رياض المسائل في تحقيق الأحكام بالدلائل (ط - الحديثة): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها ==' به '==وابسته‌ها==') |
جز (جایگزینی متن - '==پانویس == <references />' به '==پانویس== <references/>') |
||
| خط ۱۲۱: | خط ۱۲۱: | ||
- سيد حسين رضوى كاشانى. | - سيد حسين رضوى كاشانى. | ||
==پانویس == | ==پانویس== | ||
<references /> | <references/> | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
نسخهٔ ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۹:۳۵
| ریاض المسائل في تحقیق الأحکام بالدلائل (ط - الحدیثه) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام لاحیاء التراث (محقق) طباطبایی کربلایی، علی بن محمد علی (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | الـمختصر النافع. شرح |
| ناشر | موسسة آل البیت علیهم‌السلام لإحیاء التراث |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1382 ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | فقه جعفری - قرن 7ق. حلی، جعفر بن حسن، 602 - 676ق. مختصر النافع فی فقه الامامیه - نقد و تفسیر |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 17 |
| کد کنگره | BP 182 /م3 م3026 1376 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
رياض المسائل في تحقيق الأحكام بالدلائل (ط - الحديثة) تألیف سيد على بن محمد على بن ابى المعالى طباطبايى حائرى (1231 - 1161 ق).
منزلت كتاب
كتاب رياض المسائل از شرح‌هاى معتبر كتاب «النافع في مختصر الشرايع» معروف به «مختصر النافع» تأليف محقق حلى (م 676 ق) مى‌باشد. كتاب «مختصر النافع» از متون فقهى معتبرى است كه مورد اعتماد تمام فقهاى عظام از زمان نگارش آن مى‌باشد و از آن زمان تا به حال شروح معتبر و باارزشى همچون «كشف الرموز»، «رياض المسائل»، «غاية المرام» و نظائر آن بر آن زده شده است حتى خود محقق حلى كتاب معروف معتبر را در شرح آن نگاشته است.
كتاب «رياض المسائل» از كتاب‌هاى درسى در حوزه‌هاى علميه بوده است و براى همين مكررا چاپ شده و استفاده از آن در بين فضلاء متداول مى‌باشد. اين كتاب شرحى دقيق و متين و از بهترين شروح «مختصر النافع» مى‌باشد.
مؤلف علاوه بر اين شرح، كه مشهور به شرح كبير مى‌باشد، شرح ديگرى به نام «شرح صغير» يا «حديقة المؤمنين» نيز دارد كه به صورت خلاصه‌تر كتاب «مختصر النافع» در آن شرح داده شده است.[۱]
اگر چه مؤلف مكررا مى‌گفته است كه «إني ما أردت به النشر بل المشق و التمرين فرفعه اللّه ما رفع». [۲] و ليكن كتاب بسيار منظم و متين نگاشته شده است و از بى‌نظيرترين شروح مختصر النافع مى‌باشد. شهرت اين كتاب آن چنان است كه مؤلف همه جا به نام صاحب الرياض مشهور شده است.
نام‌هاى مختلف
اين كتاب به نام‌هايى مثل «رياض المسائل و حياض الدلائل»، «رياض المسائل في بيان أحكام بالدلائل»، «رياض المسائل في تحقيق أحكام بالدلائل»، و همين‌طور به صورت كلى به نام «الشرح الكبير»، مشهور شده است.[۳]
تأليف و انتشار
همان‌طور كه گفته شد مؤلف مكررا مى‌گفته است كه قصد نوشتن كتاب را به صورت متعارف نداشته است بنابراین مباحث كتاب بدون ترتيب موجود در كتاب مختصر النافع نوشته شده است.
بنا به آنچه در الذريعة آمده است مؤلف ابتدا مجلد دوم آن را از كتاب اجاره تا آخر ديات در سال 1192 به پايان رسانده است. و مجلد اول آن را از كتاب طهارت تا كتاب عاريه و وديعه در سال 1196 به پايان رسانده است. در اين سال با توجه به سال تولد مؤلف كه 1161 مى‌باشد، مؤلف 35 ساله بوده است.[۴]
گفتار بزرگان
منتهى المقال: و منها شرحه على النافع سمّاه ب «رياض المسائل في بيان أحكام الشرع بالدلائل» و هو في غاية الجودة جدا، لم يسبق بمثله، ذكر فيه جميع ما وصل إليه من الأدلّة و الأقوال، على نهج عسر على سواه بل استحال.[۵]
مقابس الأنوار: و له شرحان معروفان على النافع كبير موسوم برياض المسائل و صغير و هما في أصول المسائل الفقهية أحسن الكتب الموجودة في مسائل عديدة.[۶]
الذريعة: شرح مزجى دقيق متين متداول بين الفضلاء، و قيل إنّه ملحض المهذب البارع و الروضة البهية و الحدائق الناظرة، و قيل بل الأخيرين و كشف اللثام و شرح المفاتيح الفيضية للوحيد البهبهاني. [۷]
أعيان الشيعة: له شرحان معروفان على النافع كبير موسوم برياض المسائل و صغير و هما في أصول المسائل الفقهية أحسن الكتب الموجودة في مسائل عديدة.
