آغاز و انجام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'يك' به 'یک') |
جز (جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران') |
||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
}} | }} | ||
'''آغاز و انجام'''، عنوان شمارى از رساله‌ها و کتاب‌هاى كلامى و عرفانى و علمى به زبان فارسی، نوشته تنى چند از دانشوران | '''آغاز و انجام'''، عنوان شمارى از رساله‌ها و کتاب‌هاى كلامى و عرفانى و علمى به زبان فارسی، نوشته تنى چند از دانشوران ایرانى، بيشتر شيعى، مى‌باشد. یکى از اين دانشوران كه ذيل اين عنوان اثرى پديد آورده، [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصير‌الدين طوسى]] است. اثر او رساله مختصر و فشرده‌اى در باب مبدأ و معاد است كه در آن اصول عقايد اسلامى را به روش عرفانى - فلسفى، تأویل كرده است و در طرح و بيان عقايد خویش، تا حدّى به فلسفه اسماعيلى و روش باطنى نظر دارد. او، اين رساله را به درخواست دوستى عزيز كه جویاى دانستن احوال آخرت بوده، تأليف كرده و خود، آن را «تذكرة» ناميده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
اين کتاب، داراى نسخ خطى فراوانى است كه در کتاب‌خانه موزه بريتانيا و نيز کتاب‌خانه‌هاى | اين کتاب، داراى نسخ خطى فراوانى است كه در کتاب‌خانه موزه بريتانيا و نيز کتاب‌خانه‌هاى ایران (تهران، مشهد، همدان، قم) و پاكستان و مصر نگه‌دارى مى‌گردد. | ||
نسخه‌اى از آن در دانشگاه تهران، به شماره 2401، موجود است. | نسخه‌اى از آن در دانشگاه تهران، به شماره 2401، موجود است. | ||
نسخه حاضر در برنامه، با مقدمه و شرح و تعليقات [[حسنزاده آملی، حسن|آیت‌الله حسن حسنزاده آملى]] در قطع رقعى با جلد شوميز در 232 صفحه برای بار چهارم در سال 1374ش، توسط «سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى» | نسخه حاضر در برنامه، با مقدمه و شرح و تعليقات [[حسنزاده آملی، حسن|آیت‌الله حسن حسنزاده آملى]] در قطع رقعى با جلد شوميز در 232 صفحه برای بار چهارم در سال 1374ش، توسط «سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى» ایران، منتشر شده است. | ||
==منبع== | ==منبع== | ||
نسخهٔ ۴ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۱:۴۴
| آغاز و انجام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (نویسنده) حسنزاده آملی، حسن (محقق) |
| ناشر | وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1366 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | انسان (اسلام)
فلسفه اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 معاد نصیر الدین طوسی، محمد بن محمد، 597 - 672ق. آغاز و انجام - نقد و تفسیر نفس |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BBR 850 /آ6033 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
آغاز و انجام، عنوان شمارى از رساله‌ها و کتاب‌هاى كلامى و عرفانى و علمى به زبان فارسی، نوشته تنى چند از دانشوران ایرانى، بيشتر شيعى، مى‌باشد. یکى از اين دانشوران كه ذيل اين عنوان اثرى پديد آورده، خواجه نصير‌الدين طوسى است. اثر او رساله مختصر و فشرده‌اى در باب مبدأ و معاد است كه در آن اصول عقايد اسلامى را به روش عرفانى - فلسفى، تأویل كرده است و در طرح و بيان عقايد خویش، تا حدّى به فلسفه اسماعيلى و روش باطنى نظر دارد. او، اين رساله را به درخواست دوستى عزيز كه جویاى دانستن احوال آخرت بوده، تأليف كرده و خود، آن را «تذكرة» ناميده است.
ساختار
اين کتاب، داراى 20 فصل است و در پایان آن، تعليقات آیت‌الله حسنزاده آملى، مشتمل بر یک مقدمه، مدخل، پيش‌گفتار و توضيحاتى كه مربوط به هر كدام از فصل‌هاى بيست‌گانه کتاب است، ذكر شده است.
