۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
الشيخية نشأتها و تطورها و مصادر دراستها (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۴ اکتبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۹:۴۲
، ۲۴ اکتبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>'
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>') |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
دوم: نیاز به اثری به زبان عربی که از اندیشههای آنان پرده بردارد؛ زیرا اکثر کتابهایی که در رد آنان نوشته شده، عاطفی هستند یا بهطور دقیق منظور آنان را نفهمیدهاند و یا ردیههایشان ضعیف است و از منطق قوی برخوردار نیست<ref>ر.ک: تقدیم، ص8</ref>. | دوم: نیاز به اثری به زبان عربی که از اندیشههای آنان پرده بردارد؛ زیرا اکثر کتابهایی که در رد آنان نوشته شده، عاطفی هستند یا بهطور دقیق منظور آنان را نفهمیدهاند و یا ردیههایشان ضعیف است و از منطق قوی برخوردار نیست<ref>ر.ک: تقدیم، ص8</ref>. | ||
این رساله مشتمل بر تمهید و پنج باب است. در تمهید، از تلاش برای هماهنگی میان حکمت و شریعت صحبت میشود؛ زیرا بنیانگذار شیخیه از برجستهترین فیلسوفان متأخر بوده که به این موضوع اهتمام داشتهاند و مباحثشان حول این محور دور میزده است<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | این رساله مشتمل بر تمهید و پنج باب است. در تمهید، از تلاش برای هماهنگی میان حکمت و شریعت صحبت میشود؛ زیرا بنیانگذار شیخیه از برجستهترین فیلسوفان متأخر بوده که به این موضوع اهتمام داشتهاند و مباحثشان حول این محور دور میزده است.<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>. | ||
بخش اول کتاب درباره حرکات فکری شیعه امامیه در قرن 13 هجری صحبت میکند. در این باب، حرکات فکری زاییده از اعتقادات دینی که در عراق و ایران و سایر مناطق شیعه رخ داد، توضیح داده میشود و آغازگاه و نقطه تمرکز آن بیان میگردد. اولین این جنبشها، اخباریگری و منازعات حول آن بود که حول آن اختلافات و بحث و گفتگوهای فراوانی به وجود آمد. پس از آن حرکت شیخیه و حواشی اطراف آن پدید آمد و با بزرگان آنان مقابله و برخوردهای خشنی صورت گرفت. نویسنده پس از آن به جنبش بابیه و کیفیت قیام آنان میپردازد. بابیها در ابتدا موفقیتها و حمایتهایی را از جانب اهل علم و دیگران به دست آوردند. در این بخش به بیان قیام قیامت از نظر باب و فتوای فقها به کفر و واجب القتل بودن باب اشاره میشود و بیان میشود که حکومتهای عثمانی و ایران در برابر آنان ایستادند و... تا باب کشته شد. او درباره چگونگی خروج بهائیت از دل بابیت و رشد سریع و قوی آن نیز صحبت میکند. بهائیت چنان رشد سریعی داشت که آهنگ اروپا و آمریکا کرد و مراکز و مؤسساتی در شرق و غرب تأسیس نمود<ref>ر.ک: همان</ref>. | بخش اول کتاب درباره حرکات فکری شیعه امامیه در قرن 13 هجری صحبت میکند. در این باب، حرکات فکری زاییده از اعتقادات دینی که در عراق و ایران و سایر مناطق شیعه رخ داد، توضیح داده میشود و آغازگاه و نقطه تمرکز آن بیان میگردد. اولین این جنبشها، اخباریگری و منازعات حول آن بود که حول آن اختلافات و بحث و گفتگوهای فراوانی به وجود آمد. پس از آن حرکت شیخیه و حواشی اطراف آن پدید آمد و با بزرگان آنان مقابله و برخوردهای خشنی صورت گرفت. نویسنده پس از آن به جنبش بابیه و کیفیت قیام آنان میپردازد. بابیها در ابتدا موفقیتها و حمایتهایی را از جانب اهل علم و دیگران به دست آوردند. در این بخش به بیان قیام قیامت از نظر باب و فتوای فقها به کفر و واجب القتل بودن باب اشاره میشود و بیان میشود که حکومتهای عثمانی و ایران در برابر آنان ایستادند و... تا باب کشته شد. او درباره چگونگی خروج بهائیت از دل بابیت و رشد سریع و قوی آن نیز صحبت میکند. بهائیت چنان رشد سریعی داشت که آهنگ اروپا و آمریکا کرد و مراکز و مؤسساتی در شرق و غرب تأسیس نمود<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
