى ما سألت، و اورد مختصرا نطلب به ما طلبت بعون الله و توفيقه».

«خداوند ترا موفق بدارد، از من درخواست نمودى تا رساله‌اى در باب مسح رجلين براى تو به نگارش درآورم. و در آن به علت وجوب آن و دليل صحت مذهب شيعه اشاره نمايم.

و من نيز پذيرفتم و رساله مختصرى در اين باب به نگارش درآوردم تا خواسته شما را برآورده سازم به يارى خداوند متعالى و توفيق او».

مسئله وضوء و مسح پا، يكى از مسائل مهمى بوده كه معركه آراء علماء شيعه و سنى در صدر اسلام بوده است.

شيعه طبق روايات معتبر و صحيح، كه از ائمه عليهم‌السلام وارد شده قائل به وجوب مسح پا بوده و علماى اهل تسنن نيز با پيروى از علماى اوليه خود قائل به شستن پا به جاى مسح آن شده‌اند. با توجه به اينكه، مسلمانان پنج وعده در روز نماز مى‌خوانند و براى آن بايد وضوء بگيرند، اين مسئله از مسائل بسيار مبتلابه و روزانه مسلمانان بوده است.

شيوه نگارش

نویسنده در اين كتاب با استدلال به آيه وضوء:

«يا ايها الذين آمنوا اذا قمتم الى الصلوة فاغسلوا وجوهكم و ايديكم الى المرافق و امسحوا برؤسكم و ارجلكم الى الكعبين» .

سوره مائده آيه 6

«اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، هنگامى كه براى نماز برمى‌خيزيد، صورت و دستهاى خود را تا آرنج بشوييد و سر و پاى خود را تا دو برآمدگى مسح نمائيد».

و همچنين با استفاده از روايات اهل‌بيت پيامبر(ص) و با استناد به علم تفسير بنا بر مبناى علماى اهل تسنن در آن دوران و شواهد ادبى و لغوى و استناد به برخى از روايات اهل تسنن و سخنان دانشمندان آنان به اثبات عقيده شيعه در وجوب مسح رجلين در وضو پرداخته است.

عصر نگارش

شيخ ابوالفتوح كراجكى از شاگردان سيد‌‎مرتضى و از علماى بزرگ شيعه در دوران خود بوده است.

آن دوران مصادف با حكومت خاندان آل بويه بر بخش زيادى از ممالك اسلامى بوده. خاندان آل بويه، شيعه و ارادتمند به اهل‌بيت پيامبر(ص) بودند. دوران حكومت آنان حدودا يكصد سال به طول انجاميد و اين دوران همزمان با آغاز غيبت كبرى و درخشش علماى بزرگى همچون شيخ صدوق، شيخ مفيد، سيد‌‎مرتضى و شيخ طوسى بوده است. در اين دوران علماى شيعه فرصت مناسبى براى نشر فرهنگ و معارف اهل‌بيت پيامبر(ص) پيدا نمودند. و ديگر مانند دورانهاى قبل مجبور به تقيه و يا سكوت نبودند. لذا در اين دوران علماى شيعه به راحتى کتاب‌هاى فراوانى در نشر و اثبات عقايد خود نگاشته‌اند. اين زمان، از زمانهاى درخشش شيعه در تاريخ اسلام به شمار مى‌آيد.

تحقيق كتاب

اين كتاب توسط دانشمند فاضل عبدالله نعمه تحقيق شده است.

همچنين على موسى كعبى نيز تحقيق بر اين كتاب نگاشته‌اند.

مجله تراثنا شماره 19-صفحات 186 تا 220 سال 1410 هجرى قمرى.

نسخ خطى

1. نسخه خطى آستان قدس رضوى، شماره 226، در 19 سطر، نوشته سال 677 هجرى قمرى، كه نسخه اصل اين چاپ نيز مى‌باشد.
2. نسخه خطى كه به چاپ سنگى در سال 1322 هجرى قمرى به چاپ رسيده است.

نسخه چاپى

1. اين كتاب توسط انتشارات دارالذخائر در قم به چاپ رسيده است.

   تاريخ نشر 1410 هجرى قمرى-در جزء اول كتاب كنز الفوائد كراجكى از ص151 تا ص163 به همراه تحقيق شيخ عبدالله نعمه

2. همچنين توسط انتشارات دار الاضواء بيروت در سال 1405 هجرى قمرى به چاپ رسيده است.