۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>'
جز (جایگزینی متن - '==پانویس == <references />' به '==پانویس== <references/>') |
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
}} | }} | ||
'''تهافت التهافت''' از بزرگ‌ترین آثار کلامی- فلسفی ابن رشد و جوابیه او به «[[تهافت الفلاسفة|تهافت الفلاسفه]]» [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] است؛ [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] در «[[تهافت الفلاسفة]]»، به بیان پریشان‌گویی و تناقض آرای حکما پرداخته و در بیست مسئله، ادله آنان را نقد و بررسی کرده است<ref>ر.ک: برخواه، انسیه، ج8، ص667</ref>. | '''تهافت التهافت''' از بزرگ‌ترین آثار کلامی- فلسفی ابن رشد و جوابیه او به «[[تهافت الفلاسفة|تهافت الفلاسفه]]» [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] است؛ [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] در «[[تهافت الفلاسفة]]»، به بیان پریشان‌گویی و تناقض آرای حکما پرداخته و در بیست مسئله، ادله آنان را نقد و بررسی کرده است.<ref>ر.ک: برخواه، انسیه، ج8، ص667</ref>. | ||
===زمان نگارش=== | ===زمان نگارش=== | ||
تاریخ تألیف کتاب مشخص نیست، اما به نظر موریس به‌ویژه در مقدمه «تهافت التهافت»، با توجه به اینکه ابن رشد بیشتر کتب خود را در نیمه دوم قرن ششم تألیف کرده و اسلوب کتاب نیز دال بر پختگی فکر اوست، می‌توان نتیجه گرفت که کتاب قبل از 576ق تألیف نشده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | تاریخ تألیف کتاب مشخص نیست، اما به نظر موریس به‌ویژه در مقدمه «تهافت التهافت»، با توجه به اینکه ابن رشد بیشتر کتب خود را در نیمه دوم قرن ششم تألیف کرده و اسلوب کتاب نیز دال بر پختگی فکر اوست، می‌توان نتیجه گرفت که کتاب قبل از 576ق تألیف نشده است.<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
===انگیزه نگارش=== | ===انگیزه نگارش=== | ||
غرض و انگیزه [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] از تألیف کتاب این بوده است که نشان دهد بیشتر مطالب «[[تهافت الفلاسفة]]»، از رتبه یقین و برهان به دور است و نیز بیان آن دسته از سخنان [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] که مفید اقناع و قابل تصدیق است. وی در مواضع متعددی از کتاب این انگیزه و غرض را تأکید کرده و نمونه‌هایی نیز ذکر نموده است<ref>همان</ref>. | غرض و انگیزه [[ابن رشد، محمد بن احمد|ابن رشد]] از تألیف کتاب این بوده است که نشان دهد بیشتر مطالب «[[تهافت الفلاسفة]]»، از رتبه یقین و برهان به دور است و نیز بیان آن دسته از سخنان [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] که مفید اقناع و قابل تصدیق است. وی در مواضع متعددی از کتاب این انگیزه و غرض را تأکید کرده و نمونه‌هایی نیز ذکر نموده است.<ref>همان</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
# بیان نص [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] یا اشاره به آن؛ ازاین‌رو وی هریک از فقرات «[[تهافت الفلاسفة|تهافت الفلاسفه]]» را نقل کرده و سپس به رد آن پرداخته است؛ | # بیان نص [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] یا اشاره به آن؛ ازاین‌رو وی هریک از فقرات «[[تهافت الفلاسفة|تهافت الفلاسفه]]» را نقل کرده و سپس به رد آن پرداخته است؛ | ||
# بررسی دلایل [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]]؛ | # بررسی دلایل [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]]؛ | ||
# تبیین اینکه اکثر مطالب او از رتبه برهان خارج و در حد اقناع و جدل است<ref>ر.ک: همان</ref>. | # تبیین اینکه اکثر مطالب او از رتبه برهان خارج و در حد اقناع و جدل است.<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه محقق، ابتدا شرح‌حال مختصری از نویسنده ارائه گردیده و سپس، نکاتی پیرامون کتاب، بیان شده است و در ضمن آن برخی نظرات فلاسفه همچون ارسطو، ابن‌سینا و ابن رشد مطرح شده است<ref>مقدمه محقق، ص5- 24</ref>. | در مقدمه محقق، ابتدا شرح‌حال مختصری از نویسنده ارائه گردیده و سپس، نکاتی پیرامون کتاب، بیان شده است و در ضمن آن برخی نظرات فلاسفه همچون ارسطو، ابن‌سینا و ابن رشد مطرح شده است.<ref>مقدمه محقق، ص5- 24</ref>. | ||
حمله غزالی به فلسفه و فلاسفه در تضعیف فلسفه در شرق و به‌طورکلی در جهان اسلام، تأثیر عمیقی گذاشت، اما در غرب و اندلس، فلسفه با تلاش کسانی چون [[ابن باجه، محمد بن یحیی|ابن باجه]]، [[ابن طفیل، محمد بن عبدالملک|ابن طفیل]] و ابن رشد، رونق یافت و تنها فیلسوفی که به دفاع قوی از فلسفه پرداخت و کتاب مستقلی در این باب تألیف کرد، ابن رشد بود. وی پس از گذشت کمتر از یک قرن، برای مقابله با «[[تهافت الفلاسفة]]» [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]]، اثر حاضر را تألیف کرد و در آن، همه نقدهای [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] را پاسخ گفت<ref>ر.ک: برخواه، انسیه، ج8، ص667</ref>. | حمله غزالی به فلسفه و فلاسفه در تضعیف فلسفه در شرق و به‌طورکلی در جهان اسلام، تأثیر عمیقی گذاشت، اما در غرب و اندلس، فلسفه با تلاش کسانی چون [[ابن باجه، محمد بن یحیی|ابن باجه]]، [[ابن طفیل، محمد بن عبدالملک|ابن طفیل]] و ابن رشد، رونق یافت و تنها فیلسوفی که به دفاع قوی از فلسفه پرداخت و کتاب مستقلی در این باب تألیف کرد، ابن رشد بود. وی پس از گذشت کمتر از یک قرن، برای مقابله با «[[تهافت الفلاسفة]]» [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]]، اثر حاضر را تألیف کرد و در آن، همه نقدهای [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] را پاسخ گفت<ref>ر.ک: برخواه، انسیه، ج8، ص667</ref>. | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
فهارس کتاب، شامل فهرست آیات قرآن؛ فرق فلسفه و کلام؛ اعلام؛ مفاهیم و موضوعات، در انتهای آن قرار گرفته است. | فهارس کتاب، شامل فهرست آیات قرآن؛ فرق فلسفه و کلام؛ اعلام؛ مفاهیم و موضوعات، در انتهای آن قرار گرفته است. | ||
پاورقی‌ها بسیار اندک بوده و در آن‌ها علاوه بر ذکر منابع<ref>ر.ک: پاورقی، ص9</ref>، توضیحاتی پیرامون برخی از مطالب متن، داده شده است<ref>ر.ک: همان، ص331</ref>. | پاورقی‌ها بسیار اندک بوده و در آن‌ها علاوه بر ذکر منابع<ref>ر.ک: پاورقی، ص9</ref>، توضیحاتی پیرامون برخی از مطالب متن، داده شده است.<ref>ر.ک: همان، ص331</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||