۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>'
جز (جایگزینی متن - 'ـ' به '') |
جز (جایگزینی متن - 'است<ref>' به 'است.<ref>') |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نویسنده در مقدمهاش بر کتاب، تصریح کرده که کتابش را مختصر نوشته؛ چراکه اهل زمانش بهاختصار علوم تمایل دارند و مراعات حال آنها لازم است؛ زیرا همتهای کوتاه در غیر این صورت خسته و بیمیل میشوند. وی سپس هدف از نگارش کتاب را بررسی مصحف شریف به لحاظ رسمالخط و نقطهگذاری به ترتیب سور دانسته است<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص26</ref>. محقق اثر نیز اختصار، تنظیم و تبویب، و جمع بین رسم و ضبط را از ویژگیهای این اثر دانسته است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص13-12</ref>. | نویسنده در مقدمهاش بر کتاب، تصریح کرده که کتابش را مختصر نوشته؛ چراکه اهل زمانش بهاختصار علوم تمایل دارند و مراعات حال آنها لازم است؛ زیرا همتهای کوتاه در غیر این صورت خسته و بیمیل میشوند. وی سپس هدف از نگارش کتاب را بررسی مصحف شریف به لحاظ رسمالخط و نقطهگذاری به ترتیب سور دانسته است.<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص26</ref>. محقق اثر نیز اختصار، تنظیم و تبویب، و جمع بین رسم و ضبط را از ویژگیهای این اثر دانسته است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص13-12</ref>. | ||
از جمله مباحث مطرحشده در اولین فصل از باب اول کتاب، موضوع حذف در اجتماع دو الف یا دو یاء یا دو واو اشاره است. یکی از دو حرف به جهت زشتی اجتماع صورت دو حرف در رسمالخط، حذف میشود؛ مانند ماء، داود و ربّنیّن<ref>ر.ک: متن کتاب، ص28</ref>. | از جمله مباحث مطرحشده در اولین فصل از باب اول کتاب، موضوع حذف در اجتماع دو الف یا دو یاء یا دو واو اشاره است. یکی از دو حرف به جهت زشتی اجتماع صورت دو حرف در رسمالخط، حذف میشود؛ مانند ماء، داود و ربّنیّن<ref>ر.ک: متن کتاب، ص28</ref>. | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
مؤلفین در رسمالخط مصحف در توصیف هجای کلمات در رسمالخط عثمانی دو شیوه داشتهاند: شیوه اول، جمعآوری مثالهای مشابه در یک موضوع واحد در قالب فصلی مشخص. با این روش، یک کتاب شامل تعدادی از فصولی که حاوی تمامی وجوه رسمالخط است، تألیف میشود. از جمله کتابهایی که به این روش تألیف یافتهاند، کتاب «هجاء مصاحف الأمصار» از ابوعباس احمد بن عمار مهدوی (ت بعد از 34ق)، کتاب «البديع في معرفة ما رسم في مصحف عثمان» از ابوعبدالله محمد بن یوسف بن معاذ جهنی (ت در حدود 244ق) و کتاب «[[المقنع في رسم مصاحف الأمصار|المقنع في معرفة مرسوم مصاحف أهل الأمصار]]»، اثر [[دانی، عثمان بن سعید|ابوعمرو عثمان بن سعید دانی]] (ت 444ق) را میتوان نام برد. | مؤلفین در رسمالخط مصحف در توصیف هجای کلمات در رسمالخط عثمانی دو شیوه داشتهاند: شیوه اول، جمعآوری مثالهای مشابه در یک موضوع واحد در قالب فصلی مشخص. با این روش، یک کتاب شامل تعدادی از فصولی که حاوی تمامی وجوه رسمالخط است، تألیف میشود. از جمله کتابهایی که به این روش تألیف یافتهاند، کتاب «هجاء مصاحف الأمصار» از ابوعباس احمد بن عمار مهدوی (ت بعد از 34ق)، کتاب «البديع في معرفة ما رسم في مصحف عثمان» از ابوعبدالله محمد بن یوسف بن معاذ جهنی (ت در حدود 244ق) و کتاب «[[المقنع في رسم مصاحف الأمصار|المقنع في معرفة مرسوم مصاحف أهل الأمصار]]»، اثر [[دانی، عثمان بن سعید|ابوعمرو عثمان بن سعید دانی]] (ت 444ق) را میتوان نام برد. | ||
شیوه دوم، جستجو و تتبع در کلماتی است که با گفتار مطابقت ندارند. این کلمات بر اساس جایگاه آنها در سورهها مرتب شدهاند. کتابی که به این شیوه تألیف میشود، بر اساس سورهها و به ترتیب مصحف عثمانی، باببندی میشود. از مشهورترین کتابهایی که بر این شیوه هستند، کتاب«التنزيل في هجاء المصاحف» اثر ابو داوود سلیمان بن نجاح (ت 694ق) است<ref>ر.ک: علینقیان، حسین، ص40-39</ref>. | شیوه دوم، جستجو و تتبع در کلماتی است که با گفتار مطابقت ندارند. این کلمات بر اساس جایگاه آنها در سورهها مرتب شدهاند. کتابی که به این شیوه تألیف میشود، بر اساس سورهها و به ترتیب مصحف عثمانی، باببندی میشود. از مشهورترین کتابهایی که بر این شیوه هستند، کتاب«التنزيل في هجاء المصاحف» اثر ابو داوود سلیمان بن نجاح (ت 694ق) است.<ref>ر.ک: علینقیان، حسین، ص40-39</ref>. | ||
کتاب حاضر به شیوه دوم تألیف شده است. نویسنده همانند دیگر آثار، سوره حمد را با رسمالخط بسمله آغاز میکند و مینویسد: حذف الف وصل در بسم الله ابتدای سور قرآن، اختلافی نیست و مورد اتفاق است. سپس الفاظ دیگر سوره را مطرح میکند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص33</ref>. | کتاب حاضر به شیوه دوم تألیف شده است. نویسنده همانند دیگر آثار، سوره حمد را با رسمالخط بسمله آغاز میکند و مینویسد: حذف الف وصل در بسم الله ابتدای سور قرآن، اختلافی نیست و مورد اتفاق است. سپس الفاظ دیگر سوره را مطرح میکند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص33</ref>. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
محقق اثر در تصحیح آن به دو نسخه از اثر دست یافته و نسخه دارالکتب مصر را اصل گرفته است؛ چراکه قدیمیتر و از ضبط بیشتر و تصحیف و سقط کمتری برخوردار است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص16-14</ref>. | محقق اثر در تصحیح آن به دو نسخه از اثر دست یافته و نسخه دارالکتب مصر را اصل گرفته است؛ چراکه قدیمیتر و از ضبط بیشتر و تصحیف و سقط کمتری برخوردار است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص16-14</ref>. | ||
| | ||
در پاورقیهای کتاب، اختلاف نسخ، معرفی برخی اعلام، ارجاع به منابع و توضیحات مفیدی ذکر شده است. | در پاورقیهای کتاب، اختلاف نسخ، معرفی برخی اعلام، ارجاع به منابع و توضیحات مفیدی ذکر شده است. | ||