و در جاى ديگر به نقل از صاحب مفتاح الكرامة تأليف سيد محمد جواد بن محمد عاملى نجفى (م 1226 ق): و من حسن نيّته و صفاء طويّته من اللّه سبحانه عليه بتصنيف الرياض الذي شاع و ذاع و طبق الآفاق جميع الأعصار و هو مما يبقى إلى أن يقوم صاحب الدار جعلنا اللّه فداه.[۸]
حواشى و شروح
كتاب رياض المسائل از همان ابتداى نگارش مورد توجه فقهاى بزرگ و علماى عظام قرار گرفته و شروح زيادى بر آن نوشته شده است كه در الذريعة جلد 6 صفحات 98 تا 102 حدود بيست شرح و حاشيه ذكر شده (شماره‌هاى 528 - 549) و همين‌طور در كتاب مقدمه‌اى بر فقه شيعه صفحات 320 تا 322 كه به بعضى از آنها اشاره مى‌شود:
- انوار الرياض، تأليف محمد بن عبدالصمد شهشهانى (م 1287 ق)
- مفتاح الرياض، تأليف اسماعيل بن نجف حسينى مرندى (زنده در سال 1293 ق)
- زهر الرياض، تأليف محمد صالح بن محمدحسن تهرانى ملقب به داماد (م 1303 ق) نوۀ صاحب رياض
- وثيقة الوسائل، از احمد بن على حسينى رشتى، در سال 1320 كتاب پايان يافته است.
- المصباح المنير، بعضى از شاگردان مؤلف آن را نوشته‌اند.
- طرائق الرياض، تأليف غلام حسين بن على اصغر دربندى (م 1323 ق)
- حاشيه بر رياض، تأليف سيد محسن بن سيد مهدى حكيم (م 1390 ق)
- ايضاح الرياض، از حبيب‌اللّه بن مولى على مدد ساوجى كاشانى (م 1340 ق)
- رياحين الرياض، ميرزا على نقى بن لطف على تبريزى (م 1381 ق)
- حياض الزلائل في شرح رياض المسائل، تأليف شيخ محمد على مدرس تبريزى (م 1373 ق)
- رموز الرياض، تأليف شيخ عبدالنبى بن شيخ على استرآبادى شريعتمدارى (م 1340 ق)
- التأمليات يا حاشيه بر رياض، ملا آغا خوئى.
از ديگر افرادى كه بر اين كتاب حاشيه زده‌اند عبارتند از:
- ميرزا ابوالحسن بن محمدحسینى انگجى (م 1357 ق)
- شيخ محمدباقربن محمدحسن قاينى بيرجندى (م 1352 ق)
- ملا محمدتقى بن حسين اصفهانى حائرى (م 1299 ق)
- سيد محمدتقى بن اميرمؤمن حسينى قزوينى (م 1270 ق)
- سيد حسين تقوى كهنوى (م 1273 ق)
- سيد شفيع بن سيد على موسوى جابلقى (م 1280 ق)
- ملا عبدالكريم ايروانى (م 1260 ق)
- ميرزا عبدالواسع بن محمد زنجانى (م 1269 ق)
- ملا عبدالوهاب (م 1262 ق)
- ملا محمد على بن احمد قراچه داغى
- شيخ على بن محمد جواد مرندى (م 1287 ق)
- ميرزا محمد على بن ملا محمد نصير مدرس چهاردهى (م 1334 ق)
- ميرزا محمد بن سليمان تنكابنى
- سيد مصطفى كاشانى (م 1336 ق)
- ميرزا نصر اللّه مدرس فارسى (م 1291 ق)
- سيد مرتضى كشميرى
- شيخ احمد بن مصطفى خوئينى ملا آقا قزوينى (م 1333 ق) از اجلاء شاگردان ميرزا حبيب‌اللّه رشتى
- سيد حسين رضوى كاشانى.
پانویس
- ↑ الذريعة ج 11 ص 336
- ↑ روضات الجنات ج 4 ص 401 و 402
- ↑ الذريعة ج 14 ص 59، ج 11 ص 336
- ↑ الذريعة ج 11 ص 336
- ↑ منتهى المقال صفحۀ 229 و به نقل از منتهى المقال در روضات الجنات ج 4 ص 400
- ↑ مقابس الأنوار صفحۀ 19
- ↑ الذريعة ج 11 ص 336
- ↑ أعيان الشيعة ج 8 صفحۀ 314 و 315