گزارش محتوا
فهرست مطالب مطرح شده در کتاب، عبارت است از: صفت آخرت و ذكر سالكانش و اسباب اعراض مردمان در جهان از آن و آفات آن اعراض؛ اشاره به مبدأ و معاد و آمدن از فطرت اولى و رسيدن به آن‌جا و ذكر شب قدر و روز قيامت؛ اشاره به هر دو جهان و ذكر مراتب مردم در اين جهان و آن جهان؛ اشاره به مكان و زمان آخرت؛ اشاره به حشر خلايق؛ ذكر احوال اصناف خلق در آن جهان و ذكر بهشت و دوزخ؛ اشاره به صراط؛ اشاره به صحايف اعمال و كرام الكاتبين و نزول ملائكه و شياطين به نیکان و بدان؛ اشاره به ثواب و به حساب و طبقات اهل حساب؛ اشاره به وزن اعمال و ذكر ميزان؛ درنورديدن آسمان‌ها؛ دميدن در صور و تبديل زمين و آسمان؛ احوال روز رستاخيز و وقوف خلق به عرصات؛ درهاى بهشت و دوزخ؛ زبانيه دوزخ؛ جوى‌هاى بهشت؛ خازن بهشت و دوزخ؛ درخت‌هاى زقوم و طوبى؛ حور العين؛ ثواب و عقاب و عدل.
تفصيل پاره‌اى از مطالب فوق: راه آخرت، آشكار است و پيمودنش آسان، چون مردم از همان‌جا آمده‌اند، بنا بر اين، آنچه ديدنى يا شنيدنى است، یک بار ديده و شنيده‌اند، ولى فراموش كرده‌اند...
سبب روى‌گردانى مردم از آخرت، سه چيز است: 1. شوائب طبيعت، مانند شهوت و غضب و توابع آن از قبيل حب جاه و مال و غير آن؛ 2. وساوس عادت، مانند تسویلات نفس اماره و...؛ 3. نواميس امثله، مانند تقليد جاهلان عالم‌نما و...
ثواب از فضل خداست و عقاب از عدل او، بدين سبب، «من جاء بالحسنة فله خير منها و من جاء بالسيئة فلا يجزى الذين عملوا السيئات الا ما كانوا يعملون»(القصص 42)«هر كس كار نیکو كند، پاداشش به از آن است و هر كس كار بد كند، بدكاران را جز آنچه مى‌كردند، كيفر ندهند.»...
گفتارى از علامه حسنزاده آملى (در بخش تعليقات رساله حاضر): «آغاز و انجام»، یکى از مآخذ و مصادر علمى حكمت متعاليه ملا صدراست و در چندين فصل موقف هفتم الهيات أسفار و نيز در اكثر فصول باب يازدهم نفس اسفار، نظر به مطالب اين رساله دارد...كيف كان، در اين رساله، در واقع سخن از شرح حال انسان، در هر عالم است جز آن‌كه در فصل دوم و هفدهم و برخى از مواضع ديگر در اثناى سخن، به اختصار و ايجاز از آغاز؛ يعنى مبدأ تعالى و آمدن انسان از فطرت اولى اشارتى رفته است، نه بدان نحو كه مثلاًدر مبدأ و معاد شيخ رئيس و مولى صدرا از مبدأ بحث مى‌شود، لذا سزاوار است كه اين رساله را یکى از رسائل در معرفت نفس؛ يعنى روان‌شناسى بشناسيم و بدانيم.
نسخه شناسى
اين کتاب، داراى نسخ خطى فراوانى است كه در کتاب‌خانه موزه بريتانيا و نيز کتاب‌خانه‌هاى ایران (تهران، مشهد، همدان، قم) و پاكستان و مصر نگه‌دارى مى‌گردد.
نسخه‌اى از آن در دانشگاه تهران، به شماره 2401، موجود است.
نسخه حاضر در برنامه، با مقدمه و شرح و تعليقات آیت‌الله حسن حسنزاده آملى در قطع رقعى با جلد شوميز در 232 صفحه برای بار چهارم در سال 1374ش، توسط «سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى» ایران، منتشر شده است.
منبع
- دائرة المعارف تشيع، جلد اول، مدخل: آغاز و انجام.
- دائرة المعارف بزرگ اسلامى، ج اول، مدخل:آغاز و انجام.
- تعليقات آیت‌الله حسنزاده آملى.