بخش دوم کتاب، درباره سیره [[احسائی، احمد بن زین‌الدین|شیخ ا حمد احسائی]] است. این فرقه به او منسوب است و آثار وی، منبع اساسی اعتقادات آنان در اصول و فروع دین بشمار میرود. [[آل طالقاني، محمد حسن|آل طالقانی]]، بهطور مفصل درباره زندگینامه او شرح میدهد و نسبتی که برخی مخالفانش به او میدهند، مبنی بر منسوب بودنش به احساء و اینکه وی بردهای اندونزیایی و مسیحی بود که بهدروغ ادعای اسلام کرد را نفی میکند. وی همچنین به بیان اولین کسی که حکم به کفر و ارتداد او نمود و تقلید سایر علمای ایران و عراق به این شخص میپردازد و از ادوار زندگی او صحبت میکند. [[آل طالقاني، محمد حسن|محمدحسن آل طالقانی]]، همچنین فهرست کاملی از آثار او را در این بخش ثبت میکند که ظاهرا تا به حال کسی در این حد جامع، چنین فهرستی را تهیه نکرده است. بههرحال این یکی از جامعترین مواردی است که در زبان عربی درباره سیره و حیات [[احسائی، احمد بن زین‌الدین|شیخ احمد احسائی]] نوشته شده است<ref>ر.ک: همان، ص10-11</ref>. | بخش دوم کتاب، درباره سیره [[احسائی، احمد بن زین‌الدین|شیخ ا حمد احسائی]] است. این فرقه به او منسوب است و آثار وی، منبع اساسی اعتقادات آنان در اصول و فروع دین بشمار میرود. [[آل طالقاني، محمد حسن|آل طالقانی]]، بهطور مفصل درباره زندگینامه او شرح میدهد و نسبتی که برخی مخالفانش به او میدهند، مبنی بر منسوب بودنش به احساء و اینکه وی بردهای اندونزیایی و مسیحی بود که بهدروغ ادعای اسلام کرد را نفی میکند. وی همچنین به بیان اولین کسی که حکم به کفر و ارتداد او نمود و تقلید سایر علمای ایران و عراق به این شخص میپردازد و از ادوار زندگی او صحبت میکند. [[آل طالقاني، محمد حسن|محمدحسن آل طالقانی]]، همچنین فهرست کاملی از آثار او را در این بخش ثبت میکند که ظاهرا تا به حال کسی در این حد جامع، چنین فهرستی را تهیه نکرده است. بههرحال این یکی از جامعترین مواردی است که در زبان عربی درباره سیره و حیات [[احسائی، احمد بن زین‌الدین|شیخ احمد احسائی]] نوشته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص10-11</ref>. | ||
در بخش سوم، سیره سید کاظم رشتی بیان میگردد. رشتی از بارزترین و شجاعترین شاگردان [[احسائی، احمد بن زین‌الدین|احسائی]] بود که در ریاست دینی و اجتماعی، جانشین او شد. او به نشر آثار [[احسائی، احمد بن زین‌الدین|احسائی]] اهتمام ورزید. برخی معتقدند او کشیشی در یکی از شهرهای روسیه بوده که نویسنده این ادعا را رد کرده است. [[آل طالقاني، محمد حسن|آل طالقانی]] در این بخش از سید رشتی دفاع کرده و او را شخصی مؤدب نسبت به استادش معرفی کرده که از اعتقادات او دفاع کرد و اقوالش را در راستای نظریه وی، توجیه نمود. او از مقاومتها در مقابل او سخن میگوید و بیان میدارد که چندین بار نقشه قتل او را کشیدند که بهطرز معجزهآسایی جان سالم بهدر برد<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>. | در بخش سوم، سیره سید کاظم رشتی بیان میگردد. رشتی از بارزترین و شجاعترین شاگردان [[احسائی، احمد بن زین‌الدین|احسائی]] بود که در ریاست دینی و اجتماعی، جانشین او شد. او به نشر آثار [[احسائی، احمد بن زین‌الدین|احسائی]] اهتمام ورزید. برخی معتقدند او کشیشی در یکی از شهرهای روسیه بوده که نویسنده این ادعا را رد کرده است. [[آل طالقاني، محمد حسن|آل طالقانی]] در این بخش از سید رشتی دفاع کرده و او را شخصی مؤدب نسبت به استادش معرفی کرده که از اعتقادات او دفاع کرد و اقوالش را در راستای نظریه وی، توجیه نمود. او از مقاومتها در مقابل او سخن میگوید و بیان میدارد که چندین بار نقشه قتل او را کشیدند که بهطرز معجزهآسایی جان سالم بهدر برد<ref>ر.ک: همان، ص11</ref>. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
پاورقیهای تمهید در انتهای آن ذکر شده<ref>ر.ک: تمهید، ص27-29</ref> و سایر پاورقیها زیر محتوای مطالب. منابع و مآخذ کتاب و فهرست مطالب آن در انتهای اثر ذکر شده است<ref>ر.ک: کتاب، ص351-409</ref>. | پاورقیهای تمهید در انتهای آن ذکر شده<ref>ر.ک: تمهید، ص27-29</ref> و سایر پاورقیها زیر محتوای مطالب. منابع و مآخذ کتاب و فهرست مطالب آن در انتهای اثر ذکر شده است.<ref>ر.ک: کتاب، ص351-409</ref>. | ||
نویسنده برای دیدن مجموعههای مربوط به شیخیه، بسیاری از کتابخانههای ایران و عراق را دیده و از مرجع دینی شیخیه تبریز و... کمک گرفته است<ref>ر.ک: تقدیم، ص12-13</ref>. | نویسنده برای دیدن مجموعههای مربوط به شیخیه، بسیاری از کتابخانههای ایران و عراق را دیده و از مرجع دینی شیخیه تبریز و... کمک گرفته است.<ref>ر.ک: تقدیم، ص12-13</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||